Stran: L - Z

Xelîl Xemgîn; Bêgumane, da ku mirov rola M. Şêxo binase, pêwîste
mirov merc û astên wê demê jî, bizanibe. M. Şêxo, di kîjan şert û mercan
de, bi çi şêwaz û kîjan kesayet û çi helwestê, cihê xwe di dilê civaka xwe
de afirand û bû xwedî rolek wisa? Ez jî bi bawerim ku M. Şêxo, di
hunera muzîka netewî de, xwedî rolekî teybet û dibîstanek muzîka kurdi
ya resen e! Bê guman, ev mijar hêjayî lêkolînek sosyolojîk e, ev jî
delametek lêkolîner, hunermend û rewşenbîra ye!
Berî her tiştî, pêwîst e neyê ji bîr kirin ku huner û hunermendîtî, tiştekî
seranser bi dînamîka civakê ve têklîdar e, bûyerên civakî, hejandin û
serbin kirina civakê, bi her çi awayî dibe bila bibe, ji sedî sed, wê bi
rengekî xwe di afirandina şêwaza hunerê û derxistina kesayeta
hunrmedan de, eşkere bike! Ev koralek xwezayî ye, te hêz nikare vê
rastiyê biguhêze!!!
Di sedsala bihurî de, dîroka gelê me, bi komkujî û tirajediyên mezin
hatiye nivîsandin! Gelê kurd, ji bo parastina xwe û nirxên xwe, li
berxweda ye, di baweriya min de, di nava wê sedsalê de, ji bo vejîna
hunera muzîka kurdî, du qonaxên girîng û bi wate, bûne telesma vejîn û
nûjenkirina muzîka kudî ku heya niha jî, em bi saya wan her du qonaxan
dikarin xwe îfade bikin! Daku şaş neyê fêmkirin, em dikarin mînaka
birandina şaxê darê bidin! Wekî ku di jiyana rênçberiyê de tê zanîn, ji bo
vejîn û hilberdayîna darê, hin şaxên wê bi zanebûn têne birîn. Piştre, bi
demsala buharê re, şaxên nûjen vedijîn!!!! Ji bo wê, em behsa wan her du
qonaxan dikin!
Qonaxa Yekem, piştî salên 1930 û pêda ye, her wiha, mînakên vê qonaxê,
yên mîna Hesen û M. Arif Cizîrî, Kawîs axa, Meyrem Xan, Hesen Zîrek,
Elî Medan, Taha Tewfîq, Nesrîn Şîrwan, Mehemdê Mamilî, Seîdaxayê
Silopî û hwd. Bi sedan nûnerên wê demê hene!
Her wiha, teybetiyek cuda ya wê nifşê, ji ya dengbêjiya kilasîk hebûye,
ku kilasîka kurdî û dengbêjiya resen, ji xwe re bingeh danîne û bi gaveke
pêş de, nuhkirin û bi demê re, tepkî û reksiyonên xwe îfade kirine! Heger
mirov berhemên wê qonaxê bicivîne gel hev û guhdar bike, bi awayekî
seranser, mirov dîroka serpêhati û trajediya civakê dixwîne û dibîne!!!
Qonaxa duyemîn, ji destpêka salên 1960-70’yan de rû dide, ên mîna
Eyşeşan, Tehsîn Taha, Îsa Berwarî, Mehmûd Ezîz, M. Elî Şakir, Seîd
Yosuf û her wiha Mihemed Şêxo... hwd, nûnerê vê qonaxê ne!
174