PROSTORNI PLAN REPUBLIKE CRNE GORE ... - Vlada Crne Gore

Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine - Nacrt1.3. Ciljevi razvojaPobrojani ciljevi nijesu strukturisani po rangu značaja, već od širih ka detaljnijim.1.3.1. Globalni ciljevi razvojaStrateški pravci razvoja privrede Crne Gore definisani su u dokumentima Vlade Republike Crne Gore, a prije svega„Agendom ekonomskih reformi”, „Strategijom razvoja i redukcijom siromaštva Crne Gore” i „Pravcima razvoja CrneGore - ekološke države”. U njima je, kao osnovni cilj razvoja definisan održivi ekonomski rast, uz odlučujući uticajprivatnog sektora.Perspektive budućeg društvenog i privrednog razvoja Crne Gore leže u širem uvođenju onih principa koji dominirajuu Evropskoj uniji, tj. konkurentnosti, a koja počiva na znanju, inovacijama i preduzetništvu. U tome se možeračunati i na određenu ulogu države, više indirektnu, dok se mnogo manje može računati na tradicionalnu Vladinupolitiku podsticaja (kroz posebne stimulacije, poreske olakšice, razne protekcionističke mjere i sl.).Kako se proces privatizacije privodi kraju, uskoro je moguće očekivati pozitivna kretanja, budući da će nakon kraćegprilagođavanja nastupiti period boljih privrednih rezultata i trajnog ekonomskog rasta.Crna Gora nalazi se u fazi postsocijalističke tranzicije. U zemlji se već preduzimaju reforme u većem broju oblasti, saciljem da se temeljno promijene društvene institucije. Opšti pravac promjena poznat je i definisan - razvoj efikasnogekonomskog i demokratskog političkog („otvorenog”) društva. Ovdje su od ključne važnosti dva momenta. Prvo,zemlja će biti izložena oštroj međunarodnoj konkurenciji u uslovima globalne političke, ekonomske i kulturneutakmice. Drugo, opseg i dubina državnih intervencija u oblasti planiranja i upravljanja razvojem biće vidnopromijenjeni. Imajući u vidu stepen dostignutog razvoja Crne Gore i svu složenost njenih razvojnih prilika,neophodno je da državne ingerencije ostanu u stvaranju preduslova za obezbjeđivanje ekonomskog i društvenograzvoja prema principima održivog razvoja i izjednačavanja infrastrukturnih uslova, kako bi se ublažile regionalnerazlike.U pogledu intenziteta privrednog rasta, do 2020. godine treba dostići nivo BDP per capita od oko 8000€. Dabi ovaj strateški cilj bio dostignut, neophodno je ostvariti određena prilagođavanja institucionalnog i organizacionogokvira. Stvaranje instrumentarijuma koji bi omogućio trajan rast i prilagođavanje pojedinih aspekata umeđunarodnom nastupu Crne Gore su takođe važni segmenti u dostizanju planiranog BDP-a per capita .Prioriteti:− Zaokruživanje pravnog i institucionalnog okvira za efikasno funkcionisanje integralnog tržišta idominaciju privatnog sektora u privredi. Potrebno je stvoriti uslove da Crna Gora postane jedna od privlačnijihbiznis-destinacija u ovom dijelu Evrope. U okviru toga, veoma je važno obezbijediti pravnu i ekonomskusigurnost za privlačenje stranog kapitala i investitora, kao i uspostavljanje tehničko-tehnoloških standarada uproizvodnji roba i usluga.− Prepoznavanje komparativnih prednosti Crne Gore na međunarodnom tržištu. Alternativnioblici turizma, ekološki zdrava hrana, finalna prerada drveta koja se ne zasniva na ugrožavanju biološkogdiverziteta šuma Crne Gore, industrijska eksploatacija vode za piće, pomorski saobraćaj, proizvodnja vršneelektrične energije – samo su neke vrijednosti koje bi obezbijedile prepoznatljivost Crne Gore nameđunarodnom tržištu. Potrebno je osigurati načine za njihov stimulans i podršku, u skladu sa uspostavljenimtržišnim i preduzetničkim okvirom. U tome su, kao prioritet, kroz državne agencije i zavode (Agencija zarazvoj malih i srednjih preduzeća, Zavod za zapošljavanje i dr.), već prepoznate oblasti: 1) mala i srednjapreduzeća. 2) projekti i programi za zapošljavanje mladih. 3) programi i projekti koji doprinose smanjivanju„sive ekonomije”.− Prilagođavanje na evropske standarde i kriterijume. Neophodno je, prije svega, uvođenje ekološkoprostornihkriterijuma u postupak pripremanja, donošenja i ostvarivanja razvojnih odluka, odnosno uvođenjastandarda i kriterijuma održivog razvoja u sistem odlučivanja o razvoju.− Ublažavanje negativnih demografskih kretanja, kroz uravnoteženje regionalne raspodjelestanovništva, stvaranje društvenih i ekonomskih uslova za očuvanje regionalnog demografskog potencijala,kao i ublažavanje odlaska viskoobrazovanog i specijalizovanog kadra iz zemlje.− Razvoj tehničke infrastrukture, kao osnove ekonomskog i društvenog razvoja, a kao efikasno sredstvousmjeravanja razvoja u prostoru služi ravnomjernijem regionalnom razvoju u Crnoj Gori, boljem povezivanjuaktera u regionalnom, evropskom i drugom okruženju.Strana 99