01.06.2013 Views

liber novvs de anima rationali ramon llull edición crítica y estudio

liber novvs de anima rationali ramon llull edición crítica y estudio

liber novvs de anima rationali ramon llull edición crítica y estudio

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ESTUDIO INTRODUCTORIO<br />

XIII<br />

activa y otra pasiva, y con ellas un acto cosustancial que sale <strong>de</strong> ambas y las<br />

relaciona. Incorporado el hilemorfismo, este acto o tercer elemento<br />

coesencial será aquello que le permitirá a Ramon Llull superar el binomio<br />

aristotélico a favor <strong>de</strong> una estructura esencial humana <strong>de</strong> tres elementos, los<br />

correlativos 19 , en la que el acto acto tendrá suma importancia, propiciando<br />

incluso una re<strong>de</strong>finición <strong>de</strong>l hombre basada en su agere particular:<br />

homificar 20 .<br />

Esta estructura humana según la concepción ternaria o correlativa <strong>de</strong> sus<br />

partes pue<strong>de</strong> verse <strong>de</strong>tallada en el esquema <strong>de</strong> la antropología luliana (pág.<br />

XVI). En las partes corporales y espirituales <strong>de</strong>l hombre –tanto en las<br />

faculta<strong>de</strong>s como en sus principios, principios que todo ser contiene– radica<br />

una doble naturaleza: la activa (caracterizada por el sufijo castellano “tividad”)<br />

y pasiva (sufijo “-bilidad”), <strong>de</strong> las cuales se produce el acto (verbo<br />

en gerundio o infinitivo). Todos los componentes <strong>de</strong>l hombre están <strong>de</strong> tal<br />

manera relacionados que el cuerpo y el alma permanecen necesariamente<br />

unidos en el ser humano y son partes igualmente constituyentes, si bien el<br />

alma, por ser el principio formal, está por encima y <strong>de</strong>be dirigir todos los<br />

actos <strong>de</strong>l hombre, como se <strong>de</strong>scribe en el Liber correlatiuorum (1310):<br />

-tiuum spirituale et -tiuum corporale constituunt unam formam hominis; et -bile<br />

spirituale cum -bili corporali unam materiam hominis; et -are spirituale cum -<br />

are corporali constituunt unam naturam connexiuam hominis (...) Homo habet<br />

formam dupliciter consi<strong>de</strong>rabilem, primam scilicet et secundam. Prima est<br />

communis, quae supra est tacta. Secunda est particularis, scilicet <strong>anima</strong>, quae<br />

corpus perficit et gubernat, et mouet eius potentias ad actionem et ad uiuendum<br />

et etiam ad passiones 21 .<br />

Las implicaciones que tiene la naturaleza compuesta <strong>de</strong>l hombre tienen una<br />

relevancia central <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l LNAR. Para Ramon Llull, la participación en<br />

19 El LNAR utiliza aún los conceptos aristotélicos <strong>de</strong> “forma-materia”. Poco <strong>de</strong>spués, en el<br />

Liber <strong>de</strong> potentia, obiecto et actu, Ramon Llull sustituirá la terminología hilemorfista por la<br />

tríada potencia, objeto y acto, abandonando el esquema en sus bases binario a favor <strong>de</strong> uno<br />

plenamente ternario.<br />

20 La <strong>de</strong>finición luliana, en contestación a la tradición aristotélica, “home és <strong>anima</strong>l<br />

homificant” / “homo <strong>anima</strong>l homificans” se encuentra en varias obras, entre las cuales<br />

Lògica nova, NEORL IV, p. 14, 3.<br />

21 Liber correlatiuorum innatorum, ROL VI, p. 148, 556-565.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!