Kontrola Państwowa - Najwyższa Izba Kontroli

128 Małgorzata Nowakowska, Tadeusz Pachowski
[288]
„Wsiąść do pociągu byle jakiego...”
Wyniki kontroli ujawniły, że przewoźnicy nie zapewniali w pociągach pasażerskich
ładu i porządku, a podróżni i ich mienie nie było dobrze ochraniane.
Przewoźnicy umożliwiali sprawne działanie nieumundurowanym funkcjonariuszom
Policji w pociągach oraz szybkie powiadamianie Policji i SOK o zdarzeniach
negatywnych, wyposażając drużyny konduktorskie w środki łączności bezprzewodowej.
Ponadto, realizowali przewozy specjalne pod nadzorem Policji i SOK,
np. kibiców sportowych. Upowszechniali w pociągach informacje o zagrożeniach
oraz sposobach ich występowania i współuczestniczyli w opracowaniu katalogu
najczęściej kradzionego wyposażenia wagonów. Działania te nie zostały jednak
poparte rzetelnym, zgodnym z obowiązującymi przepisami, wykonywaniem obowiązków
służbowych przez pracowników odpowiedzialnych za porządek w pociągach.
Do takiego stanu rzeczy przyczyniał się brak nadzoru ze strony zarządów
spółek przewozowych.
Na przykładzie spółek Polskich Kolei Państwowych Przewozy Regionalne
oraz Kolei Mazowieckich stwierdzono, że kierownicy pociągów i konduktorzy
często nie wywiązywali się z obowiązku dbania o porządek w pociągach i bezpieczeństwo
podróżnych oraz stan techniczny wagonów, co nie pozostawało bez
wpływu na bezpieczeństwo podróżowania. Potwierdziły to wyniki badań ankietowych
przeprowadzonych wśród podróżnych w listopadzie 2005 r. przez spółkę
PKP Przewozy Regionalne. Jak z nich wynika, od 13% do 22% ankietowanych
zwracało uwagę na to, że drużyny konduktorskie rzadko dokonują obchodu składów
pociągowych podczas jazdy. Potwierdziły to również oględziny dokonane
w 6 pociągach Kolei Mazowieckich. Stwierdzono, że w 2 przypadkach drużyny
konduktorskie nie dokonywały obchodu pociągów w czasie jazdy. W 4 pociągach
ich kierownicy nie odnotowali w dokumentacji techniczno-eksploatacyjnej
uszkodzeń okien i oszklenia wewnętrznego, a przede wszystkim uszkodzeń
mechanizmów drzwi.
O rażącym lekceważeniu obowiązków służbowych przez drużyny konduktorskie,
mające wpływ na porządek i bezpieczeństwo w pociągach, świadczą
wyniki badań przeprowadzonych przez biegłych powołanych przez NIK
w 26 pociągach należących do spółki Koleje Mazowieckie. Wskazali oni na ogólny
bałagan w pociągach, zły stan techniczny taboru, w tym zdewastowane oraz bardzo
brudne toalety i niesprawne hamulce bezpieczeństwa. Przede wszystkim jednak
zwracali uwagę na tolerowanie przez drużyny konduktorskie nieprzestrzegania
przez pasażerów porządku w pociągach, w tym na palenie papierosów i picie
alkoholu. Przykładowo: 26 lipca 2006 r. w pociągu relacji Małkinia – Warszawa
Wileńska biegli stwierdzili spożywanie piwa w przedziale służbowym, na co nie