Historia de la regulación eléctrica en Venezuela - Universidad de ...
Historia de la regulación eléctrica en Venezuela - Universidad de ...
Historia de la regulación eléctrica en Venezuela - Universidad de ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Capítulo II<br />
Regu<strong>la</strong>ción y optimización <strong>de</strong>l sistema interconectado<br />
Las mayores fal<strong>la</strong>s <strong>en</strong> <strong>la</strong>s sucesivas políticas públicas para el sector,<br />
han sido <strong>la</strong> incoher<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> precios y el fracaso <strong>de</strong> los sucesivos<br />
int<strong>en</strong>tos para corregirlo. Nunca se ha logrado <strong>de</strong>finir <strong>la</strong> necesaria curva<br />
<strong>de</strong> indifer<strong>en</strong>cia gas/agua, aspecto c<strong>la</strong>ve <strong>de</strong> un sistema <strong>de</strong> m<strong>en</strong>or costo. El<br />
efecto más directo ha sido <strong>la</strong> reducción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s v<strong>en</strong>tajas comparativas <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> hidroelectricidad. Cuando se diseñó <strong>la</strong> reforma <strong>de</strong>l sector y <strong>la</strong><br />
privatización <strong>de</strong> <strong>la</strong>s empresas a principios <strong>de</strong> los años nov<strong>en</strong>ta, <strong>la</strong> Cámara<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Industria Eléctrica, Caveinel, <strong>en</strong>fatizó <strong>la</strong> necesidad "<strong>de</strong> una política<br />
<strong>en</strong>ergética integral". Ninguna reforma <strong>de</strong>l sector, ningún "mercado<br />
mayorista eléctrico", pue<strong>de</strong> producir los efectos esperados si no existe<br />
una coher<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> los precios tanto <strong>de</strong>l gas, como<br />
<strong>de</strong> los combustibles petroleros y <strong>de</strong> <strong>la</strong> hidroelectricidad. La experi<strong>en</strong>cia<br />
<strong>de</strong>muestra que no se trata <strong>de</strong> un problema fácil <strong>de</strong> solucionar, puesto<br />
que refleja <strong>la</strong> multiplicidad <strong>de</strong> los intereses <strong>en</strong> juego y <strong>de</strong> los c<strong>en</strong>tros <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l aparato <strong>de</strong>l Estado. No faltaron políticas sectoriales,<br />
pero sí <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> unificar<strong>la</strong>s.<br />
A ese primer aspecto, hay que añadir un problema i<strong>de</strong>ntificado<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace algunos años, <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong>l precio <strong>de</strong>l agua. Cuando los<br />
sucesivos gobiernos hab<strong>la</strong>n <strong>de</strong> <strong>la</strong> optimización <strong>de</strong> los recursos <strong>en</strong>ergéticos<br />
<strong>de</strong>l país, hab<strong>la</strong>n más bi<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> mayor sustitución posible <strong>de</strong>l petróleo<br />
(bi<strong>en</strong> transable) por <strong>la</strong> hidro<strong>en</strong>ergía r<strong>en</strong>ovable y hasta hace poco no<br />
exportable. Para ellos, <strong>en</strong>tre mayor sea <strong>la</strong> proporción <strong>de</strong> hidroelectricidad,<br />
mejor. Sin embargo, <strong>la</strong> estructura óptima <strong>de</strong> un sistema eléctrico nacional<br />
nunca podrá alcanzarse con un ci<strong>en</strong>to por ci<strong>en</strong>to <strong>de</strong> hidroelectricidad, sino<br />
que, por el contrario, se requiere <strong>de</strong> una mezc<strong>la</strong> <strong>de</strong> tecnologías y <strong>de</strong> fu<strong>en</strong>tes<br />
<strong>en</strong>ergéticas para lograr <strong>la</strong> mejor combinación económica posible.<br />
Hay que t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que el agua que se turbina también<br />
ti<strong>en</strong>e un costo, <strong>de</strong>bido a <strong>la</strong> alternancia <strong>de</strong> años secos y lluviosos. Por su<br />
parte, <strong>la</strong>s variaciones <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>manda g<strong>en</strong>eran periodos <strong>de</strong> punta, es <strong>de</strong>cir,<br />
<strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> una capacidad <strong>de</strong> g<strong>en</strong>eración usada so<strong>la</strong>m<strong>en</strong>te algunas<br />
horas al día, por oposición a una capacidad usada <strong>de</strong> manera continua,<br />
para at<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong> <strong>de</strong>manda "base", o semi-continua (semi base): <strong>la</strong> estructura<br />
<strong>de</strong> costos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>ergía hidro<strong>eléctrica</strong> <strong>la</strong> hace a<strong>de</strong>cuada para suplir <strong>la</strong><br />
<strong>de</strong>manda base y cuando existe agua exce<strong>de</strong>ntaria —<strong>la</strong> <strong>de</strong>manda <strong>de</strong><br />
punta—, pero no para cubrir toda <strong>la</strong> <strong>de</strong>manda.<br />
115