Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe
Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe
Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
Sylwetki<br />
lei wynikają nie tylko z samego obrazu,<br />
ale też ze skojarzeń zmysłowych, takich<br />
jak zapach ciała, zmęczona sylwetka w<br />
pozycji siedzącej, erotyczny dekolt damski,<br />
agresja wyrażająca się zmianą kolorów<br />
i mimiki twarzy, rysunek, także szczegółowy<br />
rysunek spracowanej dłoni.<br />
W zamkniętej przestrzeni domu mają<br />
miejsce codzienne rytuały, związane z<br />
posiłkami i snem. W pracy natomiast<br />
postać samotnego, uwięzionego w budce<br />
kolejowej dróżnika wyraża tęsknoty, potwierdzające<br />
jego tożsamość. Obydwa<br />
światy oddzielają szyny kolejowe. Dualistyczne<br />
przedstawienie rzeczywistości<br />
pozwala przeciwstawić własny świat i własne<br />
„ja” roli społecznej, która oznacza<br />
zniewolenie osobowości. Pisarz tworzy za<br />
pomocą słów obrazy, które ułożone symultanicznie<br />
tworzą projekcję różnych<br />
układów postaci na tle różnych przestrzeni.<br />
Technika montażu fotograficznego<br />
pozwala na ukazanie człowieka milczącego,<br />
który jest symbolem braku kontaktu<br />
i braku komunikacji. Wyobcowanie i<br />
wykluczenie są charakterystyczną cechą<br />
tych postaci.<br />
Hauptmann posługuję się kolorami,<br />
stosując technikę kontrastu, np. w przepastną<br />
czerń nocy wkomponowuje czerwone<br />
niczym ślepia światła lokomotywy.<br />
Kolor czerwony jako dominujący wyraża<br />
zagrożenie, niebezpieczeństwo, lęk.<br />
Powtarza się w wyrażeniach „krwawy koniec”,<br />
„czerwona poświata” „deszcz<br />
krwi”. Oznakowany na czerwono pędzący<br />
pociąg pośpieszny jest symbolem cywilizacji,<br />
która może zniszczyć człowieka.<br />
Opisy przyrody rozumiane są jako egzystencjalne<br />
przestrzenie, które również<br />
mogą stanowić zagrożenie. Wreszcie przestrzeń<br />
prywatności, dom jest także miej-<br />
98<br />
scem, w którym kolor czerwony sygnalizuje<br />
niebezpieczeństwo. Jeśli Hauptmann<br />
zamierzał przedstawić przestrzenie<br />
egzystencjalne, które stanowią zagrożenie<br />
dla człowieka, to prezentowane przez niego<br />
obrazy literackie miałyby funkcję egzystencjalną<br />
właśnie. Strach przed zagrożeniem<br />
i śmierć jako forma absolutna<br />
tego strachu stanowiłyby motyw przewodni<br />
utworu. Zatem nie tylko eksponowane<br />
przez krytykę naturalistyczne tendencje<br />
byłyby ważne dla interpretacji tego<br />
utworu, ale także tendencje egzystencjalne.<br />
Przemijanie, lęk i rozpacz są bowiem<br />
integralnymi elementami utworu.<br />
Egzystencjalizm, negowanie kultury<br />
jako zafałszowanej rzeczywistości jest próbą<br />
przezwyciężenia kryzysu politycznogospodarczego<br />
po I wojnie światowej.<br />
Pesymizm, załamanie się systemu wartości,<br />
brak wiary w sens osiągnięć cywilizacji<br />
charakteryzuje sztukę przełomu wieku.<br />
Osamotnienie człowieka pozostawionego<br />
samemu sobie, osaczonego i bezradnego<br />
są motywami wiodącymi sztuki.<br />
Dróżnik Thiel z opowiadania Hauptmanna<br />
jest przykładem egzystencjalnej<br />
postawy wobec otaczającej rzeczywistości.<br />
Powyższe przykłady wskazują na to, że<br />
twórczość Hauptmanna, jakże często wykorzystywana<br />
w sporach ideologicznych,<br />
posiada estetyczne wartości, które nadają<br />
jej rangę sztuki europejskiej. Niestety<br />
utworom Hauptmanna przypisuje się<br />
najczęściej tradycyjne znaczenia i utrwala<br />
stereotypy, bowiem akceptowany przez<br />
swoje pokolenie, którego postawy i światopogląd<br />
ukształtowane zostały przez<br />
wspólnotę doświadczeń przełomu wieku,<br />
stał się Hauptmann „orędownikiem<br />
współczucia w dramaturgii europejskiej”.<br />
Odbierając Nagrodę Nobla w roku 1912,
Change language