Kontrola Państwowa - Najwyższa Izba Kontroli

[215] Kontrola programów społecznych
55
zadań, najważniejsze ustalenia kontroli i wnioski pokontrolne oraz efekty uzyskane
w wyniku kontroli 3 .
Przedstawiona zostanie charakterystyka i analiza wymienionych elementów
postępowania kontrolnego NOK, zastosowana w kontrolach programów społecznych
w edukacji, oraz przykłady przeprowadzonych kontroli.
W podsumowaniu informacji dotyczących zakresu kontroli NOK przedstawione
zostaną uwagi i wnioski, między innymi na temat:
1) zakresu i celów kontroli w kontekście znaczenia i specyfiki programów
społecznych w edukacji (np. czy istnieje potrzeba zwiększenia kontroli NOK
i w jakich obszarach, a także czy kontrolowane są tylko finanse i organizacja, czy
również jakość kształcenia na poszczególnych etapach edukacji);
2) uprawnień kontrolnych NOK (m. in. czy są one wystarczające);
3) rodzajów kontroli oraz zastosowania wskaźników kontroli wykonania zadań,
z punktu widzenia ich przydatności do zbadania i oceny określonej problematyki;
4) ustaleń kontroli i wniosków pokontrolnych oraz efektów uzyskanych
w wyniku kontroli, w powiązaniu z celami kontroli (m.in. czy kontrole służą monitorowaniu
osiągania długofalowych celów w polityce społecznej dotyczącej
edukacji);
5) barier w optymalnym podejściu do tej sfery postępowania kontrolnego
NOK.
Rekomendacje dotyczące zakresu kontroli obejmą przede wszystkim metody
i sposoby optymalnego zaangażowania najwyższych organów kontroli w kontrole
programów społecznych w edukacji oraz wskazanie obszarów z dużym ryzykiem
wystąpienia nieprawidłowości (m.in. zwrócenie uwagi na to, jakie rodzaje i czynniki
ryzyka powinny dać sygnał o konieczności podjęcia kontroli przez NOK).
Rekomendacje dotyczyć będą między innymi zasad:
– monitorowania i analizowania sytuacji społecznej oraz długofalowych działań
rządów, z uwzględnieniem uwarunkowań europejskich (wynikających m.in. ze
Strategii lizbońskiej i Deklaracji bolońskiej);
– oceny zgodności działań z potrzebami i oczekiwaniami społecznymi
(z uwzględnieniem wieloletniego horyzontu czasowego) i na tym tle oceny analizy
ryzyka wystąpienia nieprawidłowości;
– formułowania celu i zakresu kontroli oraz wyboru rodzaju kontroli (na przykład
– w jakich obszarach NOK powinny bardziej koncentrować się na kontroli
3
Za szczególnie ważne NOK uznały 109 kontroli dotyczących edukacji, przeprowadzonych
w latach 2004–2006. Spośród tych kontroli w dokumentach przygotowanych na Kongres wybrano
i szczegółowo opisano 30 kontroli, charakteryzujących się nietypowymi rozwiązaniami w doborze tematów
i metod kontroli.