Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe
Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe
Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Recenzje<br />
wiące fundament „nowego porządku”: odmianę<br />
polskiej historii i życia politycznego,<br />
ale również mentalności narodowo-kulturowej.<br />
Anna Górajek przedstawia natomiast<br />
ocenę znaczenia tych przeobrażeń w świadomości<br />
elit społeczeństwa niemieckiego.<br />
Zadaniem pracy była zatem analiza spektrum<br />
reakcji przedstawicieli środowiska literacko-publicystycznego<br />
obu państw niemieckich.<br />
Materiałem badawczym poddanym<br />
badaniom były utwory literackie, ale<br />
również teksty z pogranicza literatury autorstwa<br />
pisarzy i publicystów niemieckich.<br />
Część analityczno-badawcza miała służyć<br />
udowodnieniu następujących tez:<br />
– wydarzenia społeczno-polityczne w<br />
Polsce pozostawały na marginesie zainteresowań<br />
niemieckich środowisk twórczych,<br />
– większość niemieckich pisarzy publicystów<br />
postrzegała powojenną Polskę jako<br />
element istniejącego ładu geopolitycznego,<br />
– sposób postrzegania wydarzeń w Polsce<br />
był konsekwencją przekonań politycznych<br />
pisarzy,<br />
– doświadczenia osobiste autorów niemieckich<br />
wywarły dominujący wpływ na<br />
percepcję wydarzeń polskich.<br />
Książka jest przejrzyście zbudowana.<br />
Składa się z pięciu części: wstępu, trzech<br />
zasadniczych rozdziałów, zakończenia i<br />
bibliografii. Podział ten uwzględnia przede<br />
wszystkim racje merytoryczne. Wartość<br />
książki podnosi bogata bibliografia, na którą<br />
składa się wykaz literatury podmiotu i<br />
przedmiotu oraz spis artykułów tematycznych<br />
zamieszczonych w dziennikach, biuletynach<br />
i czasopismach społeczno-politycznych.<br />
Rozdział pierwszy, mający charakter<br />
opisowy, zawiera wskazówki formalne,<br />
uwagi metodologiczne, jak również wprowadzenie<br />
w tematykę ze szczególnym<br />
uwzględnieniem uwarunkowań historycznych.<br />
Autorka przedstawia także wnikliwą<br />
analizę aktualnego stanu badań dotyczących<br />
problematyki percepcji polskiej<br />
190<br />
współczesnej rzeczywistości historycznej<br />
przez twórców niemieckich.<br />
W rozdziale drugim uwagę poświęcono<br />
analizie stosunków polsko-niemieckich w<br />
latach 1980-1989. W celu lepszego zrozumienia<br />
rozwoju ówczesnej sytuacji politycznej<br />
Górajek prezentuje kolejno najważniejsze<br />
fakty dotyczące podłoża historycznego:<br />
od stosunku obu państw niemieckich do<br />
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, poprzez<br />
reakcje na kryzys lat 1980-1981, po stanowisko<br />
władz państw niemieckich wobec<br />
przełomu roku 1989. Dogłębna analiza<br />
postawionego problemu wymagała sięgnięcia<br />
do materiałów źródłowych oraz literatury<br />
i publicystyki historyczno-politycznej.<br />
Rozdział trzeci to próba rekonstrukcji<br />
obrazu polskiej rzeczywistości społecznopolitycznej<br />
na podstawie analizy tekstów<br />
publicystycznych NRD i RFN, z uwzględnieniem<br />
ówczesnej specyfiki obu państw.<br />
Autorka ponownie koncentruje uwagę na<br />
trzech punktach ciężkości, jakimi są: obraz<br />
Polski do 1981 roku, reakcja prasy na wprowadzenie<br />
stanu wojennego i publikacje<br />
powstałe do końca 1989 roku.<br />
Kolejny rozdział poświęcony jest natomiast<br />
obrazowi Polski w literaturze pisarzy<br />
NRD i RFN, a w przypadku zachodnioniemieckich<br />
środowisk twórczych badaniom<br />
poddano także wypowiedzi publicystyczne.<br />
Analiza tekstów autorów wschodnioniemieckich<br />
dotyczy utworów publikowanych<br />
legalnie, a więc pod rygorem cenzury, jak<br />
również publikacji niezależnych wydawnictw<br />
artystyczno-literackich i tekstów niepublikowanych<br />
w NRD. Ciekawy ze względów<br />
poznawczych jest także przegląd stanowisk<br />
czołowych związków i organizacji<br />
pisarzy, m.in. Związku Pisarzy NRD<br />
(Schriftstellerverband der DDR) i PEN-<br />
Clubu NRD. Rekonstrukcja obrazu Polski<br />
w wypowiedziach pisarzy zachodnioniemieckich<br />
skupia się zarówno na wypowiedziach<br />
publicystycznych, jak i literackich.<br />
Autorka przedstawia zamieszczane na łamach<br />
prasy głosy czołowych twórców RFN: