PROSTORNI PLAN REPUBLIKE CRNE GORE ... - Vlada Crne Gore

Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine - Nacrt3.5.3.5. Ostala privredaTrgovina odslikava sve karakteristike socioekonomskog okruženja, pokazujući se kao najvitalnija oblast utranzitornim uslovima. U 2004. godini u trgovini je registrovano 7275 preduzeća, od čega u trgovini na veliko 4452,trgovini na malo 2787 i spoljnoj trgovini 35 preduzeća. Trgovinska preduzeća učestvuju sa preko 40% ukupnog brojapreduzeća i zapošljavaju oko 11000 radnika ili 10% ukupnog broja zaposlenih u Republici. Ona je, u proteklomdesetogodišnjem periodu, učestvovala između 12 i 18% u stvaranju DP privrede Crne Gore.Osnovna aktuelna obilježja trgovine su:−−−−−Usitnjenost preduzeća i objekata;Visoki troškovi poslovanja i neadekvatan menadžment;Visoka nelikvidnost i nedostatak obrtnih sredstava;Neregularni tržišni uslovi, posebno pristunost sivog tržišta;Opšta privredna nelikvidnsot i nizak nivo standarda, koji se direktno odražavaju na trgovinu.Aktuelni bankarski sistem je reformski i ekonomski sasvim zaokružen, sa sve većim prisustvom privatnogkapitala. Sada na bankarskom tržištu transakcije obavlja 8 banaka. U protekle tri godine stalno raste depozitna ulogabanaka. Bilansna suma banaka se stalno povećavala tako da u 2004. godini iznosi 27%. Likvidnost stalno raste, pa jekrajem prošle godine bila povećana za 72%. Kamatne stope su i dalje visoke, ali sa tendencijom pada.Kao učesnike na tržištu kapitala potrebno je napomenuti i Komisiju za hartije od vrijednosti, Centralnudepozitarnu agenciju, berze, brokerske kuće, privatizacione investicione fondove i osiguravajuća društva. Njihovauloga i obim transakcija iz godine u godinu raste. U Crnoj Gori je registrovano šest osiguravajućih društava, i dvijeagencije za poslove posredovanja u osiguranju. U pripremi je Zakon o osiguranju. Lider na tržištu osiguranja je„Lovćen”, sa transakcijama četiri puta većim od najbližeg konkurenta.Slobodne zone.- Crna Gora se opredijelila za stimulisanje priliva inokapitala gdje bi slobodne zone bile posebnoprivlačne. U tom smislu se i očekuju brojne carinske, poreske, lokacione, organizacione i druge olakšice, te ćeslobodne zone biti vrlo traženi centri razvoja ali strogo usmjereni na održivi kapacitet prostora.Slobodna zona Bar ima izvanredne prostorne uslove pošto je, sa 250 ha i izgrađenim prostorom od 10.000 m 2koliko sada ima, obezbijeđen ukupan prostor od 600 ha u zaleđu.Slobodna zona Kotor se sastoji iz dva dijela. Prvi dio je Poslovni centar Škaljari, na mjestu stare industrijske zone,od oko 20.000 m 2 i planira se za izgradnju modernog poslovno trgovačkog centra. Središna pozicija u naselju dajevelike mogućnosti za razvoj ovog centra, posebno što se zona oslanja na Luku Kotor. U Grbaljskom polju, privrednazona takođe zahvata oko 20.000 m 2 , a nalazi se u slobodnom prostoru. Prostor ove zone se može koristiti za potrebeproizvodnje, obrade, dorade i sortiranje robe, kao i kompletiranje već izgrađenih industrijskih kapaciteta. Ostavlja semogućnost da se u sklopu luke Zelenika, organizuje slobodna zona, s tim da bi veći dio kapaciteta trebalo predvidjetiu dijelu iza Jadranske magistrale, a ne na samoj obali, koja je ionako prezagušena.3.6. Opremljenost prostora društvenim djelatnostima i dostignuti nivo razvoja3.6.1. Opšte stanje opremljenosti i razvijenostiKadrovska baza i njena kvalifikaciona struktura je stalno mijenjana, sa tendencijom smanjenja ukupnog brojazaposlenih u dužem periodu, a blagog povećanja u čitavoj sferi u pojedinim godinama. Od svih djelatnosti, jedino jeu obrazovanju evidentno smanjenje ukupnog broja zaposlenih. Ukupan broj zaposlenih u svim društvenimdjelatnostima iznosi oko 27.000. Godine 2003. iznosio je 26.756, tj. 23,9% ukupno zaposlenih u Crnoj Gori. Najvećibroj zaposlenih je u obrazovanju (13.016, tj. 48,6%), zatim u zdravstvu i socijalnom radu (10.021, odnosno 37,5%), au ostalim djelatnostima 3719, tj. 13,9% ukupno zaposlenih u društvenim djelatnostima.Materijalna baza je bila skromna u odnosu na potrebe, prije svega kao rezultat skromnih izdvajanja iz republičkogbudžeta Crne Gore. Najviše sredstava izdvojeno je za obrazovanje, zdravstvo, socijalno staranje i socijalnu zaštitu, aStrana 60