xustifica a creación dun delito distinto aos propios actos de viol<strong>en</strong>cia. Hai que ter pres<strong>en</strong>teque a agravación da p<strong>en</strong>a por razón de par<strong>en</strong>tesco xa se <strong>en</strong>contra expresam<strong>en</strong>tecontemplada no Código P<strong>en</strong>al a través da circunstancia mixta de par<strong>en</strong>tesco (artigo 23do Código P<strong>en</strong>al)...”. 314En contradición con esta postura, é necesario facer m<strong>en</strong>ción das consideracións vertidaspor LAURENZO COPELLO, para qu<strong>en</strong>, tras a reforma operada a través da Lei 11/2003,que situou o delito de viol<strong>en</strong>cia habitual no artigo 173.2, e con indep<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia das modificacións<strong>en</strong> canto á localización sistemática, o at<strong>en</strong>tado á integridade moral non é o datodecisivo que xustifique un delito específico de viol<strong>en</strong>cia doméstica. Para esta autora “aauténtica gravidade destas condutas reside no risco certo e directo para a vida e integridadefísica e psíquica das vítimas derivado do clima perman<strong>en</strong>te de viol<strong>en</strong>cia propio dahabitualidade”. 315Porén, se b<strong>en</strong> é certo que a vida e a integridade física ou psíquica das vítimas nun climade viol<strong>en</strong>cia habitual corr<strong>en</strong> realm<strong>en</strong>te perigo, considero que o autor da conduta non perseguea realización dunha concreta lesión física ou psíquica do suxeito pasivo; non perseguedanar a vítima, aínda que na maior parte dos supostos o consiga, s<strong>en</strong>ón que utilizaa agresión e, se é o caso, a lesión como instrum<strong>en</strong>to <strong>en</strong>camiñado a reafirmar ourecordar unha determinada situación de poder na estrutura de parella ou, se é o caso,estrutura familiar. 316O autor, a través do exercicio da viol<strong>en</strong>cia, estalle fac<strong>en</strong>do ver á vítima que o poder e adominación segue a posuílos el, aínda cando nin a lei nin o s<strong>en</strong>tido común o considerelexitimado para isto. Consecu<strong>en</strong>cia disto é a conduta que a miúdo se observa no suxeitoactivo da agresión habitual, de apar<strong>en</strong>te arrep<strong>en</strong>tim<strong>en</strong>to, de sorpresa e mesmo de dorante a constatación posterior das consecu<strong>en</strong>cias, ou <strong>en</strong> moitos supostos da gravidadeque devén da súa conduta e a busca de paliativos como os regalos, pedir perdón, int<strong>en</strong>tarconv<strong>en</strong>cer de que non se repetirá, as promesas ou mesmo as loas á vítima; regalosnon só <strong>en</strong>camiñados a evitar a interposición da correspond<strong>en</strong>te d<strong>en</strong>uncia, s<strong>en</strong>ón parareiterar a súa consideración de que o instrum<strong>en</strong>to empregado, a agresión utilizada parafacerlle ver á vítima a súa supremacía, non é máis que un mal m<strong>en</strong>or, que ás veces provocaconsecu<strong>en</strong>cias “indesexadas”, todo isto descrito como a etapa de “falsa reconciliaciónou lúa de mel” do d<strong>en</strong>ominado «ciclo da viol<strong>en</strong>cia» 317 . Como expresa LORENTE314 Marín de Espinosa Ceballos, E.: La viol<strong>en</strong>cia doméstica. Análisis sociológico, dogmático y de derechocomparado, Comares, Granada, 2001, p. 185.315 Laur<strong>en</strong>zo Copello, P.: “Los nuevos delitos de viol<strong>en</strong>cia doméstica: otra reforma precipitada” <strong>en</strong> Artigo14. Una perspectiva de género, n.º 14, (2003), p. 6.316 Para Gómez Jarabe, G.: “El desmedido deseo de dominio, de poder y de control sobre el otro es, sinlugar a dudas, la causa fundam<strong>en</strong>tal de la agresión <strong>en</strong> familia”, Viol<strong>en</strong>cia, antítesis de la agresión: unrecorrido psicobiológico, psicosocial y psicopatológico para llegar a la justicia, Promolibro, Val<strong>en</strong>cia,1999, p. 18.317 En 1979 a psicóloga Leonore Walker describiu os distintos episodios da viol<strong>en</strong>cia doméstica como tresfases dunha d<strong>en</strong>ominada “roda da viol<strong>en</strong>cia”: a xeración da t<strong>en</strong>sión, a