ULI403U-TÜRK DIŞ POLİTİKASI I-12V4-8-pdf_kitap

102 Türk D›fl Politikas›-I
ti ve liderlerin güçlenmesi oldu. Hiç kuflku yok ki bu tür partilerin iktidara gelmesinde
Versay Anlaflmas›n›n sebep oldu¤u onur k›r›kl›¤› da önemli rol oynad›. Almanya’da
Adolf Hitler’in liderli¤indeki Nasyonal Sosyalist Alman ‹flçi Partisi (Nazi
Partisi) 1933 y›l›nda iktidara geldi. ‹talya’da zaten iktidarda olan Nasyonal Faflist
Parti ve lideri Benito Mussolini 1930’larda diktatörlü¤ünü iyice pekifltirmifl ve sald›rgan
bir politika izlemeye bafllam›flt›r. I. Dünya Savafl› sonunda kendini ma¤dur
durumda gören ve yay›lmac› politika izleyen ‹talya ile Almanya 1936 y›l›nda “Roma-Berlin
Mihveri” ad›yla bir ittifak kurdular. Daha sonra bu ittifaka Uzakdo¤u’da
yay›lmac› ve sald›rgan bir politika izleyen Japonya da kat›ld›. Bu devletler II. Dünya
Savafl›’nda “Mihver Devletleri” olarak an›lacakt›r.
SIRA S‹ZDE
1
Hitler’in temel SIRA hedefleri S‹ZDE nelerdi ve bunlara ulaflmak için II. Dünya Savafl› bafllamadan önce
nas›l bir politika izledi?
DÜfiÜNEL‹M
I. Dünya DÜfiÜNEL‹M Savafl›’ndan a¤›r darbeler alarak yenik ayr›lan, toprak ve hammadde
s›k›nt›s› çeken Japonya, 1931 y›l›nda ülkedeki iç savafltan da yararlanarak Çin’e sald›rd›.
Milletler SORU Cemiyeti’nin (MC) sald›r›y› durduracak etkin tedbirler almamas› Ja-
SORU
ponya’y› cesaretlendirmifl ve sald›r› Çin’i iflgale dönüflmüfltü. MC’nin buna tepkisi
Lytton Raporu ile olmufl ama Japonya sald›r› ve iflgal hakk›nda kendisini suçlayan
D‹KKAT
bu raporu reddederek D‹KKAT 1933 y›l›nda MC üyeli¤inden ayr›lm›flt›.
Japonya’n›n cezas›z kalan aç›k sald›rganl›¤› Avrupa diktatörlerinin gözünden
SIRA S‹ZDE kaçmad›, hatta SIRA onlara S‹ZDE cesaret verdi. ‹ç politikadaki sorunlar›ndan Afrika’daki fetihlerle
kurtulmay› planlayan Mussolini ve art›k ülke içinde tam kontrolü ele alm›fl,
Do¤u Avrupa’y› dönemin büyük devletleriyle savaflmadan denetlemeyi arzulayan
AMAÇLARIMIZ
Hitler aç›s›ndan AMAÇLARIMIZ bu durum özellikle ilgi çekiciydi. Nitekim Japonya’n›n ard›ndan
Almanya da Ekim 1933’te MC üyeli¤inden ayr›larak sald›rgan niyetlerini a盤a vurdu.
(Oran, 2004: 405)
K ‹ T A P
Alman-Frans›z K ‹ T As›n›r›ndaki P kömür zengini Saar bölgesinin Versay Antlaflmas›’na
göre 1935 y›l›nda yap›lan plebisit sonucunda Almanya’ya ba¤lanmas›, Almanya’n›n
silahlanmas›n› kolaylaflt›ran bir etken olmufltur. Hitler 16 Mart 1935’te Versay’a ayk›r›
olarak TELEV‹ZYON zorunlu askerlik sistemine geçildi¤ini ve bir hava gücüyle donanman›n
TELEV‹ZYON
kurulmaya bafllanaca¤›n› ilan etti. Büyük devletlerin buna yeterli tepkiyi göstermemesi,
hatta Sovyetler’e karfl› Almanya’n›n askerî bak›mdan güçlenmesine z›mni destek
vermesi, Almanya’n›n silahlanma ve sald›rganl›k politikas›n› güçlendirmifltir.
‹NTERNET
‹NTERNET
‹talya, 5 Ekim 1935’te Habeflistan’a (Etiyopya) sald›rd›. MC bu sald›r› karfl›s›nda
da etkisiz kald›. ‹talya da 1937 y›l›nda MC üyeli¤inden ayr›ld›¤›n› aç›klad›. ABD zaten
MC’ye kat›lmam›flt›. I. Dünya Savafl› sonras›nda savafl›n önlenmesi ve ülkeler
aras›nda yaflanabilecek sorunlar› bar›flç› yollarla çözmek amac›yla 1920 y›l›nda kurulan
MC, bu ifllevini yerine getirmekte baflar›s›z olmufl ve II. Dünya Savafl› arifesinde
bütün etkisini yitirmifl durumdad›r.
Bu ortamda Hitler, Versay Antlaflmas›’na göre silahs›zland›r›lan Ren bölgesine
(Rhineland, Ren Irma¤›’n›n bat›s›nda kalan topraklar) askerî birliklerini göndererek
Versay’› bir kez daha ihlal etti, ancak bir tepki de almad›. Böylece Hitler ilk amac›na
(Versay zincirlerinin k›r›lmas›) ulaflm›fl oldu.
‹talya ve Almanya, Avrupa’daki etki alanlar›n› art›rmak için ‹spanya’daki iç savaflta
Cumhuriyetçi yönetime karfl› ayaklanan faflist General Francisco Franco’yu
askerî yönden destekleyerek yeni silah ve uçaklar› ile savafl taktikleri denediler.
1938 y›l›nda Almanya, Avusturya’ya askerî müdahalede bulunarak bu ülkeyi Almanya
ile birlefltirdi (Anschluss: Birleflme). Versay’›n aç›k bir ihlali olan Anschluss’a
çeflitli ülkelerden baz› zay›f tepkiler geldiyse de büyük ço¤unluk Hitler’in