sas tan distintas como son o xénero e o sexo... Falar de viol<strong>en</strong>cia de xénero parecedemasiada submisión aos ditados da ONU, autora de tantos atropelos lingüísticos” 56 .Este autor, con posterioridade, ratifícase nesa opinión sinalando: “<strong>en</strong> rigor os nomes <strong>en</strong>inglés carec<strong>en</strong> de xénero gramatical. Pero moitas linguas si o posú<strong>en</strong>, e na nosa contancon xénero (masculino ou feminino) non só as palabras; as persoas teñ<strong>en</strong> sexo (homeou muller). A pesar diso, os signatarios hispanofalantes aceptaron devotam<strong>en</strong>te xéneropor sexo nos seus docum<strong>en</strong>tos, e, de tales e doutras reunións internacionais, o termoexpandiuse como un rumor. Sinaleino hai meses, pero por aí temos galopando tan aberranteanglicismo; e aos que tan xusta e briosam<strong>en</strong>te combat<strong>en</strong> a viol<strong>en</strong>cia contra o sexo,exercéndoa cada vez máis contra o idioma” 57 .Á marxe das opinións baseadas <strong>en</strong> criterios lingüísticos, e xa d<strong>en</strong>tro da nosa disciplina,MARTÍNEZ-BUJÁN PÉREZ tamén manifestou a súa repulsa á utilización da expresión,asumindo a tese de LÁZARO CARRETER baixo a consideración de que “resulta gramaticalm<strong>en</strong>teincorrecto recorrer ao aberrante anglicismo «viol<strong>en</strong>cia de xénero» (bastanteest<strong>en</strong>dido na linguaxe actual), que provén da expresión viol<strong>en</strong>cia de g<strong>en</strong>der (literalm<strong>en</strong>te«viol<strong>en</strong>cia de sexo» para aludir á exercida polos homes sobre as mulleres): esquécesecon iso que só as palabras teñ<strong>en</strong> xénero (masculino ou feminino, ou incluso neutro);as persoas teñ<strong>en</strong> sexo (home ou muller)” 58 .Porén, voces tan autorizadas como as anteriores rebateron tal repulsa á utilización daexpresión at<strong>en</strong>d<strong>en</strong>do a distintas consideracións. Así, DE ANDRÉS CASTELLANOS sinalouao respecto que “Para moitos resulta bastante certo que, como vén suced<strong>en</strong>do concerta frecu<strong>en</strong>cia, o español se somete aquí á omnipres<strong>en</strong>te influ<strong>en</strong>cia do inglés contemporáneo,pero convén non esquecer que, á súa vez, a lingua inglesa se nutre constantem<strong>en</strong>tee ao longo da súa propia historia, durante séculos, de termos de orixe latina que<strong>en</strong>traron directam<strong>en</strong>te ou b<strong>en</strong> a través do francés e doutras linguas romances; nestecaso, g<strong>en</strong>der <strong>en</strong>trou no inglés a través do antigo francés g<strong>en</strong>dre (g<strong>en</strong>re <strong>en</strong> francésmoderno), que procede do neutro latino g<strong>en</strong>us, g<strong>en</strong>eris, derivado de gignere, xerar,segundo Corominas, ou do grego g<strong>en</strong>io; o inglés viol<strong>en</strong>ce é igualm<strong>en</strong>te proced<strong>en</strong>te dolatín viol<strong>en</strong>tia e o inglés sex procede do latín sexus, palabra de xénero masculino” 59 .56 Lázaro Carreter, F.: “El dardo <strong>en</strong> la palabra. Vísperas navideñas” <strong>en</strong> El País, 3 de decembro de 2000,páx.17.57 Lázaro Carreter, F.: “El dardo <strong>en</strong> la palabra. Con algún género de dudas” <strong>en</strong> El País, 3 de marzo de2002, p. 17. No mesmo s<strong>en</strong>tido, Grijelmo, A.: La seducción de las palabras, Taurus, Madrid, 2000, p.252, manifesta: “Moitas feministas levaron a súa xusta loita ao terreo da linguaxe, pero desprezando ahistoria das palabras e as estruturas da lingua común... O concepto de xénero é gramatical. Escribirviol<strong>en</strong>cia de xénero equivalería a escribir viol<strong>en</strong>cia de subxuntivo. Unha mesa é do xénero femininopero carece de sexo... Conviría, a qu<strong>en</strong> def<strong>en</strong>de a expresión viol<strong>en</strong>cia de xénero, ler os expertos queapoiaron as teses feministas s<strong>en</strong> descoñecer por iso as leis da gramática nin a historia da