“motivos” <strong>en</strong>t<strong>en</strong>deranse os móbiles da conduta no seu máis amplo s<strong>en</strong>tido”, interpretaciónrecollida nos mesmos termos por PRATS CANUT. 260Con indep<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia das distintas consideracións relativas ao fundam<strong>en</strong>to da circunstanciade par<strong>en</strong>tesco, os cambios operados na estrutura familiar nos últimos vinte e cincoanos <strong>en</strong>gadiron novos interrogantes á hora de analizar a posible aplicación da circunstanciamixta e o carácter con que o facía. Un dos interrogantes máis discutidos nestamateria, d<strong>en</strong>tro dos supostos de at<strong>en</strong>tados contra a vida <strong>en</strong>tre cónxuxes ou persoas ligadaspor análoga relación de afectividade, foino a posible consideración de que os cónxuxesou compañeiros se tiveran separado, tiveran anunciado o ánimo de separarse, ou<strong>en</strong>tre eles non existise ningún vínculo afectivo.Tradicionalm<strong>en</strong>te, a doutrina xurisprud<strong>en</strong>cial viña <strong>en</strong>t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>do, desde un punto de vistamoi formalista, que a separación matrimonial non descualifica á vítima da súa condiciónde cónxuxe, toda vez que o vínculo matrimonial nace ao contraer matrimonio e se extinguepola morte, nulidade, divorcio, ou, de ser o caso, declaración de falecem<strong>en</strong>to. 261No <strong>en</strong>tanto, a doutrina xurisprud<strong>en</strong>cial variou significativam<strong>en</strong>te a partir do acordo dePl<strong>en</strong>o da Sala Segunda do Tribunal Supremo do 19 de febreiro de 1994, nos supostosde destrución de feito da relación conxugal <strong>en</strong>tre os esposos, co ánimo, <strong>en</strong> principio, defuxir da concepción formalista que outorgaba prioridade ao vínculo fronte á posibilidadede que, aínda a pesar da exist<strong>en</strong>cia dun vínculo xurídico, non existise unha relación afectiva<strong>en</strong>tre os membros da parella.Como afirma PRATS CANUT, o “18 de febreiro de 1994 foi convocada xunta xeral deSala, na cal, tras ampla deliberación, foi acordado por maioría a non-aplicación do artigo405 do anterior Código P<strong>en</strong>al, hoxe 23 do Código P<strong>en</strong>al de 1995, nos supostos dedestrución «de feito» da relación conxugal <strong>en</strong>tre os suxeitos activo e pasivo do ilícito contraa vida”. 262Os argum<strong>en</strong>tos expostos na devandita xunta son recollidos por este autor, e aínda quesexa sinteticam<strong>en</strong>te, considero imprescindible facer refer<strong>en</strong>cia a eles; <strong>en</strong> primeiro lugar,constata a xunta que se de forma constante a Sala viña aplicando a circunstancia mixtana súa modalidade agravatoria nos supostos de morte <strong>en</strong>tre cónxuxes, aínda que se produciseunha separación matrimonial, debíase a unha aplicación axustada ao texto legaldunha forma moi estrita; polo que, de conformidade co punto 1º do artigo 3 do Códigocivil, segundo o cal a lei escrita debe ser interpretada at<strong>en</strong>d<strong>en</strong>do á realidade social dotempo <strong>en</strong> que ha de ser aplicada, se constata unha clara t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia a relativizar unhainterpretación tan rigorosa.260 Prats Canut, J. M.: “De las circunstancias que agravan la responsabilidad criminal” <strong>en</strong> Com<strong>en</strong>tarios alnuevo Código P<strong>en</strong>al, 2ª ed., Aranzadi, Pamplona, 2001, p. 281.261 Véxase, <strong>en</strong>tre outras moitas s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo, a do 8 de xullo de 1981. RX 1981/3201;e s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 25 de febreiro de 1991. RX 1991/1426.262 Prats Canut, J. M.: “De las circunstancias que agravan la responsabilidad criminal” <strong>en</strong> Com<strong>en</strong>tarios alnuevo Código P<strong>en</strong>al, 2ª ed., Aranzadi, Pamplona, 2001, pp. 278-279. Creo que é necesario sali<strong>en</strong>tarque, malia a relevancia do acordo referido, a Secretaría do Tribunal Supremo informa que non se<strong>en</strong>contra publicado.O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres111
