The Highland monthly - National Library of Scotland

Fear a Gldinne. 643
beag a' bha mu Icilh mhile an taobh shios de 'n amhainn,
bhiodh tuathanaich a' Bhail'-Iochdraich, agus moian eile,
cur air tir a h-uile latha 'bhiodh an seol-mara freagarrach.
Chuir stoirmeannan an FhaoiHch moran feaniann gu
cladach air a' bhhadhna ud, agus an uair a rainig Mac 'ic
Alasdair, Calknn Ruadh, agus Domhull Sgoileir a' chroic
's e so an tainm a theirear ris a' chuid sin de 'n chladach
anns am bi an fheamainn a' cruinneachadh—bha na
ficheadan an .'-:in ag obair cho trang 's a b' urrainn daibh.
Bha eich is cairtean aig an aireamh bu mho dhiubh ; agus
bha cuid eile ag obair leis na h-eich chHabh. Cha robh an
latha ach goirid, agus an uair a bhiodh greis a dh' an-shide
ann, cha bhiodh an traigh ann ach car uine gle' bheag.
Dh' fheumadh iad a li-uile cothrom a ghabhail air an
fheamainn a chur os cionn tiurr an lain, aon uair 's gu 'n
tigeadh i thun a" chladaich, ar neo nan atharraicheadh
a' ghaoth, dh' fhalbhadh a h-uile sop dhith.
An deigh dhaibh seasamh car uine 'gabhail beachd air
luchd an fheamanaidh, ghabh iad sios rathad Rudha na
h-Airde. Sios faisge air gob an Rudha thainig iad far an
robh tri chlachan mora nan seasamh leotha fhein air
leithoir cnuic. Dh' fheoraich Mac 'ic Alasdair an rob'i
ainm sam bith air na clachan.
Arsa Domhull Sgoileir 'se 'freagairt, " So agaibh Creag
Bhearnaig. Tha fhios agaibh gu robh na Lochlannaich, o
chionn fada n' t-saoghail, 'nan cinneach treun aig an robh
tlachd mor ann a bhith ceannsachadh gach righ agus
rioghachd air an saoileadh iad am faigheadh iad buadh.
Aig am araidh thainig Righ Lochlainn le chuid loingeis
a cheannsachadh Righ nan Eileanan. Agus o nach robh
aige ach an aon nigheann, bha meas ro mhor aige oirre.
Cha bhiodh fois aig inntinn latha no oidhche mur oiodh i
dluth dha. 'S e Bearnag a bha dh' ainm oirre. Tha e
coltach gu robh i anabarrach maiseach. "Se nigheann Righ
na Greige bu mhathair dhith. An uair a cheannsaich Rigli
Lochlainn Righ nan Eileanan, agus a gheall e cis a thoirt
do Righ Lochlainn gach bliadhna, rinn Righ Lochlain.;,
—