ULI403U-TÜRK DIŞ POLİTİKASI I-12V4-8-pdf_kitap

II. Dünya Savafl› Dönemi
Türk D›fl Politikas›:
1939-1945
II. DÜNYA SAVAfiI’NA DO⁄RU DÜNYA VE
TÜRK‹YE’DE DURUM
AMAÇ
1
II. Dünya Savafl›’na do¤ru dünya ve Türkiye’deki durumu aç›klayabilecek.
Savafla Giden Süreçte Dünya
I. Dünya Savafl›’n›n ard›ndan de¤iflen güç dengeleri 1930’lara gelindi¤inde art›k
varl›¤›n› sürdüremeyecek duruma gelmiflti. Savafl sonras› yap›lan bar›fl görüflmeleri
ma¤lup devletler aleyhine a¤›r koflullar içeren antlaflmalarla noktaland›. I. Dünya Savafl’›n›n
galipleri (‹ngiltere, Fransa, ‹talya ve di¤erleri) ile ma¤lup Almanya aras›nda
Paris yak›nlar›ndaki Versailles’da (Versay) 28 Haziran 1919’da yap›lan Antlaflma, Almanya
aç›s›ndan, toprak ve sömürge kayb› da dahil olmak üzere, askerî ve ekonomik
konularda oldukça a¤›r flartlar içermekteydi. Nitekim Almanya, daha 1923’te, savafl
tazminat› ödeyemeyecek duruma gelmifl ve bunu aç›kça ilan etmiflti. Fransa, Almanya’n›n
en önemli sanayi bölgesi olan Ruhr’u iflgal
ederek savafl tazminat›ndan do¤an alacaklar›n›
bu yöntemle tahsili yoluna gidince, önemli bir kriz
ortaya ç›kt›. Bunun üzerine Müttefikler duruma el
koydu ve kriz, 1924’te Dawes Plan› ve 1925 y›l›nda
Almanya, Fransa, ‹ngiltere, ‹talya ve Belçika
aras›nda imzalanan Locarno Antlaflmas› ile k›smen
afl›ld›. Ancak Almanya’n›n antlaflman›n yükümlülüklerini
yerine getirme konusundaki s›k›nt›lar› ve
bundan kurtulma çabas› devam edecekti.
Amerika’da bafllayan ve Avrupa’y› da içine
alan 1929 Ekonomik Bunal›m›, 1930’lu y›llar boyunca
etkisini sürdürmüfltür. Ekonomik kriz, ülkelerin
ulusal ekonomilerini korumak amac›yla
gümrük uygulamalar›n› yükseltilmesine, bu da
rekabet ve gerginliklerin artmas›na neden oldu.
Durgunlu¤a ve iflsizli¤e yol açarak toplumsal yap›y›
altüst eden bunal›m›n Avrupa’daki siyasi etkisi
ise iflçi hareketine karfl› faflist ve totaliter par-
Resim 4.1
Adolf Hitler
(1889-1945)