lingua”.58 Véxase o prólogo de C. Martínez-Buján Pérez á obra Núñez Castaño, E.: El delito de malos tratos <strong>en</strong>el ámbito familiar, aspectos fundam<strong>en</strong>tales de la tipicidad,Tirant lo Blanch, Val<strong>en</strong>cia, 2002, p. 11.59 Andrés Castellanos, S. de: “¿‘Viol<strong>en</strong>cia de género’?” <strong>en</strong> Revista Electrónica de Estudios LiterariosEspéculo, Universidade Complut<strong>en</strong>se de Madrid, Madrid. Dispoñible <strong>en</strong>: http://www.ucm.es/info/especulo/cajetin/g<strong>en</strong>erob.html.O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres37
Desde outra perspectiva, púxose de relevo que a afirmación “xénero posúe un valorsemántico unicam<strong>en</strong>te gramatical”, e é cando m<strong>en</strong>os inexacta; esta afirmación pareceignorar, descoñecer ou tratar de ocultar os outros s<strong>en</strong>tidos, non estritam<strong>en</strong>te gramaticais,que non só están no uso, s<strong>en</strong>ón tamén nos dicionarios 60 .É obvio que a definición de xénero como conxunto de persoas ou cousas establecidopolos seus caracteres comúns é unánime nos dicionarios máis relevantes e admíteses<strong>en</strong> ningunha dúbida a expresión xénero humano como equival<strong>en</strong>te a humanidade <strong>en</strong>todos os ámbitos, tanto académicos como de usos da lingua, e porén, a discrepanciamanifesta na admisión da expresión viol<strong>en</strong>cia de xénero, como viol<strong>en</strong>cia que exerc<strong>en</strong> oshomes contra as mulleres, como manifestación máis cruel da desigualdade, pode facersospeitar da exist<strong>en</strong>cia dunha cegueira específica ante novos usos da lingua relacionadosprecisam<strong>en</strong>te coa constatación desa realidade difícil de asumir por unha sociedadedemocrática e pl<strong>en</strong>am<strong>en</strong>te incompatible cunha conquista social imparable cal é a igualdadede oportunidades <strong>en</strong>tre homes e mulleres.Cada vez máis, as opinións a favor da utilización da expresión viol<strong>en</strong>cia de xénero animana seguir insistindo na admisión x<strong>en</strong>eralizada do termo. Os expertos que manifestana necesidade de difer<strong>en</strong>ciar e definir claram<strong>en</strong>te, e s<strong>en</strong> ambigüidades, os termos sexo exénero optan pola matización <strong>en</strong>tre o concepto sociocultural <strong>en</strong>raizado nos costumes emodos sociais, xénero, e o concepto fisiolóxico ou biolóxico, sexo, tal e como se consolidouna lingua inglesa.Os testemuños de uso da palabra xénero neste s<strong>en</strong>tido, ou b<strong>en</strong> de expresións como viol<strong>en</strong>ciade xénero, temas de xénero, perspectiva de xénero, igualdade de xénero, etc., sonabundantes <strong>en</strong> escritos, docum<strong>en</strong>tos ou estudos elaborados nos últimos anos. Así, o ano1999, declarado “Ano Europeo contra a viol<strong>en</strong>cia cara ás mulleres”, propiciou int<strong>en</strong>sascampañas des<strong>en</strong>volvidas nos quince países membros da Unión Europea para promovera supresión absoluta da tolerancia respecto ao que se deu <strong>en</strong> chamar viol<strong>en</strong>cia de xénero.É evid<strong>en</strong>te que o que tamén se pret<strong>en</strong>de é a difusión dos termos adecuados para3860 O Diccionario de la Real Academia Española , 20ª ed., Espasa, Madrid, 2001;establece a seguintedefinición de “xénero”: “m. Conxunto de seres que teñ<strong>en</strong> un ou varios caracteres comúns: 1.- Modo oumaneira de facer unha cousa. 2.- Clase ou tipo ao que pert<strong>en</strong>c<strong>en</strong> persoas ou cousas. 3.- No comerciocalquera mercancía. 4.- Calquera clase de tea. 5.- Nas artes, cada unha das distintas categorías ouclases <strong>en</strong> que se pod<strong>en</strong> ord<strong>en</strong>ar as obras, segundo trazos comúns de forma ou de contido. 6.