You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Era o Sil que o mesmo García Lorca percorreu nos tempos de La Barraca 183 ,<br />
pero, sobre todo, o río amado polo seu amigo Ernesto (Ernesto do Sil ). Vinde<br />
mozos loiros, vinde xente escura do cume e do val... son as terras altas e baixas<br />
de Galicia, coa súa xente loira e morena que, en Santa Compaña, están<br />
concitados para acompañar ó afogado (ou ó derradeiro amor adolescente)<br />
na súa última viaxe.<br />
«Canzón de cuna pra Rosalía Castro, morta» con ritmo de canción de<br />
berce e de alba vai de Santiago (lugar onde se rende culto e está enterrado<br />
o Apóstolo Santiago) a Belén (lugar de nacemento de Xesús e berce do cristianismo).<br />
Concita a morte e a vida para espertar a Rosalía, nunha aproximación<br />
lorquiana, que, unha vez máis, coindice coa historia mítica: segundo<br />
a lenda, o Apóstolo chegou a Padrón, lugar onde Rosalía viviu e morreu.<br />
«Danza da lúa en Santiago» é un canto ó espacio poético da Quintana,<br />
que el mesmo bautizou co nome de praza-butaca, e na que escenificou<br />
montaxes con La Barraca. Antigo cemiterio, ó lado da Catedral, onde a lúa,<br />
galán pero tamén morte, baila nun simbólico baile de morte 184 . Por outra<br />
parte, os elementos reais preexistentes: Santiago, a Quintana, o boi<br />
malencónico, os toxos, planta típica de Galicia.<br />
Esta vía de interpretación poética de Galicia, só precisaría do idioma<br />
galego para expresarse.<br />
183<br />
Ramón González Alegre nárranos o acontecemento externo:<br />
«... El Teatro Universitario otra vez. Los hechos según el testimonio de Don Rogelio Baltar<br />
Ramírez sucedieron en un pueblo fronterizo con Galicia, Puente de Domingo Flórez, ya en la<br />
tierra berciana de León, exactamente durante ese año 1933...<br />
La Compañía Teatral se dispuso a levantar el escenario. El Río Sil baja de las tierras bercianas<br />
y trae ramajes bravos de la serranía leonesa. Por sus aguas ‘cantan los árboles’, con voces<br />
desprendidas. Rogelio Baltar, entonces maestro nacional de unos de esos pueblos del contorno,<br />
habla con Lorca... Los labriegos se aprietan en haz ante el tablado. Es la anochecida y se encienden<br />
candiles de carburo... Galicia y su espíritu (la frontera es pequeña cosa para distinciones) están<br />
latiendo en la sangre de los que escuchan. Alguien advierte:<br />
-¡Un afogado aboyando (flotando).<br />
La representación había terminado y por los riscos y las piedras bajan las gentes al río.<br />
Lorca y Don Rogelio Baltar van también. Es un mozo joven, un adolescente...<br />
El cadáver flotaba, apenas perceptible entre las sombras y los riscos del río...».<br />
(Vid. Poesía Gallega Contemporánea. Ensayo sobre Literatura Gallega, Colección Huguin,<br />
Gráficas Torres, Pontevedra, 1954).<br />
184<br />
Xosé Filgueira Valverde cre que o branco galán da «Danza da lúa» non é Ramón de<br />
Sismundi, senón o mártir Pelaxio. Baixando cara a Quintana, desde a Vía Sacra, para escoitar as<br />
doce badaladas, alguén lle tivo que indicar a García Lorca a estatua de San Paio, o santo rapaciño<br />
degolado de Bouza Brey.<br />
160