Milieubeleid - Oapen

Dynamisch gezien is de belangrijkste functie van het nationale perspectief dathet de grenzen - en daarmee impliciet ook de mogelijkheden - verkent om viaeen actieve en doelgerichte milieudiplomatie in het tweede, Europese beleidsperspectiefte geraken, waarin het zwaartepunt van de beleidsarticulatie naarde EG is verlegd (met de mogelijkheid van decentrale uitvoering, dat is weereen andere vraag). Vreemde ogeri dwingen niet alleen, zij kunnen ook verlokken.Tegenover de dreiging van 'het moet van Brussel' staat de verlokking vaneen grotere jurisdictie, waarin de effectiviteit van het milieubeleid en hetbehoud van de nationale concurrentiepositie beter gewaarborgd zijn. De raadis van oordeel dat een actieve milieudiplomatie een continentale beleidsvoeringvan het milieubeleid binnen bereik kan brengen, waarbinnen de lokale,regionale en fluviale schaal ieder hun eigen plaats kunnen krijgen. Van bijzonderbelang is daarbij dat dit perspectief verder reikt dan de EG en de daarmeegeassocieerde EFTA/EVA-landen. Want de economische en ecologische problemenin Oost-Europa zijn groot, maar bieden tegelijkertijd meer mogelijkhedendan in het verleden voor een communautaire aanpak. Bovendien verschaft depublieke bewustwording inmiddels, met name in de Schengen-landen, eenhogere legitimatiegraad dan lange tijd het geval was. De Commissie is actiefen de energieproblematiek, als een van de belangrijkste mondiale milieubelastendeactiviteiten, kan op Europees niveau vruchtbaar worden bei'nvloed, zijhet nog steeds onder de randvoorwaarde dat een expliciete uitruil van economischewaarden en economische belangen daarbij noodzakelijk blijft. Hetenergieverbruik in de EG (2,5 toehoofd) is weliswaar minder dan in deVerenigde Staten (5,4 toehoofd), maar een veelvoud van het wereldgemiddelde(< 0,5 toehoofd). Door technische verbetering (te stimuleren en soms af tedwingen door overheidsbeleid) en gedragsveranderingen (zie de verschillendeinstrumenten van overheidsbeleid) kan de noodzakelijke trendbreuk wordeningezet. Daartoe is een maximale overheidsinspanning vereist.Naar het oordeel van de raad is het belangrijkste aspect van het milieubeleidin het tweede beleidsperspectief opnieuw dat succes hier, op zijn beurt, de basislegt voor een doorbraak naar het derde beleidsperspectief Ook wanneer, zoalsin het Europese perspectief verondersteld wordt, de verlengde Uruguay-rondein eerste instantie mislukt, schept het nieuwe Europa een thuismarkt van eenzodanige geografisch/ecologische en economische omvang dat het milieubeleidzich goed zal kunnen ontwikkelen, mogelijk zelfs tot samenwerkingsstrategieenkan leiden met bijvoorbeeld Japan en de opkomende Dynamische AziatischeEconomieen (Asian Tigers). De bijdrage aan de verbetering van het milieuen de realisatie van milieudoeleinden is dan zeer substantieel. In een wat meermercantilistisch perspectief kan een ge'integreerd Europa, als grootstehandelsblok, op den duur hoe dan ook een leiderspositie opgedrongen krijgen(wellicht tegen wil en dank). In het oligopolie dat bij zo'n blokvormingontstaat; is het eerder aannemelijk dat Aziatische en Amerikaanse producentenEuropese milieustandaarden overnemen, zeker als die met Japan C.S.worden gecoordineerd, dan dat Europa uit concurrentie-ovenvegingen in zijnnormstelling wordt beperkt. Een actieve Europese milieudiplomatie gericht opharmonisatie van het internationale milieubeleid kan bijdragen tot een geleidelijkeliberalisatie en overgang tot het laatste, mondiaal-cooperatieve strategischebeleidsperspectief, waarin de GATT alsnog tot een nieuw leven komt,milieu en groei betrekkelijk wrijvingsloos harmonieren en dit succes zichzelfbestendigt, zo ongeveer volgens de lijnen van het Balanced Growth-scenariovan het CPB 14.Met nadruk wil de raad er op wijzen dat met het bovenstaande geen uitgewerktescenario's worden aangeboden, doch slechts impressionistische beeldenvan dynamische en meer dynamisch te maken beleidsperspectieven, met als"1 Zie Centraal Planbureau, op.cit.174 WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET RECERINGSBELEID