Engádese que a propia natureza do vínculo matrimonial impide considerar dunha maneiraautomática e unitaria o efecto que este debe ter sobre a punibilidade do cónxuxe quemata a outro, pois non <strong>en</strong> todos os casos é posible comprobar unha maior reprobabilidadedo feito, e consecu<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te, nos supostos <strong>en</strong> que a relación matrimonial estea“de feito” manifestam<strong>en</strong>te destruída, a maior reprobabilidade, por regra, non se poderáfundam<strong>en</strong>tar.E, por último, tales consideracións non se farán ext<strong>en</strong>sibles ao homicidio de asc<strong>en</strong>d<strong>en</strong>tesou desc<strong>en</strong>d<strong>en</strong>tes, pois nestes supostos o vínculo t<strong>en</strong> un soporte que non só é xurídico,s<strong>en</strong>ón tamén natural, o cal, a xuízo da Xunta, permite manter unha difer<strong>en</strong>za relevante.En consecu<strong>en</strong>cia, a xunta adopta por maioría o acordo de non aplicar a circunstancia nasúa modalidade agravatoria no futuro segundo a comprobación desde un punto de vistarexistral, s<strong>en</strong>ón tomando <strong>en</strong> consideración a real <strong>en</strong>tre os cónxuxes no mom<strong>en</strong>to do feito.O citado acordo quedou plasmado a través da s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 28 demarzo de 1994, a cal establece “a exclusión do artigo 405 do Código P<strong>en</strong>al <strong>en</strong> todos ossupostos <strong>en</strong> que “de feito” a relación teña tal grao de deterioración que xa non poida serfundam<strong>en</strong>to sufici<strong>en</strong>te para xustificar un maior reproche do autor”. 263A devandita doutrina quedou reflectida <strong>en</strong> numerosas s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zas 264 ditadas nos últimosanos polo noso alto tribunal, pero <strong>en</strong>tre elas quixera destacar a s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do 21 de maiode 1999, 265 no fundam<strong>en</strong>to xurídico terceiro da cal, ademais de recoller o contido doacordo antes referido, se <strong>en</strong>gad<strong>en</strong> unhas consideracións relativas a que se qu<strong>en</strong> lexislaest<strong>en</strong>deu a circunstancia mixta ás unións de feito debe <strong>en</strong>t<strong>en</strong>derse excluída cando aseparación se produciu de feito; argum<strong>en</strong>to feble que pret<strong>en</strong>de asimilar ambas as situaciónsat<strong>en</strong>d<strong>en</strong>do á simple concorr<strong>en</strong>cia do vocábulo “de feito”; e isto toda vez que as consideraciónsque levaron o lexislador a asimilar a análoga relación de afectividade aomatrimonio legalm<strong>en</strong>te constituído nalgunhas circunstancias non gardan relación ningunhacoa posible valoración que se poida facer da situación dunha parella cando sedes<strong>en</strong>volve nunha separación de feito; como dicía, a única similitude radica no vocábuloempregado.O tribunal, ao asimilar a separación de feito e a unión de feito, e concederlles iguaisrepercusións no ámbito agora analizado, parece non ter <strong>en</strong> conta a repercusión xurídica112263 S<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 28 de marzo de 1994. RX 1994/2663.264 Véxase s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 11 de marzo de 1997 (RX 1997/1944); s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do TribunalSupremo do 15 de abril de 1997 (RX 1997/2931); s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 30 de abril de1997 (RX 1997/ 3629); s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 6 de maio de 1997 (RX 1997/4537); s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zado Tribunal Supremo do 13 de xuño de 1997 (RX 1997/4893) e s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do2 de decembro de 1997 (RX 1997/8835) e s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 29 de setembro de 1999(RX 1999/7055).265 O fundam<strong>en</strong>to xurídico terceiro da s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>za do Tribunal Supremo do 21 de maio de 1999 (RX1999/5243) sinala que “a razón que fundam<strong>en</strong>ta a agravación non se <strong>en</strong>contra na concorr<strong>en</strong>cia formaldun vínculo conxugal, s<strong>en</strong>ón na realidade subxac<strong>en</strong>te, de maneira que na mesma forma que o artigo23 do Código P<strong>en</strong>al est<strong>en</strong>de a circunstancia ás unións de feito aínda que non exista legalm<strong>en</strong>te un vínculomatrimonial, debe <strong>en</strong>t<strong>en</strong>derse excluída naqueles casos <strong>en</strong> que a relación conxugal só exista dunmodo formal, por <strong>en</strong>contrarse rota aquela e desaparecida a afectividade <strong>en</strong>tre acusado e vítima”.O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres
- Page 1:
O Tratamento penal da violenciacont
- Page 5 and 6:
Edita:Autora:Dep. Legal:ISBN:Serviz
- Page 8:
PresentaciónA violencia contra as
- Page 11 and 12:
2.C.2.- Utilización de armas .....
