Witaj und 2plus - Sorbischer Schulverein e.V.

jednanja z pomocu jednotliwych
sowow.
(3) dwu- resp. wjacesownu fazu: W tutej
fazy wuwiwa d≤|åo «telegramowy stil»
a pomjenuje kompleksne jednanja
z pomocu dweju abo t≠och sowow,
zwjet[a stej to substantiw a werb.
(4) pr|nje sady so realizuja, kotre{ so ha∑
k diferencowanym kompleksnym
wuprajenjam we formje hypo- a para-
taktiskich konstrukcijow wuwiwaja.
We wobuku zhromadneju projektow so na
zakad≤e materiala konkretnje p≠epytuje, w
kotrej starobje d≤|åi kotru fazu docp|ja.
Detail|rowane testy su{a k tomu, te{ logiske
konsekwency pomjenowaå, kak hod≤i so
p≠ichodnje proces bilingualneho p≠iswojenja
r|∑ow w praksy dale optim|rowaå.
4. Mjezywusl|dki
Za d≤ensni[e p≠edstajenje mjezywusl|dkow
smój z wob[|rneho materialoweho korpusa
wupytaoj daty ze [tyrjoch p|stowarnjow: z
Budy[ina, ze }ylowa, z Chrósåic ka{ te{ z
Ralbic. Empiriski material zo{uje so na
p≠epytowanje:
▼
▼
receptiwnych zamó{nosåow
(testaj ∑o. 2 a 3)
na wusl|dki p≠epytowanja produktiwnych
zamó{nosåow (test ∑o. 4).
Test za p≠epytowanje receptiwnych zamó{nosåow
je so koncipowa po SETK 3–5, kotry{
so za p≠epytowanje bilingualneje r|∑neje
kompetency nao{uje (p≠ir. Hannelore
Grimm, SETK 3–5, Sprachentwicklungstest
für drei- bis fünfjährige Kinder. Diagnose
von Sprachverarbeitungsfähigkeiten und
auditiven Gedächtnisleistungen. Hogrefe,
Göttingen 2001). P≠ez nao{owanje testa VS
dóstanjemy informacije wo tym, kak zamó-
{a d≤|åi w podatym ∑asowym interwalu
receptiwne r|∑ne zamó{nosåe hi{o nao{owaå.
Test za p≠epytowanje produktiwnych zamó{nosåow
orientuje so na HAVAS 5, kotry{ je
so jako standardizowany instrument analyzy
r|∑neho stawa bilingualnych d≤|åi w N|mskej
etabl|rowa (p≠ir. Hans H. Reich / Hans-
Joachim Roth, HAVAS 5, Hamburger Verfahren
zur Analyse des Sprachstandes Fünfjähriger.
Hamburg 2003).
We wobuku HAVAS 5 wu{iwa so ze 6 wobrazow
wobstejaca stawizni∑ka «kó∑ka a
pta∑k» (w så|howacym wobraz A). P≠i wopisowanju
mjenowaneje wobrazoweje stawizni∑ki
nao{uja d≤|åi p≠edew[|m werbalne
formy. Analyza werbalneho sowoskada je
wosebje zajimawa, dokel{ je wu{iwanje werbalnych
formow wa{ny indikator za r|∑ny
staw d≤|såa we w[|ch r|∑ach (p≠ir. Apeltauer
1999).
Wy[e toho d≤|amoj z wobrazom «swójba»
(w så|howacym wobraz B), wopisowacy awtentisku
situaciju ze w[|dneho dnja d≤|såa,
na zakad≤e kotreho{ mó{e wone w|cy,
wosoby a ∑initosåe z pomocu jednotliwych
sowow abo te{ sadow pomjenowaå. Wusl|dki
testa, kotry{ so tohorunja w n|mskej a
w serbskej r|∑i wot 2. interwala sem p≠ewjed≤e,
dokumentuja, kotru fazu uniwerselneho
modela p≠iswojenja r|∑e su d≤|åi docp|li.