etapa de explosión e a etapa delúa de mel. Este modelo foise ampliando e na actualidade os expertos <strong>en</strong> psiquiatría id<strong>en</strong>tifican seteetapas distintas do d<strong>en</strong>ominado “ciclo da viol<strong>en</strong>cia”: a etapa da intimidación, fase onde se utiliza ahumillación, a viol<strong>en</strong>cia psíquica e onde o agresor t<strong>en</strong> como obxectivo prioritario o control da vítima;<strong>en</strong> segundo lugar, a fase de illam<strong>en</strong>to permítelle ao agresor separar a vítima de todo aquel, familia,O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres139
ACOSTA, “non se debe esquecer nunca o obxectivo e as motivacións da viol<strong>en</strong>cia contraas mulleres, que non son causar danos, s<strong>en</strong>ón a consecución dun control que lle permitaao home establecer unhas pautas incuestionables no réxime instaurado por el narelación. 318A saúde, ou a integridade física ou psíquica como dereito fundam<strong>en</strong>tal que é, non constitúe,ao meu xuízo, o b<strong>en</strong> xurídico protexido no delito de viol<strong>en</strong>cia habitual contempladono artigo 173.2 do vix<strong>en</strong>te Código P<strong>en</strong>al.B.- A paz familiarUn importante sector doutrinal situou o obxecto de protección no ámbito familiar, comob<strong>en</strong> supraindividual e como tese que permite, á súa vez, resolver satisfactoriam<strong>en</strong>te osproblemas concursais e que propicia outorgar un espazo definido a esta figura p<strong>en</strong>al. Osdistintos autores que def<strong>en</strong>d<strong>en</strong> esta postura part<strong>en</strong> da consideración de que nestessupostos o autor non só at<strong>en</strong>ta contra a integridade física ou psíquica do suxeito pasivoda acción, s<strong>en</strong>ón que apuntan aos deberes considerados no Código civil relativos ásobrigas xurdidas do par<strong>en</strong>tesco. 319140amizades ou compañeiros/as de traballo que poidan <strong>en</strong>turbar a súa relación; <strong>en</strong> terceiro lugar, <strong>en</strong>cóntrasea etapa de crítica constante, na que a vítima des<strong>en</strong>volve unha s<strong>en</strong>sación d<strong>en</strong>ominada desamparoapr<strong>en</strong>dido, que lle impide buscar métodos ou medidas de reacción á agresión que está vivindo,etapa que conduce necesariam<strong>en</strong>te á segregación que será de maior int<strong>en</strong>sidade nos supostos <strong>en</strong> quedesempeña un labor profesional alleo ao coidado do fogar; normalm<strong>en</strong>te é o mom<strong>en</strong>to <strong>en</strong> que a vítimaint<strong>en</strong>te rebelarse, mom<strong>en</strong>to <strong>en</strong> que normalm<strong>en</strong>te se produce a etapa de agresión física e sexual.Tras ela viría a d<strong>en</strong>ominada falsa reconciliación, e no suposto da exist<strong>en</strong>cia de fillos e fillas m<strong>en</strong>ores,a fase da chantaxe. Véxase Garrido G<strong>en</strong>ovés, V.: Psicópatas y otros delincu<strong>en</strong>tes viol<strong>en</strong>tos, Tirant loBlanch, Val<strong>en</strong>cia, 2003, p. 286 e ss.318 Lor<strong>en</strong>te Acosta, M.: El rompecabezas. Anatomía del maltratador, Ares y Mares, Barcelona, 2004, p. 168.319 Para A. Del Moral García, “nestes supostos non só se está violando o b<strong>en</strong> xurídico integridade física,s<strong>en</strong>ón tamén un auténtico deber xurídico afirmado polo artigo 67 do Código civil, ou polos deberesespeciais fronte a par<strong>en</strong>te... A reiteración de actividades de viol<strong>en</strong>cia, ata crear unha atmosfera irrespirableou un clima sistemático de maltrato, castígase non polo que comporta de ataque á incolumidadefísica, s<strong>en</strong>ón polo que t<strong>en</strong> de violación de deberes especiais de respecto ao cónxuxe e aos fillose familiares; polo que supón de afectación do s<strong>en</strong>tim<strong>en</strong>to de seguridade; pola nefasta incid<strong>en</strong>cia nodes<strong>en</strong>volvem<strong>en</strong>to dos m<strong>en</strong>ores que están formándose e crec<strong>en</strong>do nese ambi<strong>en</strong>te familiar. Trátase devalores