Autora: María Debén Alfonso. Edita o Servizo Galego - Mulleres en ...

2.C.6.- A aplicación de circunstancias agravantes2.C.6.a- A circunstancia mixta de parentesco:O estudo tivo entre os seus obxectivos, dentro das resolucións estudadas, o de analizaren qué medida a morte de mulleres a mans dos seus maridos ou compañeiros se producíanun momento da relación en que puidera ter importancia o feito de estar ou noniniciado un proceso de separación, legal ou de feito; que a intención de romper a relaciónfose anunciado pola vítima; ou que o devandito proceso se encontrase en trámites ou xativese concluído; ou se, pola contra, este non constituía un factor para ter en conta todavez que maioritariamente estas condutas se desenvolvían en constante matrimonio, senque quedase patente a posible concorrencia dunha crise na parella.Tras o estudo, as autoras constatan que “a maioría das veces en que a muller sufriu unataque desta natureza, ou se separara ou comunicara a súa intención de o facer”. 249O motivo de analizar este factor radica en determinar o grao de incidencia na aplicaciónpor parte dos tribunais da circunstancia mixta de parentesco prevista no artigo 23 doCódigo Penal á hora de axuizar as condutas de violencia contra as mulleres con resultadode morte. 250Ao referirnos ao artigo 23 do Código Penal cómpre chamar a atención sobre a reformaque a Lei 11/2003 251 levou a cabo no citado artigo no sentido de ampliar a súa operatividadeaos supostos de ex cónxuxes ou ex parellas. Nada di a exposición de motivos doporqué de tal ampliación, pero a análise desta permítenos prever que necesariamentedeberá provocar unha importante modificación na doutrina mantida polo noso alto tribunalen relación coa súa aplicación nos supostos en que se produciu unha ruptura da relación.Non obstante, e con independencia da reforma do precepto e a súa futura aplicación, aanálise da aplicación xurisprudencial da circunstancia mixta de parentesco permitiranosvisualizar a rixidez da súa formulación, e as importantes consecuencias que se derivaronen relación co axuizamento de condutas con resultado de morte, onde as vítimaseran mulleres.O parentesco no dereito penal español constituíu tradicionalmente unha circunstanciaque operou con distintos fins, xa fose agravatorios, atenuatorios ou absolutorios. Con108249 Véxase páxina 19 do citado estudo.250 O artigo 23 do Código Penal de 1995 establecía que “é circunstancia que pode atenuar ou agravar aresponsabilidade segundo a natureza, os motivos e os efectos do delito, ser o agraviado cónxuxe oupersoa a quen se atope ligado de forma estable por análoga relación de afectividade, ascendente, descendenteou irmán por natureza, por adopción ou afinidade nos mesmos graos do ofensor”.251 A Lei orgánica 11/2003, do 29 de setembro, de medidas concretas en materia de seguridade cidadá,violencia doméstica e integración social dos estranxeiros, modifica o artigo 23 do Código Penal: “é circunstanciaque pode atenuar ou agravar a responsabilidade, segundo a natureza, os motivos e osefectos do delito, ser ou ter sido o agraviado cónxuxe ou persoa que estea ou teña estado ligada deforma estable por análoga relación de afectividade, ou ser ascendente, descendente ou irmán pornatureza ou adopción do ofensor ou do seu cónxuxe ou convivente”.O tratamento penal da violencia contra as mulleres