ULI403U-TÜRK DIŞ POLİTİKASI I-12V4-8-pdf_kitap

4. Ünite - II. Dünya Savafl› Dönemi Türk D›fl Politikas›: 1939-1945
105
II. DÜNYA SAVAfiI
AMAÇ
2
Savafl›n nas›l geliflti¤ini ve saafl›n taraflar›n›n savafl süresince nas›l
bir taktik izledi¤ini betimleyecek.
1939-1941 Dönemi: Alman-Sovyet Sald›rmazl›k
Antlaflmas› ve Almanya’n›n Üstünlü¤ü Dönemi
Almanya ile SSCB 23 A¤ustos 1939’da imzalad›klar› Sald›rmazl›k Pakt› ile Polonya’y›
kendi aralar›nda paylaflm›fl, böylece önündeki SSCB engelini de aflan Almanya,
1 Eylül 1939’da Polonya’ya sald›rm›flt›r. ‹ngiltere ve Fransa da 3 Eylül’de Almanya’ya
savafl ilan etmifltir.
Almanya’n›n Polonya’ya sald›r›s›n›n hemen ertesinde 17 Eylül’de Sovyetler Polonya’ya
do¤udan sald›rm›fllar ve iki güçlü ordunun sald›r›s›na karfl› koyamayan
Polonya, 28 Eylül’de Almanya ile Sovyetler aras›ndaki Sald›rmazl›k Antlaflmas›’n›n
gizli maddesinde belirtildi¤i flekilde fiilen paylafl›lm›fl oldu. Sovyetler Polonya’dan
sonra Ekim ay›nda Letonya, Litvanya ve Estonya’y› iflgal etti. Devam›nda ise Finlandiya’y›
dört ayl›k bir direniflten sonra iflgal etti.
Savafl›n bat› cephesinde ise ilk alt› ayl›k dönemde bir çat›flma yaflanmam›flt›r.
Ancak Nisan 1940’ta Almanlar Danimarka’ya ve Norveç’e sald›rd›lar. Danimarka
bir günde teslim al›nd›. Norveç ise yard›ma gelen ‹ngiliz güçlerinin püskürtülmesi
sonras›nda Haziran’da ele geçirildi.
10 May›s 1940’ta Almanlar Fransa, Belçika ve Hollanda’ya ayn› anda sald›r› düzenlediler.
Hollanda 14 May›s’ta teslim oldu. Belçika yard›ma gelen Müttefik güçleri
ile bir direnifl sergilediyse de bu çok uzun sürmedi. Belçika ve Müttefik ordular›
‹ngiltere’ye kaçmak zorunda kald›lar. Almanlar bu arada Frans›zlar’›n I. Dünya
Savafl›’ndan kalma ve “geçilmez” olarak bilinen ünlü Maginot Hatt›’na sald›r›lar düzenleyerek
bu hatt› geçmeyi baflard›lar. K›sa sürede Paris’e kadar ilerleyerek bu
kenti de 14 Haziran’da teslim ald›lar ve Fransa’n›n güneyine ilerlemeye bafllad›lar.
Almanya ile 22 Haziran’da imzalanan ateflkes antlaflmas› uyar›nca Fransa’n›n kuzeyi
ve bat› k›y›lar› iflgal bölgesi ilan edildi ve Frans›z silahl› kuvvetleri etkisiz hâle
getirildi. Fransa’n›n güneyindeki Vichy kentinde Nazi yanl›s› “kukla” bir Frans›z
Hükûmeti kuruldu. Frans›z Hükûmetinin Paris’ten ayr›ld›¤› 10 Haziran’da ‹talya,
‹ngiltere ve Fransa’ya savafl ilan etti (Ayd›n, 2004: 409-410).
Fransa’n›n tesliminden sonra Almanlar›n önünde kalan tek güç ‹ngiltere idi.
Hitler, ‹ngiltere’yi iflgali amaçlayan harekât için gerekli koflullar› sa¤lamak üzere
Temmuz 1940’da ‹ngiltere üzerine yo¤un bir hava harekât› bafllatt›. Nisan 1941’e
kadar süren bu sald›r›larda ‹ngiltere ciddi bir direnifl ortaya koydu ve Alman Hava
Kuvvetleri (Luftwaffe) a¤›r kay›plar verdi.
Bat› cephesinde ‹ngiltere hariç hemen tüm cephelerde baflar›ya ulaflan Almanya,
yönünü yeniden do¤uya çevirdi. 1940-1941 k›fl›n› SSCB’ye sald›r› haz›rl›klar›n›
tamamlamakla geçirdi. SSCB ile 1939’da yapt›¤› Sald›rmazl›k Antlaflmas›’n›, ‹ngiltere
ve Fransa ile savafl›rken do¤u cephesini garanti alt›na alma düflüncesi ile yapan
ve iki y›lda önemli bir alanda baflar›l› olan Hitler için flimdiki düflman SSCB’ydi.
SSCB’ye sald›r› haz›rl›klar›nda ilk önce güney hatt›n› yani Balkanlar› kontrol alt›na
almay› hedefleyen Almanya, diplomatik giriflimler ve savafla varmayan yo¤un bask›lar
sonucunda Macaristan, Romanya ve Bulgaristan’› ele geçirildi. Bu arada Almanlar›n
müttefiki ‹talyanlar da Yunanistan’a sald›rd›. Yaflanan askerî çat›flmalar
sonunda Mart-Nisan 1941’de Yugoslavya’n›n büyük k›sm› ile Yunanistan da Mihver
kuvvetlerin eline geçti.