PROSTORNI PLAN REPUBLIKE CRNE GORE ... - Vlada Crne Gore

Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine - Nacrtnajmanje za nauku. Predviđeni izdaci za društvene djelatnosti su u porastu, a za 2005. godinu iznosili su 149,66miliona €.3.6.2. Nivo razvoja obrazovno vaspitnih institucijaSistem obrazovanja u Crnoj Gori, koji je bio u primjeni od 1991. godine do sprovođenja reforme obrazovanja, bio jenaglašeno centralizovan (na republičkom nivou). Od početka procesa tranzicije, preduzete su radikalne promjene,često uz pomoć međunarodnih institucija i organizacija, donatora i drugih aktera i na osnovu odgovarajućihmeđunarodnih dokumenata. Osnovni pravci promjena tiču se većeg broja ključnih pitanja, tj. strukture obrazovnihinstitucija; razvoja nastavnog plana (kurikuluma); rukovođenja, upravljanja i finansiranja obrazovanja i statusa iobrazovanja nastavno-vaspitnog kadra.Okosnicu promjena, koje se zasnivaju i programirane su na osnovu većeg broja strateških dokumenata, čini:−−−−−−−Decentralizacija sistema i prakse, koja je omogućila demokratizaciju odnosa i veću participacijupredstavnika lokalne uprave, građana, njihovih asocijacija i roditelja u svim obrazovnim promjenama, čimeim je omogućeno da direktno utiču na rad u školama i na odvijanje obrazovnog procesa;Dugoročna informatizacija, odnosno uvođenje ICT (informacione i komunikacione tehnologije) u obrazovnisistem Crne Gore, predstavlja dugoročan proces, budući da su za nju neophodna velika sredstva, kako zatehničku infrastrukturu i odgovarajuće informatičke tehnologije, tako i za profesionalni razvoj nastavnogkadra. U tim okvirima, računa se da će implementacija trajati najmanje pet godina, a u tome na učešće svihaktera, intenzivnu interakciju i komunikaciju i razne oblike partnerstva;Razvoj sistema i prakse obrazovanja, koji čine sastavni dio, a ujedno i podršku strateškim ciljevima CrneGore u izgradnji demokratskog, ekonomski prosperitetnog i otvorenog društva;Radikalno povišenje kvaliteta profesionalnog kadra, i u neposrednom procesu obrazovanja i u upravi;Racionalizacija mreže ustanova;Stavljanje u prvi plan razvoj ličnosti i individualnosti, bez obzira na pol, socijalno i kulturno porijeklo inacionalnu i vjersku pripadnost;Bolja struktura ulaganja u materijalne uslove, kako bi se poboljšali postojeći uslovi, koji su u mnogimpogledima nepovoljni. 4Predškolsko vaspitanje i obrazovanje.- Od 1. septembra 2004. godine počeo se primjenjivati sistemdevetogodišnjeg osnovnog obrazovanja. Postupno uvođenje ovog sistema treba da traje do školske 2008/2009.godine. Granica obuhvata predškolske generacije, pomjera se naniže, na djecu do 6 godina starosti, čime se brojpredškolske djece smanjuje za oko 5000.Zakonom o predškolskom vaspitanju i obrazovanju predviđeno je da se predškolske ustanove mogu osnivati i uprivatnoj svojini, u skladu s određenim principima, što je uticalo na formiranje raznih vrtića u privatnom sektoru.Studije vaspitača za rad u predškolskim ustanovama u skladu sa promjenama u obrazovanju produžene su na trigodine. Polaznici su žene, dok je potrebno stimulisati i upis osoba muškog pola.U prethodnom desetogodišnjem periodu ostvaren je veći broj promjena nabolje, ali još nedovoljno:−−Prije svega, povećan je ukupan broj predškolskih ustanova i korisnika (i u odnosu na odgovarajuću grupustanovnika i zaposlenih), dok je istovremeno smanjen broj korisnika po vaspitnom radniku. I pored toga,broj predškolskih ustanova u Crnoj Gori izuzetno je mali (75) i, zbirno nedovoljan, mjereno porastom brojadjece na jednu predškolsku ustanovu i stepenom obuhvatnosti ove generacije. Posebno je nedovoljan stepenobuhvaćenosti predškolskim vaspitanjem i obrazovanjem djece iznad 3 godine starosti;Najčešće, objekti predškolskih ustanova locirani su na područjima većih gradova (Podgorica, Nikšić, BijeloPolje i dr.), gradova na Primorju (Bar, Budva, Kotor, Tivat, Herceg Novi i dr.) i prigradskih naselja, a rjeđe umanje razvijenim opštinama, na seoskom području i u manjim mjestima i naseljima. Izrazit je nedostatakpredškolskih ustanova, a tako i nedovoljan prostor u odnosu na potrebe, u pojedinim većim gradskimaglomeracijama (Podgorica, Nikšić, Bijelo Polje i Bar).4 Za školsku godinu 2004/2005. raspolaže se sa 612 objekata u kojima se odvija nastavni proces (ukupne površine 567.381 m 2 ), kao i sa 153objekta (površine 18.695 m 2 ) koji se sada ne koriste. S obzirom na to da ulaganja u školsku infrastrukturu u prošloj deceniji nijesu mogla dazadovolje stvarne potrebe, većina školskih objekata ne zadovoljava tražene uslove. Uz to, a imajući u vidu stalne migracije stanovništva, uosnovnom obrazovanju ima viška neiskorišćenog prostora školskih objekata, pretežno u Sjevernom regionu, dok su istovremeno kapacitetiobjekata vaspitno-obrazovnih ustanova preopterećeni u gradskim sredinama, naročito u Podgorici.Strana 61