constitucionais que xiran <strong>en</strong> torno á necesidade de protección da integridade física, e considerarque estamos ante un delito especial de lesións agravado pola reiteración ou polas relacións cosuxeito pasivo lastrará a interpretación do tipo”; Del Moral García, A.: El delito de viol<strong>en</strong>cia habitual <strong>en</strong>el ámbito familiar, C<strong>en</strong>tro de Docum<strong>en</strong>tación Judicial, Madrid, 2000, pp. 314-316. Véxase tamén “Eldelito de viol<strong>en</strong>cia habitual <strong>en</strong> el ámbito familiar: aspectos sustantivos” <strong>en</strong> Estudios sobre viol<strong>en</strong>ciafamiliar y agresiones sexuales, C<strong>en</strong>tro de Estudos Xurídicos da Administración de Xustiza, Tomo II,Madrid, 1999, p. 262. J. A. de Vega Ruiz afirma que “a p<strong>en</strong>alización de todos os ataques que impliqu<strong>en</strong>malos tratos ou viol<strong>en</strong>cia doméstica, <strong>en</strong> calquera das súas posibilidades, afectan <strong>en</strong> gran medida á pazsocial, á paz familiar, á seguridade xurídica, á orde xurídica máis elem<strong>en</strong>tal <strong>en</strong> suma. Se se destrúe atranquilidade, a paz e o sosego da familia, b<strong>en</strong>dicida ou non pola Igrexa, destrú<strong>en</strong>se as bases de todoo des<strong>en</strong>volvem<strong>en</strong>to social. ¿B<strong>en</strong> xurídico protexido?: a paz social”; de Vega Ruiz, J.A.: Las agresionesfamiliares <strong>en</strong> la viol<strong>en</strong>cia doméstica, Aranzadi, Pamplona, 1999, p. 73. Tamén Lamo Rubio e TrabadoÁlvarez se decantan por esta consideración ao sinalar que, seguindo a tese establecida polo TribunalO tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres
- Page 1:
O Tratamento penal da violenciacont
- Page 5 and 6:
Edita:Autora:Dep. Legal:ISBN:Serviz
- Page 8:
PresentaciónA violencia contra as
- Page 11 and 12:
2.C.2.- Utilización de armas .....
- Page 14 and 15:
IntroduciónNinguén discute hoxe e
- Page 16:
tema penal ante algunhas das condut
- Page 20 and 21:
A.- O grao de tolerancia ante o exe
- Page 22 and 23:
nenas ou das mulleres, causando en
- Page 24 and 25:
2002, se ben foron examinados 72 su
- Page 26 and 27:
A primeira vista parece innecesario
- Page 28 and 29:
Non podemos esquecer que a violenci
- Page 30 and 31:
activo compromiso de defensa e prom
- Page 32 and 33:
como causa necesaria ou suficiente
- Page 34 and 35:
Estado de Dereito é imprescindible
- Page 36 and 37:
dun lugar de acceso restrinxido aos
- Page 38 and 39:
sas tan distintas como son o xéner
- Page 40 and 41:
expresar de forma unívoca o mesmo
- Page 42 and 43:
D.- A estrutura social como mecanis
- Page 44 and 45:
cial encóntrase nas experiencias d
- Page 46 and 47:
como estratexia de control das súa
- Page 48 and 49:
CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 50 and 51:
CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 52 and 53:
tude cos citados polo representante
- Page 54 and 55:
E.- A introdución da perspectiva d
- Page 56 and 57:
das importantes modificacións oper
- Page 58 and 59:
En canto ao ámbito do ordenamento
- Page 60 and 61:
a ausencia de prestacións sociais
- Page 62 and 63:
As mulleres coidadoras dos fillos e
- Page 64 and 65:
e a discapacidade, mesmo cando son
- Page 66 and 67:
As mulleres adolescentes ás cales
- Page 68 and 69:
En definitiva, ¿por que é tan imp
- Page 70 and 71:
- promover o emprego das inmigrante
- Page 72 and 73:
Viría ser o mesmo que absterse de
- Page 74 and 75:
do na sociedade e con claras manife
- Page 76 and 77:
G.- O principio de intervención m
- Page 78 and 79:
Quizais, e sobre todo en relación
- Page 80 and 81:
É certo que a adopción de medidas
- Page 82 and 83:
dos; pero o respecto a este catálo
- Page 84 and 85:
O Ministerio de Traballo e Asuntos
- Page 86 and 87:
nos se se lle deu desde o Ministeri
- Page 88 and 89:
dade das persoas. A análise das ac
- Page 90 and 91: As resolucións que foron obxecto d
- Page 92 and 93: cento dos supostos 196 impúxose a
- Page 94 and 95: 2.C.4.- Presenza doutras persoasO e
- Page 96 and 97: puidera darse dos deberes inherente
- Page 98 and 99: Xa dunha forma expresa a Lei orgán
