Stran: L - Z

405-TAHSÎN TAHA (1941- 1995)
Tesîn Taha, di jiyana Muzîka Kurdî de rûpelek nû vekir.
Di dîroka welatê me yê bindest û dagir kirî gelek kes hene ku navê wan bi tîpên
zêrîn tê nivîsin û dikevin nava navên nemiran. Bê guman
hunermedê nemir Tehsîn Taha yeke ji wan
şanaziyan(îftîxaran) ku sed heyf gelek zû xatirê xwe ji me
xwast.
Tehîn Taha di 25 ê nîsana sala 1941 an li Amêdiyê
hatiye dinê, Bavê wî Teha Mihemed bi xwe yek bû ji
deng xweşên nava şahî û dawetên şarê Amêdiyê û gundên
der û dora wê. Ji ber vê hindê zû bi deng xweşiya kurê xwe Tehsîn hesiya û
hemî pêwîstiyên xwîndinê ji bo wî amede kirin. Destê wî digirt heya dibire
dibistanê. Bi vî rengî teşvîqa bavê wî û tesîra deng û awazên hunermendê nemir
Miheme Arifê Cizîrî bûn sebeb ku bi giranî li ser dersa xwe raweste, di dawiya
sala 1958 an de di Radiyo ya Bexdayê de yekem strana xwe “Eşkere nakim”
tomar kir û gihande guhê gelê xwe li hemû Kurdistanê. Evîna wî tenê ji bo
stranê nebû, belkî wî dixwast bi Hunera “şanoyê” jî bi şiklekî vekirîtir derd û
kulên bindestiya gelê xwe nîşanî herkesî bide, ji ber wê hindê piştî kuta kirina
xwandina xwe ya xwîndingehên seretayî(we ragirtina diplomê) di zankoya
hunerê bedew ya bajarê Bexdayê lîsansa Teatirê jî xelas kir û li sala 1960 ê di
bararê Maxmurê de dest bi dersbêjiya mûzîkê kir û gelek şagirtên baş perwerde
kirin. Di çaxê ders xwîndine de ji ber çalakîyên xwe yên siyasî û helwesta
Kurdatiyê çend caran hat girtin û îşkence û tedayê giran lê hatin kirin. Di sala
1961 ê piştî geşbûna agirê şoreşê li başurê Kurdistan, Tahsîn Tahay dîsa di gel
hevalên xwe di mîtîngekê da ser parastiya organîzasyona meşa xwendeva li
Zaxo kirin û dîsa jî hate girtin, piştî dîtina zahmetiyên pir zêde hat berdan û yek
rast xwe gehande nava refên pêşmergayan li herêmên azad kirî de. Di dawiya
sala 1963 an neçar ma vegerî mala xwe û dîsa hat girtin. Li sala 1964 ê de azad
bû, di jiyana zîndanê de jî nedisekinî û bi çê kirina stranên bi naveroka xwe
dewlemend xebata xwe didomand. Wî bi zimanê mûzîkê şerê dijmin dikir.
Strana “Dê hatin bihar” li zer zarê wî di nav gel de belav bû. Bi vê stranê da
diyar kirin ku azadiya gelê kurd yê rojekê çêbibe û dibî ji bo azadiyê bihakî
giran bê pêşkêş kirin. Gelek hunermend û deng xweşên paye berz di nava civata
hunermendên me de hebûne û niha jî hê jî hene, lê ew kesên ku binaxiyek ji bo
vê pêwistiya girina civakî saz kiribin, mixabin pir kêmin.Tehsîn Teha di van
salane derket nav qeda hunera mûzîka kurdî, lê ne bi wan şîweyên berê, belî di
xorçikê wî de tiştên nû hebûn, bi wateyek din mizgînî hunerê mûzîka nûjena
kurdî bû, mîna mamostê Qedrî Can û Goran ku şêîra kurdî ji qeyd û zincîrên
“qafiye û beytan” xilas kirin û ew derbasî rûpelak din yê jiyanê kirin, Tehsîn
Taha jî ji bona hunermendên kurd riyeka nû vekir ku di nava nivşê nû giheştîyê
wê demê de bi heycanek bê nimûne hat estîqbal kirin û riya wî berdewam kirin,
di demeka kin de stranên wî giheştin hemû deverên Kurdistanê û nav û dengê wî
640