PROSTORNI PLAN REPUBLIKE CRNE GORE ... - Vlada Crne Gore

Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine - Nacrtzajednice ili u rekreativne svrhe, kao što su parkovi - mogu se dati na koncesiono korišćenje na određeno vrijeme,kao i javne usluge.Javne usluge su projekat ili bilo koja vrsta usluga koju obično finansira ili vrši javni sektor, kao što su elektrane,autoputevi, luke, aerodromi, kanali, brane, hidroelektrane, vodosnabdijevanje, navodnjavanje, telekomunikacije,željeznice i željeznički transport, sistemi transporta, stambene djelatnosti, državne zgrade, turistički projekti, pijace,gradska čistoća, obrazovne i zdravstvene ustanove, kao i druge usluge koje Vlada može da odredi.2.9. Koncept zaštite životne sredine i kulturnog nasljeđa (osnove zaštite prirodne ikulturne baštine)2.9.1. Koncept zaštite kulturne baštineNajznačajnija karakteristika budućeg prostornog razvoja Crne Gore trebalo bi da bude integralni pristup zaštitiprirodne i kulturne baštine.Područja nacionalnog značaja definisana su na osnovu broja, strukture i kvaliteta građevinskog nasljeđa;prepoznatog kulturnog nasljeđa; kvaliteta etnografskog prostora; očuvanosti prostora; i prostornog identiteta ireprezentativnosti konkretnog područja na nivou Crne Gore.Poseban kulturni i simboličan značaj ima more, odnosno morski akvatorij Crne Gore, pa njegova zaštita, čuvanje iodrživo korišćenje treba da imaju prioritet.Nužno je napraviti veoma značajan iskorak na polju integralne zaštite prirodne i kulturne baštine, što je danaspraktično jedinstven pojam. Zaštiti prirodne i kulturne baštine pridodaju se različite forme tradicionalnog načinaživota, kao integralni dio graditeljske baštine i prirodnog ambijenta.Nemoguće je razdvojiti kulturni pejzaž i arhitektonski ambijent. Naprotiv, insistiranje na integralnom pristupudoprinosi uvećanju značaja sveukupnog prostora, autentičnih vrijednosti pejzaža, koji je i tvorevina ljudskih ruku, idrugih kategorija kulturne baštine, kao resursa održivog razvoja. Uređenje pejzaža je odraz civilizacijskog razvoja,njegovog nivoa, društvenog uređenja, orografskih i klimatskih karakteristika i najbitniji uslov za opstanakekosistema. Štiteći i unaprjeđujući autentični kulturni pejzaž i ambijent, omogućava se integralna zaštita prostornihcjelina i pojedinačnih kompleksa i objekata sa svojstvom kulturne baštine.Istorijski gradovi Crne Gore, kao dio kulturnog nasljeđa čine njegov najreprezentativniji dio, pa samim tim i veomaznačajan resurs prostornog razvoja Republike. Velika spomenička vrijednost i potencijal starih gradova leži i uraznovrsnosti kulturnih dobara koje posjeduju.Stara urbana jezgra sadrže, osim urbanističkih vrijednosti, brojne kategorije arhitektonskog nasljeđa, pokretnispomenički fond, objekte i prostore s očuvanom prvobitnom dispozicijom i namjenom. Upravo je pitanje održavanjaautentične, ili izbora odgovarajuće nove perspektivne i kompatibilne namjene, jedno od krucijalnih u postupkuzaštite i revitalizacije starih urbanih jezgara.Naprotiv, neadekvatan izbor namjene u praksi posljedično povlači degradiranje spomeničkih vrijednosti i izlaženje izželjenog okvira revitalizacije i integralne zaštite.O neodgovarajućoj i nepoželjnoj prenamjeni prostora koja je uslovila drastično preoblikovanje spomeničke cjeline igubljenje brojnih izvornih atraktivnih karakteristika najbolje svjedoči danas Stari grad Budva, (previše uslužnihdjelatnosti u nesrazmjeri sa drugim funkcijama, nove namjene u preoblikovanim prostorima sa brojnim izlozima,reklamama, prizemlja izmijenjenih otvora, podova i drugih elemenata enterijera).2.9.2. Preporuke i mjere za zaštitu kulturnog nasljeđaObzirom na zabrinjavajuće stanje u kome se kulturna baština nalazi, kao i na konstataciju da je njeno dalje očuvanjedovedeno u pitanje najčešće neodgovornim odnosom različitih subjekata, potrebno je preduzeti odgovarajuće mjereza formiranje kvalitetne i na savremenim osnovama sazdane dokumentacije o kulturnoj baštini. Pored toga,neophodno je stvoriti uslove za preduzimanje potrebnih istraživanja spomenika i posebno arheoloških lokalitetaStrana 145