Stran: L - Z

û 3 heyvan ma di bendîxanê da, piştî hingê berda û hemî heval hogirêt wî
xanîqandin, ew jî ji bo çi berdan çûnkî jîyê/emrê wî li ber xeniqandinê nedikeft.
Zarok bû, hêşta û piştî ronahîya serbestiya jînê dîtî bo xo bi dunyayê keft û heta
Zaxoka û Duhoka, Dasnîya li wêrê jin îna û bo xo digeriya li nav gund û guhar
dîwanxanêt muxtar û axa û li nav millet stran digotin li gel Hesenê Cizîrî
xwedanê dengê zêrîn sal bi salê vadihesa û digiheşt heta berê xo da tama wî
dengî kete li nav dil û hinava da elbet hejarî û xêzanî û feqirî wiha li stranbêjî
me kir ku rast û paqij bibit bi gotina strana û helbijartina wî bo van stranên milî
û folklorî helbijertinek têgehştî bû, çûnkî mirovek ne xwendewar mişext vî kirî
bikit tiştekî mezin û hêja ye. Me heke rast bête gotin li nav stranê da ma ne
karek mezin e, nexasime heke hemî rûdanêt çend çerxêt bûrî û sal û zemanêt
bûrî da hatina pêşkêşkirin û gotin bi peyvên zelal û sahî nemaze ew hevrikêt
hebûn li nav milletê me da layê aborî û komaleyatî û ayînî bû ji bo folklorê me
yê rengîn û qezenç jê hate kirin bo dîrokê û çîroka kurdî û ser û berê jîn jîyara
bapîra.
Vêca heke her stranekê em bi duristî û bi dilê xo guhbidinê dê gelek xelat û
xweş tê da bibînin û dê şên ser biaxivîn bi dirêjî çûnkî ew stranê wek jêderan e,
serkaniyan e. BO nivîsîna evrok ma heke me çi kitêb û niviştok nebin em
dineçarin qesta strana bikin û biparêzin da xê binasîn wek millet û wek dîrok û
wek komal wek binyat. Ji ber hindê pêdeviye em baweriyeka mezin danîn ser
van strana(kevnestran) her çend gelek ji van strana bi gelek renga hatiye gotin li
vêdê em dikarin bêjin ku rêka M Arif Cizîrî bi xo girtî rêkek dûr û dirêj bû; tijî
sikir asteng û strî û lome bû, belê çûnkî milletê me li sala 1930 hinde qedrê
stranbêja ne digirt belkû bi çavekî kirêt û ciwan berê xo didinê, belê xo girt
stranbêjê me xo li ber ba babilîska barofêt û deqşa nevîyanê û ne hejêkirinê girt
wek çîyayêt mukun, çûnkî heke Mehemed Arif Cizîrî neba çêdibû ev strane
nemaze muqam rastiya wan berzebiba û kes dê negotiba û ev strana parçek ji
saman û kelepîrtîyê milletê me binyatek dana ji bo avakirina strana kurdî parastî
ji layekê ve û ji layek dî ve parastinek bû.
Segvan Abdulhekim- werger Serbest Zaxoyî
1051-AY AY BABİKO (BAVİKO)
Ay ay babiko ay ay babiko
Ûy ûy babiko ûy ûy babiko
ay ay li min emrê mino
Ay ay babiko serê min ranebit(nabe) yadê
Ji kul û xeman û derda
Findik û fenerê mala babê min î
Keçikê rezilê malmîratê
Gîya şîn bibî li kozika û dilan û li hemî erda
Derê malmîrata evînê ne bes bû
274