As mulleres coidadoras dos fillos e fillas, dos esposos e compañeiros, dos anciáns, dos<strong>en</strong>fermos, que realizan o seu traballo no espazo privado, s<strong>en</strong> apoio, s<strong>en</strong> horario, con dispoñibilidadeas 24 horas ao día, s<strong>en</strong> descanso semanal nin tampouco vacacións, s<strong>en</strong>límite temporal, xa que se realiza de por vida, s<strong>en</strong> remuneración; e carec<strong>en</strong> do recoñecem<strong>en</strong>toxurídico laboral que permita legalm<strong>en</strong>te a súa constancia, así como o acceso aprestacións como maternidade, incapacidade ou xubilación, <strong>en</strong>tre outras, como se dunhaobriga de xénero se tratase. 113As nais apartadas dos seus fillos e fillas por graves defici<strong>en</strong>cias económicas e s<strong>en</strong>apoio para at<strong>en</strong>delos, que v<strong>en</strong> como a sociedade do b<strong>en</strong>estar as somete ao sufrim<strong>en</strong>tode <strong>en</strong>tregar os seus m<strong>en</strong>ores <strong>en</strong> institucións públicas, sociedade que ignora que o vínculodas nais cos seus fillos é algo insubstituíble. 114As mulleres maiores que viviron a desolación, o medo, a fame, as p<strong>en</strong>alidades, o exilio,a morte dos seus seres máis queridos. <strong>Mulleres</strong> que viviron marcadas pola discriminación.<strong>Mulleres</strong> que viviron no sil<strong>en</strong>cio. <strong>Mulleres</strong> que coñec<strong>en</strong> a inxustiza e se lles revela,ao medrar<strong>en</strong> ao mesmo tempo que as súas fillas, que merecerían algo mellor. O principiode solidariedade social esixe concibir un mecanismo de cerram<strong>en</strong>to no sistemaxeral de protección social, un sistema que consolide a idea do dereito dos cidadáns ecidadás pert<strong>en</strong>c<strong>en</strong>tes á “sociedade do b<strong>en</strong>estar”, a unha prestación económica de garantía,a unha RENDA BÁSICA DE GARANTÍA, concibida de forma difer<strong>en</strong>te aos acoutadosdispositivos xa exist<strong>en</strong>tes de ingresos mínimos, con carácter universalista, carácter noncontinx<strong>en</strong>cial das situacións de necesidade pot<strong>en</strong>cialm<strong>en</strong>te protexidas. 115As mulleres viúvas, que afrontan unha vida <strong>en</strong> soidade despois de perder<strong>en</strong> unha partevaliosa de si mesmas. <strong>Mulleres</strong> que se <strong>en</strong>contran, tras anos de conviv<strong>en</strong>cia, coa imposibilidadede facer fronte economicam<strong>en</strong>te a unha vida digna. <strong>Mulleres</strong> cuxa capacidadeeconómica é inxusta e degradante, e incompatible co malgasto dunha sociedade á quelle custa mirar para o que queda detrás, e que vincula a protección social aos vínculosfamiliares como persoa dep<strong>en</strong>d<strong>en</strong>te, ignorando que moitas desas mulleres se viron impelidasa interromper a súa propia carreira profesional para levar a cabo o coidado doutraspersoas, prescindindo <strong>en</strong> definitiva da súa condición de individuos. No camiño cara áindividualización dos dereitos sociais aínda estamos lonxe do establecem<strong>en</strong>to do dereitoa unha p<strong>en</strong>sión directa. 116113 Coa excepción dalgúns int<strong>en</strong>tos frustrados de recoñecem<strong>en</strong>to xurídico do labor que realizan as amasde casa, os poderes públicos non recoñeceron xuridicam<strong>en</strong>te o traballo que desempeñan nos fogaresespañois as amas de casa, s<strong>en</strong>do de aplicación o previsto no artigo 1.3 do estatuto dos traballadores,que establece que “están excluídos do seu ámbito os traballos familiares, salvo que se demostre a condiciónde asalariado dos que o lev<strong>en</strong> a cabo”. Véxase ao respecto Alonso Rodríguez, E. e outras:“Consideraciones jurídicas <strong>en</strong> torno al trabajo <strong>en</strong> el hogar. Un estudio laboral, civil y fiscal” <strong>en</strong> La Ley,ano XXIV, n.