ULI403U-TÜRK DIŞ POLİTİKASI I-12V4-8-pdf_kitap
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3. Ünite - Atatürk Dönemi Türk D›fl Politikas› (1923-1938)<br />
89<br />
zin hiçbir siyasal eylemde bulunulmayaca¤› ve siyasal hiçbir sorumluluk üstlenilmeyece¤i<br />
belirtildi. Türkiye, Sovyetler Birli¤i ile ilgili baz› çekinceler koydu. Ayn›<br />
flekilde Yunanistan’da ‹talya’ya yönelik olarak çekinceleri oldu¤unu belirtti. Pakt’a<br />
ek olarak konulan protokolde de savunma ittifak› ve bölgesel yard›mlaflma detayland›r›ld›<br />
(Sosyal, 1983:454-458).<br />
Taraflar, 2 Kas›m 1934’te Balkan Pakt› Örgütü Statüsü adl› bir antlaflma imzalayarak<br />
karar alma sürecini belirlediler. Balkan Pakt›’na üye olan ülkeler k›sa bir süre<br />
uluslararas› geliflmelerde birlikte hareket ettiler. Ancak II. Dünya Savafl› tehlikesinin<br />
gittikçe artt›¤› bir ortamda ilgili devletler, ikili antlaflmalar yaparak endiflelerini<br />
ortadan kald›rmaya çal›flt›lar. Pakt Bakanlar Konseyi son toplant›s›n› 2-4 fiubat<br />
1940’ta Belgrat’ta yapt›. Bu tarihten sonra k⤛t üzerinde bir pakt oldu.<br />
Balkan Pakt›’n›n kurulmas›n›n en temel nedeni nedir?<br />
Türkiye-Orta Do¤u ‹liflkileri<br />
SIRA S‹ZDE<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
Türk-‹ran ‹liflkileri<br />
1920’lerde iki ülke s›n›r›nda isyanc› baz› Kürtlerin hareketleri SORU gerilime neden olmufltu.<br />
Özellikle 1926-1930 y›llar› aras›ndaki A¤r› ‹syanlar›nda Türk güvenlik güçleriyle<br />
çat›flan isyanc› Kürtlerin, zorda kal›nca s›n›r› aflarak ‹ran’a s›¤›nmas› krize<br />
D‹KKAT<br />
yol açm›flt›. Türkiye tepki göstermekle birlikte etkin önlem alamad›. Sonunda Türk<br />
güvenlik güçleri Eylül 1930’da s›n›r ötesi bir harekâtta bulunarak ‹ran topraklar›ndaki<br />
Küçük A¤r›’ya s›¤›nm›fl isyanc› gruplar› tasfiye etti. Türkiye, SIRA s›n›rda S‹ZDE güvenli¤i<br />
sa¤lamak için ‹ran’a iflgal etti¤i da¤l›k araziye karfl›l›k, bir miktar tar›msal arazi vermeyi<br />
önerdi. ‹ran, bu öneriyi geri çevirdi (Akdevelio¤lu-Kürkçüo¤lu, 2001:362).<br />
SIRA S‹ZDE<br />
DÜfiÜNEL‹M<br />
SORU<br />
D‹KKAT<br />
SIRA S‹ZDE<br />
AMAÇLARIMIZ<br />
AMAÇLARIMIZ<br />
Resim 3.8<br />
K ‹ T A P<br />
TELEV‹ZYON<br />
6<br />
‹ran fiah› R›za<br />
Pehlevi Onuruna K ‹ T A P<br />
Çankaya<br />
Köflkü’nde verilen<br />
Yemek (16 Haziran<br />
1934 TELEV‹ZYON<br />
‹NTERNET<br />
‹NTERNET<br />
1930’da Tahran Büyükelçili¤ine Memduh fievket (Esendal) Bey’in yerine “flahin”li¤iyle<br />
tan›nan Hüsrev (Gerede) Bey atand›. ‹ran, Büyükelçi Hüsrev Bey’in ve<br />
D›fliflleri Bakan› Tevfik Rüfltü(Aras) Bey’in kararl› tutumlar› sonucu, toprak de¤iflimi<br />
talebini kabul etmek zorunda kald›. Taraflar aras›ndaki görüflmelerin sonucunda<br />
Tahran’da 23 Ocak 1932’de “Türkiye-‹ran S›n›r Antlaflmas›” imzalanarak s›n›ra<br />
yeni bir düzenleme getirildi. Ayn› y›l 5 Kas›m 1932’de, “Türkiye- ‹ran Dostluk Antlaflmas›”<br />
ve “Güvenlik, Tarafs›zl›k ve Ekonomik ‹flbirli¤i Antlaflmas›” ad›yla iki belgenin<br />
daha alt›na imza konularak iliflkilere yeni bir boyut kazand›r›ld› (Soysal,
Change language