Autora: María Debén Alfonso. Edita o Servizo Galego - Mulleres en ...

Partindo desta concepción da integridade moral, corresponde agora analizar se este é oben xurídico tutelado polo delito de violencia habitual, e para isto considero adecuadoreflectir de antemán, dalgunha maneira, a situación en que se desenvolven as mulleresque son vítimas desas condutas de violencia, sobre todo cando se producen con prolongaciónno tempo, e na medida en que a observación das súas condicións quizais nosacheguen á identificación deste ben xurídico como o efectivamente vulnerado.Os estudos realizados describiron a situación das vítimas da violencia habitual sinalandoque se caracteriza pola coincidencia de lesións físicas e psíquicas, por unha dinámicapropia con fases alternantes de extrema agresividade e afecto, polo imprevisible dosataques, pola inexistencia en moitas ocasións de “razóns ou motivos” que desencadeana situación, se é que pode concibirse algún motivo ou razón que xustifique ataques destanatureza, pero en todo caso o que se quere resaltar é que en moitos dos supostos asvítimas son incapaces de describir o motivo que puidera ser considerado como causanteda agresión; pola incapacidade das mulleres para evitalos, o que co transcurso dotempo vai provocando unha deterioración da estabilidade psíquica da vítima, desembocandoen moitas ocasións no que se denominou síndrome da muller maltratada.As denominacións que os distintos autores adxudicaron ao conxunto de alteracións psicolóxicasque se presentan foron varias. Así, denominouse como escravas psicolóxicasequiparando a súa situación psíquica á da “síndrome de Estocolmo”. ANNA FREUD acuñouo termo de “identificación co agresor” para describir este proceso. Cando alguén estánunha situación de ameaza para a súa integridade ou para a vida en inferioridade de forzasrespecto ao agresor, prodúcese unha identificación con este como forma de protec-cepto de vontade... a diferenza só a podemos situar no feito de que o atentado contra a integridademoral supón á vez unha humillación, mentres o atentado contra a vontade non ten por que supoñelo”;Muñoz Conde: “Protección de bienes jurídicos como límite constitucional del Derecho Penal” en Elnuevo Derecho Penal español. Estudios penales en memoria del profesor José Manuel Valle Muñiz,Aranzadi, Pamplona, 2001, p. 567. Para J. L. De la Cuesta Arzamendi, “a integridade moral é un novoben xurídico susceptible de delimitación (aínda que non sen dificultades) dos bens xurídicos tradicionaisconceptualmente máis próximos en relación co dereito á dignidade en canto fundamento e garantíada liberdade e personalidade do ser humano”. De la Cuesta Arzamendi, J.L.: Torturas y otros atentadoscontra la integridad moral, en EPC, Universidade de Santiago de Compostela, 1998, p. 75. ParaV. Grima Lizandra, a integridade moral supón “a liberdade de resolución e de actuación, que o serhumano poida decidir libremente o que queira facer e que libre e responsablemente o faga. É a liberdadeda vontade”; Grima Lizandra, L.: Los delitos de tortura y tratos degradantes cometidos por funcionariospúblicos, Tirant lo Blanch, Monografías, Valencia, 1998, p. 66. Para B. del Rosal Blasco, oconcepto de integridade moral “debe intentar fixarse a partir da xurisprudencia constitucional que ointerpreta, desde a idea da inviolabilidade da personalidade humana, como o dereito a ser tratadocomo persoa e non como cousa, con interdicción de calquera intento de que o individuo sexa consideradocomo un puro e simple medio para a consecución de calquera fin, sexa este lícito ou ilícito”;del Rosal Blasco, B.: Compendio de Derecho Penal Español. Parte Especial, Marcial Pons, Madrid,2000, p. 161. Para M. J. Rodríguez Mesa, a integridade moral pode ser definida como o “conxunto desentimentos, ideas e vivencias cuxo equilibrio, ao facilitarlle ao individuo a opción dunhas posibilidadesfronte a outras, permite a unicidade de cada un dos seres humanos e o seu libre desenvolvementode acordo coa súa condición de persoa”; Rodríguez Mesa, M.J.: Torturas y otros delitos contra la integridadmoral cometidos por funcionarios públicos, Comares, Granada, 2000, p. 165. Para J. M. TamaritSumalla, “resultan fundamentais as notas de humillación ou envilecemento e redución do suxeito ácategoría de cousa”; Tamarit Sumalla, M.: “De las torturas y otros delitos contra la integridad moral” enComentarios al nuevo Código Penal, 2ª ed., Aranzadi, Pamplona, 2001, p. 863.O tratamento penal da violencia contra as mulleres157