- Page 14 and 15:
IntroduciónNinguén discute hoxe e
- Page 16:
tema penal ante algunhas das condut
- Page 20 and 21:
A.- O grao de tolerancia ante o exe
- Page 22 and 23:
nenas ou das mulleres, causando en
- Page 24 and 25:
2002, se ben foron examinados 72 su
- Page 26 and 27:
A primeira vista parece innecesario
- Page 28 and 29:
Non podemos esquecer que a violenci
- Page 30 and 31:
activo compromiso de defensa e prom
- Page 32 and 33:
como causa necesaria ou suficiente
- Page 34 and 35:
Estado de Dereito é imprescindible
- Page 36 and 37:
dun lugar de acceso restrinxido aos
- Page 38 and 39:
sas tan distintas como son o xéner
- Page 40 and 41:
expresar de forma unívoca o mesmo
- Page 42 and 43:
D.- A estrutura social como mecanis
- Page 44 and 45:
cial encóntrase nas experiencias d
- Page 46 and 47:
como estratexia de control das súa
- Page 48 and 49:
CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 50 and 51:
CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 52 and 53:
tude cos citados polo representante
- Page 54 and 55:
E.- A introdución da perspectiva d
- Page 56 and 57:
das importantes modificacións oper
- Page 58 and 59:
En canto ao ámbito do ordenamento
- Page 60 and 61:
a ausencia de prestacións sociais
- Page 62 and 63: As mulleres coidadoras dos fillos e
- Page 64 and 65: e a discapacidade, mesmo cando son
- Page 66 and 67: As mulleres adolescentes ás cales
- Page 68 and 69: En definitiva, ¿por que é tan imp
- Page 70 and 71: - promover o emprego das inmigrante
- Page 72 and 73: Viría ser o mesmo que absterse de
- Page 74 and 75: do na sociedade e con claras manife
- Page 76 and 77: G.- O principio de intervención m
- Page 78 and 79: Quizais, e sobre todo en relación
- Page 80 and 81: É certo que a adopción de medidas
- Page 82 and 83: dos; pero o respecto a este catálo
- Page 84 and 85: O Ministerio de Traballo e Asuntos
- Page 86 and 87: nos se se lle deu desde o Ministeri
- Page 88 and 89: dade das persoas. A análise das ac
- Page 90 and 91: As resolucións que foron obxecto d
- Page 92 and 93: cento dos supostos 196 impúxose a
- Page 94 and 95: 2.C.4.- Presenza doutras persoasO e
- Page 96 and 97: puidera darse dos deberes inherente
- Page 98 and 99: Xa dunha forma expresa a Lei orgán
- Page 100 and 101: iso, unicamente se conceptúa a imp
- Page 102 and 103: lectualizando a súa expresión a t
- Page 104 and 105: homicidio entre parellas con respec
- Page 106 and 107: O estudo a que nos estamos a referi
- Page 108 and 109: Así o considerou tamén recentemen
- Page 110 and 111: anterioridade ao Código Penal de 1
- Page 114 and 115: que as unións de feito tiveron na
- Page 116 and 117: pode producirse un incremento do de
- Page 118 and 119: O lugar onde se leva a cabo a comis
- Page 120 and 121: O domicilio conxugal, por tratarse
- Page 122 and 123: H.- A voltas coa posible despenaliz
- Page 124 and 125: cales a pena é evidentemente un fr
- Page 126 and 127: cia con anterioridade e no cal, tra
- Page 128: menor entidade, quixera sinalar que
- Page 132 and 133: A Lei orgánica 11/2003, do 29 de s
- Page 134 and 135: A cuestión radica na dúbida que x
- Page 136 and 137: En definitiva, para os autores ante
- Page 138 and 139: to de coñecer a problemática; a t
