Autora: María Debén Alfonso. Edita o Servizo Galego - Mulleres en ...

O domicilio conxugal, por tratarse do lugar onde os membros da familia levan a cabo osseus actos máis íntimos, constitúese no lugar de repouso e descanso para os integrantes,e, consecuentemente, onde a persoa normalmente se sente segura e protexida; endefinitiva, o lugar onde se protexe a esfera privada das persoas da dureza do competitivomundo exterior.A propia configuración das vivendas nas sociedades occidentais, xa se trate de vivendasunifamiliares ou de vivendas integradas nun edificio nunha cidade, constitúense como unlugar de acceso restrinxido para os estraños, o cal lles concede a consideración de refuxioe protección. Porén, estas condicións, cando o perigo para un dos integrantes da unidadefamiliar devén precisamente do outro cónxuxe, converten ese refuxio nunha trampamortal pola súa propia inaccesibilidade e pola histórica prohibición de entrada enfogar alleo, prevista non só na lei, senón pola rede de costumes sociais que transmitiu ocarácter “case sagrado do fogar familiar”. Dado o importante número de mortes de mulleres,quizais non fose desacertado afirmar que o domicilio se constitúe nun espazo de elevadorisco para moitas mulleres no noso país; a pesar de que o noso alto tribunal non oconsidere así.O estudo que agora comentamos reflícteo con gran precisión ao sinalar que “o illamento,a inviolabilidade da morada e o rigoroso coñecemento que o agresor ten das peculiaridadesdo espazo en que se desenvolve, son notas presentes no relato de feitos probadosdas sentenzas. En moitos casos o agresor preparou a acometida, foi buscar aarma ou esperouna alí coa idea preconcibida de lle dar morte, o que indica a busca intencionadado lugar”. 283 Non obstante, conclúen as autoras, de todos os supostos analizados,en ningún suposto o Tribunal Supremo apreciou a agravante.Se analizamos as cifras a que fixemos referencia con anterioridade, segundo as cales nosetenta e oito por cento dos supostos o domicilio, a casa, en definitiva, o fogar familiar,acaba sendo o lugar onde as vítimas desta violencia son agredidas, e nalgunhas ocasiónscon resultado de morte 284 , haberá que se preguntar: ¿Que ten o lugar onde secohabita para que maioritariamente sexa o lugar escollido polos agresores para realizara súa conduta lesiva ou, en casos, homicida? ¿Non será que as condicións de illamento,inviolabilidade e difícil accesibilidade aos estraños son precisamente circunstanciasque favorecen unha maior “debilidade na defensa do ofendido”, motivo que conduce áelección polo agresor? ou, negando a evidencia e mirando para outro lado, ¿debemosapreciar que o feito de que a agresión se dea preferentemente no domicilio é casual?É certo que non cabe apreciar dun modo xeral que toda conduta delituosa levada a cabono domicilio da vítima agrave de por si a responsabilidade criminal do agresor, como tampoucoo feito de que se realice a unha determinada hora do día permitiría a agravaciónautomática da circunstancia de tempo; a propia redacción da circunstancia xenérica,segundo redacción do Código Penal de 1995, impediría esta interpretación. Non obstante,tampouco parece admisible a negativa absoluta por parte dos nosos tribunais a introducirna análise da conduta a especial consideración que debería merecer o feito de que283 “Estudio de la jurisprudencia desde la perspectiva de género” en XV Congreso Estatal de MulleresAvogadas, Madrid, 2001, p. 24.284 E segundo o estudo elaborado pola Asociació de Dones Juristes a que se fixo referencia con anterioridade,de douscentos trinta e sete supostos analizados, en cento sesenta e seis deles a acción lesivaproduciuse no domicilio.O tratamento penal da violencia contra as mulleres119