- Gram.Clase á que pert<strong>en</strong>ce un nome substantivo ou un pronome polo feito de concertar con el unha forma,e xeralm<strong>en</strong>te só unha da flexión do adxectivo e do pronome. Nas linguas indoeuropeas estas formasson tres <strong>en</strong> determinados adxectivos e pronomes: masculina, feminina e neutra. 7.- Gram. Cada unhadestas formas. 8.- Gram. Forma pola que se distingu<strong>en</strong> os nomes substantivos segundo pert<strong>en</strong>zan aunha ou outra das tres clases. 9.- Biol. Conxunto de especies que teñ<strong>en</strong> certo número de caracterescomúns.” O dicionario académico define posteriorm<strong>en</strong>te os seguintes sintagmas: xénero chico, xénerofeminino, xénero literario, xénero masculino, xénero neutro, (obras) de xénero. Soam<strong>en</strong>te tres, polotanto, xénero feminino, masculino e neutro, pres<strong>en</strong>tan refer<strong>en</strong>cia gramatical. En definitiva, das acepciónsque ofrece a Academia de la L<strong>en</strong>gua Española, tan só a sétima, oitava e nov<strong>en</strong>a correspond<strong>en</strong>á categoría gramatical, referíndose as acepcións primeira e terceira a persoas, tanto homes comomulleres. No María Moliner (Moliner, M.: Diccionario de uso del español, Gredos, Leganés, 2001), dascinco acepcións definidas, tan só a última, a quinta, se refire a xénero gramatical; e no Diccionario delespañol actual (Seco, M.; Andrés, O. ; Ramos, G.: Diccionario del español actual, Aguilar, Madrid,1999) das oito acepcións incluídas, tan só unha, a sexta, é de carácter gramatical.O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres
- Page 1: O Tratamento penal da violenciacont
- Page 5 and 6: Edita:Autora:Dep. Legal:ISBN:Serviz
- Page 8: PresentaciónA violencia contra as
- Page 11 and 12: 2.C.2.- Utilización de armas .....
- Page 14 and 15: IntroduciónNinguén discute hoxe e
- Page 16: tema penal ante algunhas das condut
- Page 20 and 21: A.- O grao de tolerancia ante o exe
- Page 22 and 23: nenas ou das mulleres, causando en
- Page 24 and 25: 2002, se ben foron examinados 72 su
- Page 26 and 27: A primeira vista parece innecesario
- Page 28 and 29: Non podemos esquecer que a violenci
- Page 30 and 31: activo compromiso de defensa e prom
- Page 32 and 33: como causa necesaria ou suficiente
- Page 34 and 35: Estado de Dereito é imprescindible
- Page 36 and 37: dun lugar de acceso restrinxido aos
- Page 40 and 41: expresar de forma unívoca o mesmo
- Page 42 and 43: D.- A estrutura social como mecanis
- Page 44 and 45: cial encóntrase nas experiencias d
- Page 46 and 47: como estratexia de control das súa
- Page 48 and 49: CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 50 and 51: CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 52 and 53: tude cos citados polo representante
- Page 54 and 55: E.- A introdución da perspectiva d
- Page 56 and 57: das importantes modificacións oper
- Page 58 and 59: En canto ao ámbito do ordenamento
- Page 60 and 61: a ausencia de prestacións sociais
- Page 62 and 63: As mulleres coidadoras dos fillos e
- Page 64 and 65: e a discapacidade, mesmo cando son
- Page 66 and 67: As mulleres adolescentes ás cales
- Page 68 and 69: En definitiva, ¿por que é tan imp
- Page 70 and 71: - promover o emprego das inmigrante
- Page 72 and 73: Viría ser o mesmo que absterse de
- Page 74 and 75: do na sociedade e con claras manife
- Page 76 and 77: G.- O principio de intervención m
- Page 78 and 79: Quizais, e sobre todo en relación
- Page 80 and 81: É certo que a adopción de medidas
- Page 82 and 83: dos; pero o respecto a este catálo
- Page 84 and 85: O Ministerio de Traballo e Asuntos
- Page 86 and 87: nos se se lle deu desde o Ministeri
- Page 88 and 89:
dade das persoas. A análise das ac
- Page 90 and 91:
As resolucións que foron obxecto d
- Page 92 and 93:
cento dos supostos 196 impúxose a
- Page 94 and 95:
2.C.4.- Presenza doutras persoasO e
- Page 96 and 97:
puidera darse dos deberes inherente
- Page 98 and 99:
Xa dunha forma expresa a Lei orgán
- Page 100 and 101:
iso, unicamente se conceptúa a imp
- Page 102 and 103:
lectualizando a súa expresión a t
- Page 104 and 105:
homicidio entre parellas con respec
- Page 106 and 107:
O estudo a que nos estamos a referi