º 5880, 28 de outubro de 2003, p. 1.114 O apartado 1 do artigo 43 do Decreto 42/2000, do 7 de xaneiro, polo que se refunde a normativa reguladoravix<strong>en</strong>te <strong>en</strong> materia de familia, infancia e adolesc<strong>en</strong>cia de Galicia DOG do 6 de marzo, regulaa asunción da garda dos m<strong>en</strong>ores, establec<strong>en</strong>do que “cando os pais ou titores, por circunstancias graves,non poidan coidar o m<strong>en</strong>or, poderán solicitar da delegación provincial compet<strong>en</strong>te que asuma agarda polo tempo necesario”.115 Véxase Indicadores para el estudio de la exclusión social <strong>en</strong> España desde la Perspectiva de Género,Instituto da Muller, Madrid, 2004, p. 15.116 Véxase Villota, P. e Ferrari, I.: La individualización de los derechos fiscales y sociales <strong>en</strong> España: unmodelo alternativo, Instituto da Muller, Madrid, 2000, páx. 208. Véxase Pérez Ortiz, L.: Envejecer <strong>en</strong>O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres61
As mulleres que veñ<strong>en</strong> doutros países, con outros rostros, con outra cor, con outra cultura,con outro idioma. <strong>Mulleres</strong> marcadas pola incompr<strong>en</strong>sión, pola exclusión, polo prexuízo.<strong>Mulleres</strong> sumidas na desesperanza cando, ao tratar de mellorar a súa vida a travésda emigración, se <strong>en</strong>contran coa soidade, o rexeitam<strong>en</strong>to e o illam<strong>en</strong>to social; mulleresque foron invisibles nas perspectivas teóricas clásicas sobre a migración, caracterizadaspola inexist<strong>en</strong>cia de refer<strong>en</strong>cias estatísticas <strong>en</strong> consonancia cos paradigmas clásicosdo des<strong>en</strong>volvem<strong>en</strong>to baseado no estereotipo da dep<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia, da muller como economicam<strong>en</strong>teinactiva. <strong>Mulleres</strong> que, contrariam<strong>en</strong>te ao imaxinado, repres<strong>en</strong>tan case ametade dos emigrantes internacionais no mundo. 117As mulleres “m<strong>en</strong>digas” vítimas da exclusión social, que para acceder aos recursossociais, aínda hoxe, deb<strong>en</strong> pasar por poñer a súa vida, incluso o máis privado e íntimo,baixo o rigoroso filtro de criterios que xa criamos desterrados desde hai tempo, vulnerandoo principio de igualdade de tratam<strong>en</strong>to e de igualdade de oportunidades no accesoaos recursos sociais, prescindindo de que é a propia pobreza o factor máis decisivode marxinación e de exclusión social, e que os propios poderes públicos, a través dosservizos sociais que orixinariam<strong>en</strong>te foron creados e concibidos para at<strong>en</strong>delas, limitano seu acceso ás prestacións. 118As mulleres xitanas invisibles para a sociedade, abocadas a transmitir tradicións culturaisque <strong>en</strong>torpec<strong>en</strong> <strong>en</strong> ocasións o seu propio des<strong>en</strong>volvem<strong>en</strong>to, a fortalecer as súas raícessab<strong>en</strong>do que estas vulneran <strong>en</strong> gran medida dereitos fundam<strong>en</strong>tais. <strong>Mulleres</strong> que,aínda así, son o expoñ<strong>en</strong>te do esforzo e a dedicación, autoras e actoras do crecem<strong>en</strong>todo seu contorno. 119As mulleres afectadas por discapacidade que teñ<strong>en</strong> maior probabilidade de ser<strong>en</strong>pobres ou de gozar de m<strong>en</strong>or nivel de vida, de recibir unha educación incompleta, deestar<strong>en</strong> desempregadas ou de obter m<strong>en</strong>os ingresos polo seu traballo; de dep<strong>en</strong>der físicae economicam<strong>en</strong>te doutros, de sufrir máis abusos, de non ter parellas, de non crearunha familia, de non des<strong>en</strong>volver unha profesión; o cal permite afirmar que a minusvalía62fem<strong>en</strong>ino. Las mujeres mayores <strong>en</strong> España a comi<strong>en</strong>zos del siglo XXI, Instituto da Muller, Madrid,2003, p. 417.117 Véxase Oso, L.: La migración hacia España de mujeres jefas de hogar, Instituto da Muller, 1998, p. 45;Martín Muñoz G. ; López Sala, A.: Mujeres Musulmanas <strong>en</strong> España. El caso de la inmigración fem<strong>en</strong>inamarroqu, Instituto da Muller, Madrid, 2003, p. 35.118 Véxase Valedor do Pobo: Discriminación, marxinación, exclusión social <strong>en</strong> Galicia, 1998, p. 35. –Véxase a Lei 9/1991, do 2 de outubro, de medidas básicas para a inserción social na ComunidadeAutónoma de Galicia, <strong>en</strong> cuxo artigo 23 recóll<strong>en</strong>se as obrigas das b<strong>en</strong>eficiarias/os da RISGA. No punto4º considérase a obriga de non exercer a m<strong>en</strong>dicidade nin a prostitución. DOG do 3 de outubro de1991; BOE do 1 de xaneiro de 1992.119 Para F. Gamella, J.: Mujeres gitanas. Matrimonio y género <strong>en</strong> la cultura gitana de Andalucía,.Universidade de Granada; Junta de Andalucía, Secretaría para la Comunidad Gitana, 2000, p. 22.: “Osdereitos da muller e os costumes xitanos pres<strong>en</strong>tan o importante dilema de ata que punto algúns elem<strong>en</strong>tosc<strong>en</strong>trais da cultura xitana, tal como son interpretados, vividos e pres<strong>en</strong>tados por algúns xitanos,son hoxe contrarios á igualdade de oportunidades e dereitos <strong>en</strong>tre homes e mulleres. Así comoax<strong>en</strong>tes e suxeitos moi activos do cambio que se produce na súa propia comunidade, as xitanas novasviv<strong>en</strong> hoxe un conflito de valores, desexos e roles como probablem<strong>en</strong>te non coñeceron as súas naise avoas”.O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres
- Page 1:
O Tratamento penal da violenciacont
- Page 5 and 6:
Edita:Autora:Dep. Legal:ISBN:Serviz
- Page 8:
PresentaciónA violencia contra as
- Page 11 and 12: 2.C.2.- Utilización de armas .....
- Page 14 and 15: IntroduciónNinguén discute hoxe e
- Page 16: tema penal ante algunhas das condut
- Page 20 and 21: A.- O grao de tolerancia ante o exe
- Page 22 and 23: nenas ou das mulleres, causando en
- Page 24 and 25: 2002, se ben foron examinados 72 su
- Page 26 and 27: A primeira vista parece innecesario
- Page 28 and 29: Non podemos esquecer que a violenci
- Page 30 and 31: activo compromiso de defensa e prom
- Page 32 and 33: como causa necesaria ou suficiente
- Page 34 and 35: Estado de Dereito é imprescindible
- Page 36 and 37: dun lugar de acceso restrinxido aos
- Page 38 and 39: sas tan distintas como son o xéner
- Page 40 and 41: expresar de forma unívoca o mesmo
- Page 42 and 43: D.- A estrutura social como mecanis
- Page 44 and 45: cial encóntrase nas experiencias d
- Page 46 and 47: como estratexia de control das súa
- Page 48 and 49: CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 50 and 51: CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 52 and 53: tude cos citados polo representante
- Page 54 and 55: E.- A introdución da perspectiva d
- Page 56 and 57: das importantes modificacións oper
- Page 58 and 59: En canto ao ámbito do ordenamento
- Page 60 and 61: a ausencia de prestacións sociais
- Page 64 and 65: e a discapacidade, mesmo cando son
- Page 66 and 67: As mulleres adolescentes ás cales
- Page 68 and 69: En definitiva, ¿por que é tan imp
- Page 70 and 71: - promover o emprego das inmigrante
- Page 72 and 73: Viría ser o mesmo que absterse de
- Page 74 and 75: do na sociedade e con claras manife
- Page 76 and 77: G.- O principio de intervención m
- Page 78 and 79: Quizais, e sobre todo en relación
- Page 80 and 81: É certo que a adopción de medidas
- Page 82 and 83: dos; pero o respecto a este catálo
- Page 84 and 85: O Ministerio de Traballo e Asuntos
- Page 86 and 87: nos se se lle deu desde o Ministeri
- Page 88 and 89: dade das persoas. A análise das ac
- Page 90 and 91: As resolucións que foron obxecto d
- Page 92 and 93: cento dos supostos 196 impúxose a
- Page 94 and 95: 2.C.4.- Presenza doutras persoasO e
- Page 96 and 97: puidera darse dos deberes inherente
- Page 98 and 99: Xa dunha forma expresa a Lei orgán
- Page 100 and 101: iso, unicamente se conceptúa a imp
- Page 102 and 103: lectualizando a súa expresión a t
- Page 104 and 105: homicidio entre parellas con respec
