PROSTORNI PLAN REPUBLIKE CRNE GORE ... - Vlada Crne Gore

Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine - NacrtOsnovno obrazovanje.- Po novom obrazovnom programu, u prvi razred upisuju se djeca koja do krajakalendarske godine pune šest godina, sa obuhvatom djece do četrnaest godina. Obuhvatnost generacije ovimoblikom obrazovanja je potpuna, a ovaj vid obrazovanja, odnosno školovanja, je najrazvijeniji i zastupljen je, kaoobavezan i besplatan. Novim konceptom devetogodišnje osnovne škole kontingent školske djece – osnovaca bićepovećan za oko 5000.Kao posljedica opadanja stope nataliteta i prirodnog priraštaja stanovništva, a naročito u nekim opštinama CrneGore, broj učenika i škola osnovnog obrazovanja se smanjuje. U 2003. godini u 474 redovne osnovne škole (3481područno odjeljenje) bilo je 74.005 učenika i 4942 nastavnika, što označava primjetno manje škola u odnosu na1993. godinu, uz povećanje broja odjeljenja i smanjenje broja učenika. Istovremeno je povećan broj učenika koji suzavršili osnovnu školu, kao i broj nastavnika. Time je smanjen broj učenika na jednu školu, na jednog nastavnika i najedno odjeljenje.U oblasti specijalnog osnovnog obrazovanja, broj škola je povećan (sada ih ima 13), smanjen je broj odjeljenja iučenika (42), a povećan je broj učenika koji su završili školu (273) i broj nastavnika.Prostorni raspored škola, učenika i nastavnika je neravnomjeran, bilo na regionalnom, ili na opštinskom nivou. Onprati osnovna demografska kretanja. U pogledu regionalnog razmještaja, budući da je koncentracija stanovništvanajveća u Središnjem regionu, u njemu broj učenika po stanovniku pripadajućeg područja tendencijski raste, dokopada u Sjevernom i Južnom. U posmatranom periodu, učešće broja učenika u ukupnom broju značajno se povećavau Središnjem regionu (sa 40,8% na 44,7%), neznatno u Južnom (sa 22,2% na 22,4%), dok se u Sjevernom znatnosmanjuje (sa 37,0% na 32,9%). Dok, dakle, u Sjevernom regionu obje veličine opadaju, a u Središnjem obje rastu, uJužnom je kretanje divergentno (broj stanovnika raste, a smanjuje se broj učenika). U tom pogledu, nepovoljnakretanja u Sjevernom regionu su već alarmantna, dok se u preostala dva regiona očekuje nastavljanje, pa iintenziviranje navedenih tendencija.Na opštinskom nivou, najveća koncentracija škola, učenika i nastavnika je u Podgorici, Bijelom Polju, Nikšiću iPljevljima, a zatim u Baru i Rožajama.Srednje obrazovanje.- Prema najnovijim promjenama u školskom sistemu, jača uloga srednjih škola, koje mogubiti organizovane kao gimnazije, umjetničke ili stručne škole. U gimnaziji se stiče opšte obrazovanje za rad i dalješkolovanje, u trajanju od četiri godine. U umjetničkoj školi stiče se srednje obrazovanje za rad i dalje školovanje, utrajanju od četiri godine. U stručnoj školi stiče se srednje obrazovanje za rad i dalje školovanje, u trajanju od tri, iličetiri godine.U Crnoj Gori su 44 škole za redovno srednje obrazovanje, odnosno 1151 odjeljenje, sa 31.257 učenika i 2007nastavnika. U periodu od 1993. do 2003. godine ostvareno je nekoliko pozitivnih promjena: povećana jeobuhvatnost, odnosno generacije, kao i broj srednjih škola, učenika, svršenih učenika i nastavnika.U Crnoj Gori rade tri srednje škole za specijalno obrazovanje (sa 23 odjeljenja, 131 učenikom i 48 nastavnika), uPodgorici i Kotoru. Riječ je o školama za tjelesno invalidnu, slijepu, mentalno retardiranu, gluvu i nagluvu djecu idjecu sa poremećajima u ponašanju i ličnosti, koja ne mogu da prate redovne nastavne programe. Za njih jeorganizovana nastava i boravak u školama zavodskog tipa, koje pored škole imaju i domove za smještaj i školskeradionice. U njima učenici najčešće stiču sva tri nivoa obrazovanja (predškolsko, osnovno i srednje).Obuhvatnost generacije od 15 do 19 godina redovnim srednjim obrazovanjem iznosi 63,3%, a kada se uključe iučenici srednje specijalne škole 63,5%. I prostorni razmještaj srednjih škola je neravnomjeran, posmatrano naregionalnom i opštinskom nivou.Broj učenika po stanovniku pripadajućeg područja povećava se u svim područjima, a naročito u Sjevernom regionu.Učešće broja učenika pojedinih područja u ukupnom broju stanovnika regiona povećava se u Južnom, dok sesmanjuje u Centralnom i, još više, u Sjevernom.Najveći broj srednjih škola je u Podgorici (10), Nikšiću i Beranama (po četiri) i Bijelom Polju (tri škole).Više i visoko obrazovanje.- Postojećim sistemom redovnog visokoškolskog obrazovanja obuhvaćen je značajanbroj mlade populacije stanovništva. Školske godine 2002/2003. obuhvatnost je iznosila 21,0% starosne grupe od 20do 24 godine, odnosno 74,6% svršenih srednjoškolaca. Posljednjih godina nastavni planovi i programi suStrana 62