- Page 100 and 101: iso, unicamente se conceptúa a imp
- Page 102 and 103: lectualizando a súa expresión a t
- Page 104 and 105: homicidio entre parellas con respec
- Page 106 and 107: O estudo a que nos estamos a referi
- Page 108 and 109: Así o considerou tamén recentemen
- Page 110 and 111: anterioridade ao Código Penal de 1
- Page 112 and 113: “motivos” entenderanse os móbi
- Page 114 and 115: que as unións de feito tiveron na
- Page 116 and 117: pode producirse un incremento do de
- Page 118 and 119: O lugar onde se leva a cabo a comis
- Page 120 and 121: O domicilio conxugal, por tratarse
- Page 122 and 123: H.- A voltas coa posible despenaliz
- Page 124 and 125: cales a pena é evidentemente un fr
- Page 126 and 127: cia con anterioridade e no cal, tra
- Page 128: menor entidade, quixera sinalar que
- Page 132 and 133: A Lei orgánica 11/2003, do 29 de s
- Page 134 and 135: A cuestión radica na dúbida que x
- Page 136 and 137: En definitiva, para os autores ante
- Page 138 and 139: to de coñecer a problemática; a t
- Page 142 and 143: Tamén o Tribunal Supremo considero
- Page 144 and 145: A análise das cifras sobre delitos
- Page 146 and 147: cias máis graves. Ademais, a princ
- Page 148 and 149: A vivencia da inxustiza que supón
- Page 150 and 151: dereito penal debe cumprir a súa f
- Page 152 and 153: nese ambiente familiar. Trátase de
- Page 154 and 155: Inhumanas ou Degradantes e o artigo
- Page 156 and 157: definicións de tortura, como atent
- Page 158 and 159: Partindo desta concepción da integ
- Page 160 and 161: síndromes depresivas, os máis imp
- Page 162 and 163: En páxinas anteriores referíamos
- Page 164: A consideración actual de que o be
- Page 168 and 169: 1.- Da intensiva aplicación do Pri
- Page 170 and 171: É certo que suscita numerosas dúb
- Page 172 and 173: en todo caso considerando que os no
- Page 174 and 175: 2.- A necesaria atención aos inter
- Page 176 and 177: Con independencia da importancia do
- Page 178 and 179: Non obstante, é indubidable que a
- Page 180 and 181: Con independencia da escasa aplicac
- Page 182 and 183: sempre, diciamos, coñece a vítima
- Page 184 and 185: No momento en que se asume a citada
- Page 186 and 187: Á marxe da xestión anteriormente
- Page 188 and 189: VÍNCULO DAS VÍTIMAS DE SEXO MASCU
- Page 190 and 191:
SENTENZA CONDENATORIA OU ABSOLUTORI
- Page 192 and 193:
PROHIBICIÓN DE RESIDENCIARETIRADA
- Page 194 and 195:
MEDIDAS CIVÍSIMPOSICIÓN DE MEDIDA
- Page 196 and 197:
MEDIDAS DE ASISTENCIA E PROTECCIÓN
- Page 198 and 199:
pesar da posta en marcha polo Minis
- Page 200 and 201:
Medidas Penais acordadas por Xuíce
- Page 202 and 203:
Delito ao que están vinculadas as
- Page 204 and 205:
Período de consulta: Entre 06/06/2
- Page 206 and 207:
Na táboa anterior o acento ponse p
- Page 208 and 209:
posibilidades poucas veces chegan.
- Page 210 and 211:
É indubidable o complicado que sup
- Page 212:
lles posibilite ás mulleres percib
- Page 216 and 217:
DATA:MODELO DE SOLICITUDE DE ORDE D
- Page 218 and 219:
3. ¿Sabe se a citada persoa ten al
- Page 220 and 221:
MEDIDAS QUE SE SOLICITAN NO ÁMBITO
- Page 222:
ANEXO II: Exemplo dun suposto de se
- Page 225 and 226:
DATA PROFESIONAL XESTIÓN30-07-042-
- Page 227 and 228:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNsobre os d
- Page 229 and 230:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNtodos os i
- Page 232:
ANEXO III: DATOS DE VIOLENCIA CONTR
- Page 235 and 236:
O maior número de condenados espa
- Page 238 and 239:
1. IntroduciónA violencia de xéne
- Page 240 and 241:
desagrado e cólera; pouca toleranc
- Page 242 and 243:
Unha vez que o suxeito é quen de i
- Page 244 and 245:
Retroalimentación e reforzo.Para g
- Page 246 and 247:
- Avaliación do autoconcepto media
- Page 248 and 249:
mos os datos fornecidos polo cuesti
- Page 250 and 251:
3.2. Temporalización do programaA
- Page 252:
BIBLIOGRAFÍA
- Page 255 and 256:
• Bernal del Castillo: La Discrim
- Page 257 and 258:
256• Consello Xeral do Poder Xudi
- Page 259 and 260:
• Figueroa Navarro, M.ª C.: Las
- Page 261 and 262:
• Lagarde y de los Ríos, M.: Cla
- Page 263 and 264:
• Ministerio de Traballo e Asunto
- Page 265 and 266:
• Red Feminista contra la Violenc
- Page 267:
• Villota, P. e Ferrari, I.: La i