Artykuły - Zbliżenia Interkulturowe

Polityka
Elementarną wspólnotą polityczną
jest państwo, chociaż – co oczywiste –
pochodną wspólnoty elementarnej może
być wspólnota międzynarodowa złożona
z grupy państw. Wspólnota polityczna to
specjalny typ sieci (network) o stabilnych
stosunkach wewnętrznych i stabilnej partycypacji
aktorów (z bardzo restryktywnym
członkostwem), z wertykalną współzależnością
opartą na współodpowiedzialności,
której zaletą jest pobudzanie
negocjacji służących do politycznych rozwiązań.
Tego typu sieć polityczna jest zarazem
potwierdzeniem faktu, że w problemach
politycznych można podzielać
wspólne interesy. Wspólnota polityczna
pojawia się zatem tam, gdzie istnieje efektywne
zogniskowanie poglądów w danej
kwestii politycznej. Jest ona siłą rzeczy
wyizolowana od innych sieci 16 . Peter M.
Haas uważa, że polityczna koordynacja
na szczeblu międzynarodowym może
odbywać się poprzez wspólnoty wiedzy
(epistemic communities). Takie wspólnoty są
możliwymi dostarczycielami informacji
i opinii. Gdy pojawia się potrzeba takiej
informacji, wówczas powstają i rozszerzają
się sieci lub wspólnoty specjalistów
zdolnych do wytworzenia i dostarczenia
takiej informacji. Członkowie istniejących
już wspólnot stają się silnymi akto-
mogą współdecydować w zakresie niektórych
polityk publicznych pod kontrolą aktorów publicznych.
B. Kohler-Koch, Catching up with change:
the transformation of governance in the European
Union, „Journal of European Public Policy”,
1996, nr 3, s. 372.
16 Jest to definicja połączona z cech definicji
wspólnoty politycznej przedstawionych przez Jeremy
Richardsona oparta na próbach wyjaśnienia
terminu podjętych przez G. Jordana i D. Judge’a.
Por. J. Richardson (red.) European Union. Power and
Policy Making, London, New York, 1998, s. 7.
34
rami na poziomie narodowym i transnarodowym,
gdy podejmujący decyzję zwracają
się do nich z prośbą o informację i
delegują na nie odpowiedzialność 17 .
Wspólnota wiedzy
Interinstytucjonalne procedury kolektywnego
podejmowania decyzji we Wspólnotach
Europejskich różnią je od innych
międzynarodowych organizacji. Często
Wspólnoty Europejskie posiłkują się wiedzą
ekspertów, wspierane są komitetami
naukowymi, bazują na technicznych ekspertyzach,
co znajduje swoje późniejsze
zastosowanie w procedurach decyzyjnych.
Powoływane ad hoc komitety ekspertów
odgrywały ważną rolę w implementacji
zasad polityk sektorowych. Potwierdza
ten stan wewnątrzwspólnotowa komitologia
(comitology), grupy mędrców 18 ,
raporty specjalistów itd. Tego typu grupy
ekspertów, komitety doradcze, zespoły
raportujące traktujące relacje przyczynowo-skutkowe
oraz wspólne wartości jako
jeden system Peter M. Haas określa właśnie
jako epistemic communities 19 (wspólnoty wiedzy
lub wspólnoty oparte na wiedzy) 20 .
17 Cyt. za: J. Richardson, op. cit., s. 15.
18 Por. np. raport trzech mędrców (Three Wise
Men Report) z 1978 r. nt. stanu procesu przystosowania
instytucji Wspólnot Europejskich do
utworzenia Unii Europejskiej lub ustanowienie
w 2000 r. przez Radę Unii Europejskiej Komitetu
Mędrców (Committee of Wise Men) pod przewodnictwem
Alexandre’a Lamfalussy’ego, który miał
przygotować propozycje reform instytucjonalnych
w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa
prawnego w UE.
19 A. Verdun, The Role of the Delors Committee in
the Creation of EMU: An Epistemic Community ?, EUI
Working Papers, nr 98/44, s. 8. Por. też: P.M.
Haas, Epistemic Communities and International Policy
Coordination, „International Organization”, 1992,
vol. 46, nr 1. Epistemic community to sieć lub wła-