Kontrola Państwowa - Najwyższa Izba Kontroli

134
Małgorzata Nowakowska, Tadeusz Pachowski
[294]
cywilnoprawnych. PKP PLK S.A. zatrudniała przy realizacji umów dodatkowych
średnio w miesiącu aż 365 funkcjonariuszy operacyjnych SOK, tj. około 12% stanu
osobowego tej grupy pracowniczej. Zaangażowanie SOK w działalność ochroniarską
w oczywisty sposób osłabiało ochronę osób przebywających na dworcach
i w pociągach, ich mienia oraz mienia kolejowego. Oprócz umów o ochronę dworców,
SOK był również stroną umów o konwojowanie pieniędzy i o ochronę niektórych
budynków administracyjnych PKP PLK S.A.
W związku z konfliktem interesu publicznego, jakim jest wykonywanie ustawowych
zadań przez SOK i prowadzeniem przez tę formację działalności komercyjnej,
NIK sformułowała wniosek legislacyjny, w celu rozważenia przez ustawodawcę możliwości
dokonania zmian w ustawie o transporcie kolejowym oraz w ustawie o ochronie
ludzi i mienia, dotyczący zlikwidowania formacji SOK oraz oparcia ochrony porządku
i bezpieczeństwa na dworcach kolejowych i w pociągach na zasadach ogólnych. Nie
wiadomo jakie rozwiązanie wybierze ustawodawca, bowiem w Sejmie poprzedniej
kadencji pracowano na projektem ustawy o Służbie Ochrony Kolei finansowanej
z budżetu państwa. Nie rozstrzygnięto wówczas problemu, komu miałaby podlegać
ta służba – Ministerstwu Infrastruktury czy Ministerstwu Obrony Narodowej.
Czy jesteśmy bezpieczni w sytuacjach kryzysowych?
Po lekturze poprzednich rozdziałów odpowiedź na to pytanie jest jedna – niestety
nie. Wyniki kontroli pokazują jak słabo zarządcy infrastruktury kolejowej są
przygotowani do ochrony porządku i bezpieczeństwa.
Jednostki organizacyjne PKP S.A. 17 nie opracowały wewnętrznych procedur postępowania
w sytuacjach kryzysowych (np. planów awaryjnych lub instrukcji),
mimo że „Strategia” nakazywała im przygotowanie takich procedur do 30 lipca
2004 r. Tę nieprawidłowość stwierdzono w 4 spośród 8 skontrolowanych jednostek.
Podobnie było w oddziale gospodarowania nieruchomościami w Warszawie,
który poza ogólnymi wytycznymi, nie zadbał, aby wszystkie podległe mu rejony
sporządziły własne procedury uwzględniające miejscowe warunki. Dodatkowo,
wszystkie skontrolowane rejony dworców kolejowych 18 nie przygotowały w pełni
zarządzanych dworców strategicznych 19 do działania podczas zagrożenia pożarowego.
Stwierdzono także brak lub dezaktualizację instrukcji bezpieczeństwa pożarowego
na wszystkich 20 dworcach Rejonu Dworców Kolejowych w Warszawie,
17
Skontrolowane oddziały gospodarowania nieruchomościami.
18
W Warszawie, Gdańsku, Katowicach, Wrocławiu i Krakowie.
19
Pojęcie „dworce kolejowe o znaczeniu strategicznym dla kolei” zostało wprowadzone w „Strategii
restrukturyzacji i prywatyzacji Grupy PKP”, przyjętej przez Radę Ministrów 22.02.2005 r. (niepublikowanej
– za ). Są to dworce największe powierzchniowo oraz odprawiające ponad pół miliona
pasażerów rocznie.