- Page 106 and 107: O estudo a que nos estamos a referi
- Page 108 and 109: Así o considerou tamén recentemen
- Page 110 and 111: anterioridade ao Código Penal de 1
- Page 112 and 113:
“motivos” entenderanse os móbi
- Page 114 and 115:
que as unións de feito tiveron na
- Page 116 and 117:
pode producirse un incremento do de
- Page 118 and 119:
O lugar onde se leva a cabo a comis
- Page 120 and 121:
O domicilio conxugal, por tratarse
- Page 122 and 123:
H.- A voltas coa posible despenaliz
- Page 124 and 125:
cales a pena é evidentemente un fr
- Page 126 and 127:
cia con anterioridade e no cal, tra
- Page 128:
menor entidade, quixera sinalar que
- Page 132 and 133:
A Lei orgánica 11/2003, do 29 de s
- Page 134 and 135:
A cuestión radica na dúbida que x
- Page 136 and 137:
En definitiva, para os autores ante
- Page 138 and 139:
to de coñecer a problemática; a t
- Page 140 and 141:
xustifica a creación dun delito di
- Page 142 and 143:
Tamén o Tribunal Supremo considero
- Page 144 and 145:
A análise das cifras sobre delitos
- Page 146 and 147:
cias máis graves. Ademais, a princ
- Page 148 and 149:
A vivencia da inxustiza que supón
- Page 150 and 151:
dereito penal debe cumprir a súa f
- Page 152 and 153:
nese ambiente familiar. Trátase de
- Page 154 and 155:
Inhumanas ou Degradantes e o artigo
- Page 156 and 157:
definicións de tortura, como atent
- Page 158 and 159:
Partindo desta concepción da integ
- Page 160 and 161:
síndromes depresivas, os máis imp
- Page 162 and 163:
En páxinas anteriores referíamos
- Page 164:
A consideración actual de que o be
- Page 168 and 169:
1.- Da intensiva aplicación do Pri
- Page 170 and 171:
É certo que suscita numerosas dúb
- Page 172 and 173:
en todo caso considerando que os no
- Page 174 and 175:
2.- A necesaria atención aos inter
- Page 176 and 177:
Con independencia da importancia do
- Page 178 and 179:
Non obstante, é indubidable que a
- Page 180 and 181:
Con independencia da escasa aplicac
- Page 182 and 183:
sempre, diciamos, coñece a vítima
- Page 184 and 185:
No momento en que se asume a citada
- Page 186 and 187:
Á marxe da xestión anteriormente
- Page 188 and 189:
VÍNCULO DAS VÍTIMAS DE SEXO MASCU
- Page 190 and 191:
SENTENZA CONDENATORIA OU ABSOLUTORI
- Page 192 and 193:
PROHIBICIÓN DE RESIDENCIARETIRADA
- Page 194 and 195:
MEDIDAS CIVÍSIMPOSICIÓN DE MEDIDA
- Page 196 and 197:
MEDIDAS DE ASISTENCIA E PROTECCIÓN
- Page 198 and 199:
pesar da posta en marcha polo Minis
- Page 200 and 201:
Medidas Penais acordadas por Xuíce
- Page 202 and 203:
Delito ao que están vinculadas as
- Page 204 and 205:
Período de consulta: Entre 06/06/2
- Page 206 and 207:
Na táboa anterior o acento ponse p
- Page 208 and 209:
posibilidades poucas veces chegan.
- Page 210 and 211:
É indubidable o complicado que sup
- Page 212:
lles posibilite ás mulleres percib
- Page 216 and 217:
DATA:MODELO DE SOLICITUDE DE ORDE D
- Page 218 and 219:
3. ¿Sabe se a citada persoa ten al
- Page 220 and 221:
MEDIDAS QUE SE SOLICITAN NO ÁMBITO
- Page 222:
ANEXO II: Exemplo dun suposto de se
- Page 225 and 226:
DATA PROFESIONAL XESTIÓN30-07-042-
- Page 227 and 228:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNsobre os d
- Page 229 and 230:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNtodos os i
- Page 232:
ANEXO III: DATOS DE VIOLENCIA CONTR
- Page 235 and 236:
O maior número de condenados espa
- Page 238 and 239:
1. IntroduciónA violencia de xéne
- Page 240 and 241:
desagrado e cólera; pouca toleranc
- Page 242 and 243:
Unha vez que o suxeito é quen de i
- Page 244 and 245:
Retroalimentación e reforzo.Para g
- Page 246 and 247:
- Avaliación do autoconcepto media
- Page 248 and 249:
mos os datos fornecidos polo cuesti
- Page 250 and 251:
3.2. Temporalización do programaA
- Page 252:
BIBLIOGRAFÍA
- Page 255 and 256:
• Bernal del Castillo: La Discrim
- Page 257 and 258:
256• Consello Xeral do Poder Xudi
- Page 259 and 260:
• Figueroa Navarro, M.ª C.: Las
- Page 261 and 262:
• Lagarde y de los Ríos, M.: Cla
- Page 263 and 264:
• Ministerio de Traballo e Asunto
- Page 265 and 266:
• Red Feminista contra la Violenc
- Page 267:
• Villota, P. e Ferrari, I.: La i