- Page 108 and 109:
Así o considerou tamén recentemen
- Page 110 and 111:
anterioridade ao Código Penal de 1
- Page 112 and 113:
“motivos” entenderanse os móbi
- Page 114 and 115:
que as unións de feito tiveron na
- Page 116 and 117:
pode producirse un incremento do de
- Page 118 and 119:
O lugar onde se leva a cabo a comis
- Page 120 and 121:
O domicilio conxugal, por tratarse
- Page 122 and 123:
H.- A voltas coa posible despenaliz
- Page 124 and 125:
cales a pena é evidentemente un fr
- Page 126 and 127:
cia con anterioridade e no cal, tra
- Page 128:
menor entidade, quixera sinalar que
- Page 132 and 133:
A Lei orgánica 11/2003, do 29 de s
- Page 134 and 135:
A cuestión radica na dúbida que x
- Page 136 and 137:
En definitiva, para os autores ante
- Page 138 and 139:
to de coñecer a problemática; a t
- Page 140 and 141:
xustifica a creación dun delito di
- Page 142 and 143:
Tamén o Tribunal Supremo considero
- Page 144 and 145:
A análise das cifras sobre delitos
- Page 146 and 147:
cias máis graves. Ademais, a princ
- Page 148 and 149:
A vivencia da inxustiza que supón
- Page 150 and 151:
dereito penal debe cumprir a súa f
- Page 152 and 153:
nese ambiente familiar. Trátase de
- Page 154 and 155:
Inhumanas ou Degradantes e o artigo
- Page 156 and 157:
definicións de tortura, como atent
- Page 158 and 159:
Partindo desta concepción da integ
- Page 160 and 161:
síndromes depresivas, os máis imp
- Page 162 and 163:
En páxinas anteriores referíamos
- Page 164:
A consideración actual de que o be
- Page 168 and 169:
1.- Da intensiva aplicación do Pri
- Page 170 and 171:
É certo que suscita numerosas dúb
- Page 172 and 173:
en todo caso considerando que os no
- Page 174 and 175:
2.- A necesaria atención aos inter
- Page 176 and 177:
Con independencia da importancia do
- Page 178 and 179:
Non obstante, é indubidable que a
- Page 180 and 181:
Con independencia da escasa aplicac
- Page 182 and 183:
sempre, diciamos, coñece a vítima
- Page 184 and 185:
No momento en que se asume a citada
- Page 186 and 187:
Á marxe da xestión anteriormente
- Page 188 and 189:
VÍNCULO DAS VÍTIMAS DE SEXO MASCU
- Page 190 and 191:
SENTENZA CONDENATORIA OU ABSOLUTORI
- Page 192 and 193:
PROHIBICIÓN DE RESIDENCIARETIRADA
- Page 194 and 195:
MEDIDAS CIVÍSIMPOSICIÓN DE MEDIDA
- Page 196 and 197:
MEDIDAS DE ASISTENCIA E PROTECCIÓN
- Page 198 and 199:
pesar da posta en marcha polo Minis
- Page 200 and 201:
Medidas Penais acordadas por Xuíce
- Page 202 and 203:
Delito ao que están vinculadas as
- Page 204 and 205:
Período de consulta: Entre 06/06/2
- Page 206 and 207:
Na táboa anterior o acento ponse p
- Page 208 and 209:
posibilidades poucas veces chegan.
- Page 210 and 211:
É indubidable o complicado que sup
- Page 212:
lles posibilite ás mulleres percib
- Page 216 and 217:
DATA:MODELO DE SOLICITUDE DE ORDE D
- Page 218 and 219:
3. ¿Sabe se a citada persoa ten al
- Page 220 and 221:
MEDIDAS QUE SE SOLICITAN NO ÁMBITO
- Page 222:
ANEXO II: Exemplo dun suposto de se
- Page 225 and 226:
DATA PROFESIONAL XESTIÓN30-07-042-
- Page 227 and 228:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNsobre os d
- Page 229 and 230:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNtodos os i
- Page 232:
ANEXO III: DATOS DE VIOLENCIA CONTR
- Page 235 and 236:
O maior número de condenados espa
- Page 238 and 239:
1. IntroduciónA violencia de xéne
- Page 240 and 241:
desagrado e cólera; pouca toleranc
- Page 242 and 243:
Unha vez que o suxeito é quen de i
- Page 244 and 245:
Retroalimentación e reforzo.Para g
- Page 246 and 247:
- Avaliación do autoconcepto media
- Page 248 and 249:
mos os datos fornecidos polo cuesti
- Page 250 and 251:
3.2. Temporalización do programaA
- Page 252:
BIBLIOGRAFÍA
- Page 255 and 256:
• Bernal del Castillo: La Discrim
- Page 257 and 258:
256• Consello Xeral do Poder Xudi
- Page 259 and 260:
• Figueroa Navarro, M.ª C.: Las
- Page 261 and 262:
• Lagarde y de los Ríos, M.: Cla
- Page 263 and 264:
• Ministerio de Traballo e Asunto
- Page 265 and 266:
• Red Feminista contra la Violenc
- Page 267:
• Villota, P. e Ferrari, I.: La i