Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe

Rozważania literackie
opublikowane w „Times” i „New York
Post” były bardzo krytyczne. W „Neue
Volkszeitung New York” ukazał się
wprawdzie artykuł pióra Gerharta Segera
„biorący w obronę” dokonania „Młynka”,
sam Klaus także podjął się wyjaśnienia
intencji kabaretu, pisząc tekst pt.: Was
will „die Pfeffermühle”, ale porażka kabaretu
była już przesądzona. Therese Giehse i
Magnus Henning wrócili do Europy, Sybille
Schloss i Lotte Goslar postanowiły
poszukać szczęścia na amerykańskiej ziemi.
W liście do Katii Mann Eryka dzielnie
i rzeczowo relacjonowała o niepowodzeniu
kabaretu i o powodach tej porażki,
ale bliższy obserwator jej nastroju, brat
Klaus widział, jak silne emocje wzbudzało
w siostrze fiasko „Pfeffermühle”. Cztery
lata po założeniu „Młynka” kontynuacja
przedstawień stała się niemożliwa.
Eryka Mann, aktorka, autor tekstów i
konferansjer kabaretowy, musiała poszukać
w potencjale swoich uzdolnień nowych
pokładów, nowych emocji i środków
wyrazu. Gdy ostatecznie zrozumiała,
że pomimo usilnych starań czasy jej
kabaretu „Pfeffermühle” („peppermill”)
bezpowrotnie minęły, postanowiła uderzyć
w Hitlera nową bronią: podjęła działalność
w ramach wykładów, które wygłaszała
jako mówca i publicysta (lecturer) od
roku 1937.
Profesja zwana lecturer (wyjaśniał Klaus
w Punkcie zwrotnym) – w innych częściach
świata praktycznie nie znana – należy do
osobliwości życia amerykańskiego. Powieściopisarze,
badacze stref polarnych,
politycy, książęta na wygnaniu, mistrzowie
tenisa, twórcy nowych religii, kucharze,
media, hodowcy kwiatów […] – mają
drugi zawód jako lecturers […]: jeżdżą po
kraju i gawędzą.
72
Był to rodzaj przedłużenia kariery
„peppermill” prowadzonej innymi środkami
artystycznymi.
Początki występów Eryki jako mówczyni
nie były tak łatwe, jak można by
sądzić. Miała wprawdzie predyspozycje,
pomagało jej aktorskie wykształcenie, nieocenione
było doświadczenie kabaretowe
oraz nabyte umiejętności scenicznej autoprezentacji
przed publicznością zagraniczną,
jednak sporym kłopotem był język.
Znała wprawdzie „szkolny angielski”
i nieustannie nabywała nowych umiejętności
w tym zakresie, ale brakowało ćwiczeń.
Dlatego pierwsze wystąpienia odbywały
się w… kościele.
Zaczęłam – za darmo – występować w
kościołach – Amerykanie udostępniają
swoje kościoły w wielu zbożnych celach
i z ambony można wygłaszać kazania,
na jakie tylko się chce tematy, jeżeli jest
się zaproszonym przez Kościół. Tak
więc zaczęłam – oczywiście bez wynagrodzenia
– szerzyć oświecenie w kościołach,
jako pierwszy spróbowałam poruszyć temat
aktualnego wychowania dzieci.
– czytamy w jednym z listów Eryki.
Już jej pierwsze oficjalne przemówienie
zwiastowało początek kariery pełnej
sukcesów. Występowała w Madison Square
Garden w Nowym Jorku, na imprezie
masowej organizowanej przez „American
Jewish Congress” w dniu 17 marca
1937 roku. Sam fakt, że na liście mówców
znajdowali się między innymi: burmistrz
Nowego Jorku La Guardia, generał Hugh
Johnson i przewodniczący związków zawodowych
John L. Lewis, był najlepszym
dowodem poważnego traktowania wystąpienia
Eryki. Miała ona zaprezentować
telegram z pozdrowieniami od Tomasza
Manna oraz wygłosić wykład na temat: