2

ººðèéí òàëä òàòàí îðóóëäàâ. Ìýíäáàÿð öýðýãòýéãýý Ñåìåíîâûí õàðüÿàíä
îðæ, õàð÷èí öýðãýý óäèðäàí êîìàíäàëæ áàéõûã Ñåìåíîâûíõîí çºâøººðºâ.
Ñåìåíîâ íýãäñýí ìîíãîë óëñ áàéãóóëàõ ¿çýë ñàíààã Íýéñ-ãýãýýíýýð
äàìæóóëàí ªâºð ìîíãîë, Áàðãûí íî¸äûí äóíä òàðààæ áàéâ.
Íýéñ-ãýãýýí Ìýíäáàÿð ìîíãîë îëîí àéìãóóäûí òºëººëºã÷äèéí èõ õóðàë
õóðàëäóóëàõ äààëãàâàð Ñåìåíîâîîñ àâ÷ Ãàäààä, Äîòîîä ìîíãîë, Áàðãûí
íî¸äîä óðèëãà òàðààâ 268 . Óðüä÷èëñàí çºâëºë㺺í Äàãóóðò áîëæ, óóë èõ õóðàë
íü Îðîñûí ×èò õîòîä 1919 îíû 2-ð ñàðûí 25-íä ýõýëæ, ìºí îíû 3-ð ñàðûí 6-íä
äóóñ÷ýý. Òýðõ¿¿ èõ õóðàëä ªâºð ìîíãîë, Áàðãà, Áóðèàäààñ 15-16 òºëººëºã÷èä
èðæ öóãëàðñàí áºãººä õàðèí Ãàäààä Ìîíãîëîîñ òºëººëºã÷ î÷ñîíã¿é.
Èõ õóðàë õýìýýã÷èä àòàìàí Ñåìåíîâ, öàãààíòíû öýðãèéí ýòãýýä Âîëãèí,
îð÷óóëàã÷ Øàäðèíû õàìò ìºí ßïîí öýðãèéí õîøóó÷ Ñóäçóêè íàð áàñ
ñóóëöàâ. Òýð èõ õóðàë ãýã÷ íü ªâºð ìîíãîë, Ãàäààä ìîíãîë, Áàðãà, Áóðèàäààñ
á¿ðäñýí áèåý äààñàí Ìîíãîë óëñ áàéãóóëàõààð øèéäâýðëýæýý.
Òýð õóðëààñ ò¿ð çàñãèéí ãàçàð áàéãóóëæ, ò¿¿íèé á¿ðýëäýõ¿¿íä Åðºíõèé
ñàéäààð Íýéñ-ãýãýýí, Öýðãèéí ÿàìíû ñàéäààð Íàéäàí âàí (ºâºð ìîíãîë)
Äîòîîä ÿàìíû ñàéäààð Öýíä ã¿í (áàðãà), Ãàäààä ÿàìíû ñàéäààð Áóðèàäûí
Æàìñðàíî (Æàìñðàíî ýíý õóðàëä îðîëöîîã¿é, õàðèí Ý.Ðåí÷èíî îðîëöñîí
þì) íàðûã òîìèëæ, Ñàíãèéí ÿàìíû ñàéäààð Ãàäààä Ìîíãîëîîñ íýãýí õ¿íèéã
òîìèëîõîîð øèéäñýí àæýý.
Èõ õóðàë àòàìàí Ñåìåíîâûã Ìîíãîëûí ò¿ð çàñãèéí ãàçðûí 1-ð çºâëºã÷ººð
ñîíãîâ.
Íàðìàé Ìîíãîë óëñ íü õîëáîîíû áàéãóóëàìæòàé áàéõ ¸ñòîé ãýæ ò¿¿íèéã
ñàíàà÷ëàã÷èä ¿çæýý. Çàñàãëàõ ìàÿãèéã (¯íäñýí õóóëèàð õýìæýýëýãäñýí
õààíò óëñ þì óó, Á¿ãä íàéðàìäàõ óëñ àëèí áîëîõûã) õóóëü áàòëàõ õóðëààñ
òîãòîîõ ¸ñòîé ãýæ ¿çñýí áàéæýý. Òýðõ¿¿ óëñûí õýðýãöýýíä çîðèóëàí ìîíãîë
àéìãóóäààñ öýðýã òàòàõààð òºëºâëºñºí ¿¿íä: ªâºð ìîíãîëîîñ 20 ìÿíãà,
Áàðãààñ 1 ìÿíãà, Áóðèàäààñ 3 ìÿíãà ãýõ ìýò.
Ìîíãîë óëñûí íèéñëýë, çàñãèéí ãàçàð áàéíãà áàéõ ãàçàðò Õàéëààð õîòûã
ñîíãîí àâ÷, ò¿ð çóóð Äàãóóðò òºâëºõººð øèéäñýí áàéâ.
Çàñãèéí ãàçàð öýðãèéí õýðýãöýýíä çîðèóëæ ãàäààä óëñààñ (ßïîí óëñ -Á.Ø.)
çýýëëýã àâ÷ ò¿¿íèé ºðèéã àëò, ìºíãº, äàâñ, õóæèð, ýðäýñ çýðýã ìîíãîëûí
ãàçðûí áàÿëãààð 20 æèëèéí äîòîð òºëºõ áà òýãæ çýýëëýã ºãºã÷ îðîí Ìîíãîë
óëñûí íóòàãò òºìºð çàì òàâèõ ýðõèéã òîäîðõîé õóãàöàà äóðäàëã¿é ýäýëæýý.
Íýãä¿ãýýð äàéíû äàðààõ íàéðàìäëûí àñóóäëûã Ïàðèñ õîòíîî õýëýëöýæ
áàéñàí îëîí óëñûí áàãà õóðàëä Ìîíãîë óëñûí òºëººëºã÷èéã ÿâóóëàõààð èõ
õóðàë òîãòîîë ãàðãàæýý. Áàñ ¿¿íýýñ ºìíºõºí àòàìàí Ñåìåíîâ, Áåíòîâñêèé
ãýäýãò Íýéñ-ãýãýýíèé ãàðûí ¿ñýã á¿õèé ¿íýìëýõ áè÷èã øèéòãýí îëãîæ,
Ìîíãîë óëñûí àðä÷èëñàí òºëººëºã÷ ãýäýã íýðèéäëýýð Ïàðèñ õîòíîî èëãýýñýí
áàéâ.
268
ÖÃÀÎÐ ÑÑÑÐ. Ô.200. îï.7, ä.87. ë.ë. 65-73
108