lorca

Aceptamos tamén a explicación que Guerra da Cal lle deu a Ian
Gibson 216 , por razoable, no tocante ó proceso de escritura dos orixinais e
que vén a matizar máis o seu papel: nese servirse do seu diccionario vivinte,
que era Guerra da Cal, Lorca introducía cambios que se producían nese
mesmo proceso e eran tamén incorporados ó poema. Pero sempre que
deixemos a salvo a autoría lorquiana deses cambios 217 .
Pero non aceptamos as teses negativas de Guerra da Cal, que segue
tamén X. L. Franco Grande. Este último escritor chega a dicir:
«... Evidentemente, García Lorca non sabía unha palabra de
galego. E o dos seis poemas foi debido única e exclusivamente a
Guerra da Cal. Ninguén máis tuvo arte nin parte neste parto. Nin
Blanco-Amor, nin Manteiga, nin outro algún... .
pois calquera que
os teña lido con atención, sin necesidade de ser un experto, terase
decatado que algúns versos non poden ser de Lorca, senón por
forza de alguén esencialmente identificado con Galicia. ¿Como van
ser de Lorca estes versos: mortos e mortas de néboa/polas congostras
baixaban» 218 .
Ou ben:
«... Lorca non podía facer a dereitas nin un dictado en galego
(...). A aparición dos manuscritos de Guerra da Cal deixa moi mal
parado a Blanco-Amor... pois evidencia que, nisto como en tantas
cousas, deu mostras da súa afición a novelar a realidade» 219 .
E poñen como exemplo, para demostralo, o poema de «Danza» que,
como sabemos, a partir do v. 5 é un autógrafo de García Lorca.
Nós, precisamente, queremos partir deste poema, para aproximarnos
ó grao de competencia lingüística que podía ter Federico con relación ó
noso idioma e para fundamentar a nosa hipótese de que o autor granadino
216
Vid Gibson, 1987.
217
Como opina oportunamente Xosé Filgueira Valverde:
«… Estes pedimentos de axuda, que no medievo dicíanse “demandar a outro que de recado”,
son lóxicos, sobre todo nos escritores non falantes da lingua allea, que queren empregar…» (Vid.
Filgueira Valverde, 1989, p. 372).
218
Vid. Franco Grande, 1985a.
219
Franco Grande, 1985b. Ideas que, case literalmente, me repitiu a min tamén Guerra da
Cal en Londres, no seu departamento en Huntley street, 32, Gordon Mansions, Torrington Place,
o 14 de agosto de 1992.
174