Autora: María Debén Alfonso. Edita o Servizo Galego - Mulleres en ...

dun lugar de acceso restrinxido aos estraños, e nos que, en principio, non é fácil prestaraxuda dunha forma inmediata. A propia inviolabilidade do domicilio e o exhaustivo coñecementoque o autor ten das partes integrantes del e dos distintos medios de acceso efuxida sitúan a aquel nunha clara situación de prevalencia e privilexio á hora de realizara conduta delituosa. Non obstante, dáse o paradoxo de que esa circunstancia non foi tradicionalmentevalorada polos tribunais á hora de aplicar a agravante de aproveitamentode lugar prevista no apartado 2º do artigo 22 do Código Penal 51 , cando a conduta axuizadaé a morte dentro do domicilio de mulleres a mans dos seus maridos ou compañeiros.O Estudio de la jurisprudencia desde la perspectiva de género conclúe, tras analizarcen resolucións xudiciais ditadas en aplicación do Código Penal de 1995, que en ningúnsuposto foi admitida a súa concorrencia 52 .A sentenza do Tribunal Supremo do 6 de abril de 1998 53 indícao expresamente ao sinalarque “...será preciso que tales características locais ou temporais se aproveiten paralevar a efecto o delito, con diminución do risco de defensa por parte da vítima, e o perigode descubrimento do delito e da captura do delincuente polos axentes da policía. Aaplicación de tales agravantes esixe por tanto un dolo directo de comisión do delito, e nonpoderá apreciarse cando o dolo do delito é simplemente eventual... non pode estimarseo lugar propiciador da indefensión e a impunidade o domicilio conxugal polo feito de quenel, tratándose de recén casados, estean sos o marido e a muller”. Para o alto tribunal,en definitiva, a conduta cometida non presenta unha especial agravación polo feito de sercometida dentro do espazo doméstico.As razóns, polo tanto, desde unha perspectiva xurídica, para considerar inadecuada autilización do termo “violencia doméstica” son varias; en primeiro lugar, porque iso implicaasociar o termo “doméstico” a “privado”, o cal foi unha práctica habitual no caso dasmulleres como unha manifestación máis da relación de desigualdade, e como unhaforma máis de construír identidades baseadas nunha profunda falta de equidade entreambos os xéneros; a linguaxe contén a forza da definición, e a base de nomear constrúensecategorías 54 .En segundo lugar, o tipo penal permite o exercicio da violencia contra persoas que sonou que deixasen de ser cónxuxes ou persoas a el ligadas por análoga relación de afectividadeque xa non conviven no “ámbito doméstico”; abarca tamén as persoas menores51 O apartado 2º do artigo 22 do Código Penal sinala que son circunstancias agravantes “o executar ofeito mediante disfrace, con abuso de superioridade ou aproveitamento das circunstancias de lugar,tempo ou auxilio doutras persoas que debiliten a defensa do ofendido ou faciliten a impunidade dodelincuente”.52 “Mujer y justicia-Estudio de la jurisprudencia desde la perspectiva de género” en XV Congreso Estatalde Mujeres Abogadas, Madrid, 2001. A análise dos delitos contra a vida e o delito de malos tratos foielaborado por M.ª J. Varela Portela e P. Ulibarrena Estévez. En canto ao delito roubo, foi elaborado porE. Cornudella Sáenz de Valluerca.53 R. Aranzadi 481/1998 do 6 de abril.54 En palabras de M.ª L. Calero, “as linguas non se limitan a ser un simple espello que nos devolve a realidadedo noso rostro: como calquera outro modelo idealizado, como calquera outra invención cultural,as linguas poden levarnos a conformar a nosa percepción do mundo e incluso a que a nosa actuaciónse oriente dunha determinada maneira”; Calero, Mª. L.: Del silencio al lenguaje (perspectivas desde laotra orilla), Instituto da Muller, Madrid, 2000, p. 6.O tratamento penal da violencia contra as mulleres35