You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
No tocante á escrita dos poemas, atopámonos tamén con problemas<br />
para datalos. Unha vez máis, García Lorca constátanos a súa despreocupación<br />
por este asunto.<br />
Como tese xeral, os poemas empezaríanse a compor despois do verán<br />
de 1932 (co «Madrigal») e remataríanse os restantes, como afirma Guerra<br />
da Cal, en 1934 185 . Todo o máis, podiamos admitir, como data final, a primavera<br />
ou comezos de verán de 1935 186 .<br />
García Lorca viña falando, desde maio de 1932, da súa intención de<br />
escribir poesías en galego. A partir desta data, hai que situar o nacemento,<br />
elaboración e escritura dos poemas. O proceso é complexo e nel conflúen<br />
moitos factores, que farán posible a publicación desta xoia literaria. O poeta<br />
puido pensar nun primeiro momento, como é natural, na súa propia lingua<br />
de expresión, o castelán. Pero xa dende a prehistoria destas poesías, puido<br />
partir tamén de borradores en galego, que se converterían máis tarde en<br />
copias en limpo. Neste punto, o poema que lle entregou a Carlos Martínez-<br />
Barbeito, en papel azul, con cabeceira do hotel Compostela, tampouco nos<br />
aclara esta cuestión, pois o escritor coruñés non recorda en que idioma estaba<br />
escrito 187 . A poesía:<br />
«... se refería a la lluvia y al mar de Galicia y a los bueyes<br />
que miran pensativos desde los húmedos prados a los viajeros que<br />
(Vid. Filgueira Valverde, 1993, 1994).<br />
Ricardo Palmás apoia tamén esta idea de Filgueira Valverde e engade:<br />
«Interesante a suxestión do Filgueira. A seguir ao muro da Quintana -o das monxas- está,<br />
máis retirada, a entrada á igrexa. Alí hai un San Paio vestido de cortesán do XVIII cun cuitelo<br />
encravado no pescozo. O branco galán baixo a lúa? Pode ser. Bon, xa sabes a lenda: Abderramán<br />
quíxolle comer o rabo... Contáronlle a estoria ao Lorca? Voltamos ao mesmo asunto. O poema<br />
latino que lle dedicaron en Alemania é tido por algúns como o primeiro texto medieval de ‘temática<br />
gay’. Nunca cheguei a velo e non sei que conta» (carta xa citada do 19-1-1936).<br />
Apreciacións interesantes, pois, unha vez máis, García Lorca pode estar dándonos, como<br />
eu creo, unha nova metáfora fundida sobre realidades preexistentes: Ernesto é Ramón de Sismundi,<br />
transformado poeticamente no neno da tenda e agora tamén é branco galán, fundido coa imaxe<br />
do mozo mártir San Paio.<br />
185<br />
Vid. Franco Grande, 1985a.<br />
186<br />
Ian Gibson, Andrew A. Anderson, Landeira Yrago e Franco Grande son algúns dos<br />
críticos que se teñen ocupado deste tema. Blanco-Amor, que precisamente non se distingue pola<br />
súa precisión nas citas, incorre en frecuentes contradiccións. Pero el, máis que apreciacións formais,<br />
que poden ser traicionadas facilmente pola memoria, vai sempre á cerna da cuestión: os poemas<br />
son da autoría de García Lorca e Guerra da Cal é o «incitador» dos mesmos, coma el vai ser o seu<br />
editor. Aquí é onde radica a cuestión.<br />
187<br />
Conversas con Carlos Martínez-Barbeito, na súa casa da rúa Juana de Vega (A Coruña).<br />
161