- Page 140 and 141: xustifica a creación dun delito di
- Page 142 and 143: Tamén o Tribunal Supremo considero
- Page 144 and 145: A análise das cifras sobre delitos
- Page 146 and 147: cias máis graves. Ademais, a princ
- Page 148 and 149: A vivencia da inxustiza que supón
- Page 150 and 151: dereito penal debe cumprir a súa f
- Page 152 and 153: nese ambiente familiar. Trátase de
- Page 154 and 155: Inhumanas ou Degradantes e o artigo
- Page 156 and 157: definicións de tortura, como atent
- Page 158 and 159: Partindo desta concepción da integ
- Page 160 and 161: síndromes depresivas, os máis imp
- Page 162 and 163:
En páxinas anteriores referíamos
- Page 164:
A consideración actual de que o be
- Page 168 and 169:
1.- Da intensiva aplicación do Pri
- Page 170 and 171:
É certo que suscita numerosas dúb
- Page 172 and 173:
en todo caso considerando que os no
- Page 174 and 175:
2.- A necesaria atención aos inter
- Page 176 and 177:
Con independencia da importancia do
- Page 178 and 179:
Non obstante, é indubidable que a
- Page 180 and 181:
Con independencia da escasa aplicac
- Page 182 and 183:
sempre, diciamos, coñece a vítima
- Page 184 and 185:
No momento en que se asume a citada
- Page 186 and 187:
Á marxe da xestión anteriormente
- Page 188 and 189:
VÍNCULO DAS VÍTIMAS DE SEXO MASCU
- Page 190 and 191:
SENTENZA CONDENATORIA OU ABSOLUTORI
- Page 192 and 193:
PROHIBICIÓN DE RESIDENCIARETIRADA
- Page 194 and 195:
MEDIDAS CIVÍSIMPOSICIÓN DE MEDIDA
- Page 196 and 197:
MEDIDAS DE ASISTENCIA E PROTECCIÓN
- Page 198 and 199:
pesar da posta en marcha polo Minis
- Page 200 and 201:
Medidas Penais acordadas por Xuíce
- Page 202 and 203:
Delito ao que están vinculadas as
- Page 204 and 205:
Período de consulta: Entre 06/06/2
- Page 206 and 207:
Na táboa anterior o acento ponse p
- Page 208 and 209:
posibilidades poucas veces chegan.
- Page 210 and 211:
É indubidable o complicado que sup
- Page 212:
lles posibilite ás mulleres percib
- Page 216 and 217:
DATA:MODELO DE SOLICITUDE DE ORDE D
- Page 218 and 219:
3. ¿Sabe se a citada persoa ten al
- Page 220 and 221:
MEDIDAS QUE SE SOLICITAN NO ÁMBITO
- Page 222:
ANEXO II: Exemplo dun suposto de se
- Page 225 and 226:
DATA PROFESIONAL XESTIÓN30-07-042-
- Page 227 and 228:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNsobre os d
- Page 229 and 230:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNtodos os i
- Page 232:
ANEXO III: DATOS DE VIOLENCIA CONTR
- Page 235 and 236:
O maior número de condenados espa
- Page 238 and 239:
1. IntroduciónA violencia de xéne
- Page 240 and 241:
desagrado e cólera; pouca toleranc
- Page 242 and 243:
Unha vez que o suxeito é quen de i
- Page 244 and 245:
Retroalimentación e reforzo.Para g
- Page 246 and 247:
- Avaliación do autoconcepto media
- Page 248 and 249:
mos os datos fornecidos polo cuesti
- Page 250 and 251:
3.2. Temporalización do programaA
- Page 252:
BIBLIOGRAFÍA
- Page 255 and 256:
• Bernal del Castillo: La Discrim
- Page 257 and 258:
256• Consello Xeral do Poder Xudi
- Page 259 and 260:
• Figueroa Navarro, M.ª C.: Las
- Page 261 and 262:
• Lagarde y de los Ríos, M.: Cla
- Page 263 and 264:
• Ministerio de Traballo e Asunto
- Page 265 and 266:
• Red Feminista contra la Violenc
- Page 267:
• Villota, P. e Ferrari, I.: La i