2
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ò¿ìíèé àæ áàéäëûã ¿çýãäýýã¿é èõýýð äîðîéòóóëæýý.<br />
“Áîëüøåâèê àþóëûí” ýñðýã òýìöýõýýð óìàðä õèëèéí öýðãèéí òîîã<br />
íýìñýí áà Ìîíãîëûí ç¿¿í õîéò õèë îð÷èì íóòãààð õýðýí òýí¿¿÷èëæ áàéñàí<br />
Ñåìåíîâûí äýýðýì÷èí á¿ëã¿¿äèéí ýñðýã òýìöýõýýð 1918 îíä Ñýöýí õàí,<br />
Ò¿øýýò õàí àéìãààñ øèíý öýðýã 387 òàòñàí, ýäãýýð á¿ãä íü öýðãèéí çàðäëûã<br />
èõ õýìæýýãýýð íýìýãä¿¿ëæýý. ¯¿íèé äýýð õÿòàä öýðýã Ìîíãîëä íýìýí<br />
èðñýýð 15000 õ¿ðñýí áà áàñ íóòãèéí õÿòàä èðãýäèéã öýðýãò òàòñàí íü öýðãèéí<br />
çàðäëûã á¿ð ÷ èõ íýìýãä¿¿ëæýý 388 .<br />
Õÿòàäûí îëîí ìÿíãàí öýðãèéí õýðýãöýýã õàíãàõûí òóëä Áîãäûí çàñãèéí<br />
ãàçàðò òóëãàí øààðäàæ ò¿¿íèé íýðýýð îëîí õîøóóäààñ ìàë, ýä õºðºíãº<br />
ãàðãóóëàí àâ÷ áàéâ. Æèøýý íü 1920 îíä Ò¿øýýò õàí àéìàãò èðñýí òºëººëºã÷<br />
Õÿòàäûí öýðãèéí õýðýãöýý õàíãàõ ãýæ ¿õýð, õîíü çýðýã ìàëûã òîãòîîñîí<br />
õóãàöààíä ãàðãàæ ºã ãýæ ìºí àéìãèéí Çîðèãò âàíãèéí õîøóóíû òàìãûí<br />
ãàçàðò òóøààæýý. Ýíý òóøààëûã áèåë¿¿ëýõýýð äóðäñàí õîøóóíä ò¿øìýë¿¿ä<br />
òîìèëîãäîí î÷èæ òýð õîøóóíû õî¸ð òàéæèéí õàìæëàãà àðäóóäààñ îëîí<br />
òîîíû ìàë ãàðãóóëàí àâ÷ýý.<br />
Ò¿¿íèé äàðàà áàñ íºãºº ººð õî¸ð õýñýã ò¿øìýë¿¿ä íºãºº õàìæëàãà<br />
àðäóóäààñ äàõèí ìàë ãàðãóóëàí àâ÷ áàéæýý 389 .<br />
Ýäãýýð àðäóóäààñ àëáàäàí ãàðãóóëæ àâñàí ìàëûí íèéò òîî íü õîíü 1211<br />
òîëãîé, ¿õýð 200 òîëãîé òóñ òóñ áîëñîí áàéâ. Ãàìèíãóóä ýñõ¿ë ãàìèí öýðãèéí<br />
ýðõ áàðèã÷äààñ òîìèëîãäñîí ìîíãîë ò¿øìýë¿¿ä õºäºº íóòàãò î÷èæ, àðäûí<br />
ìàë õºðºíãèéã áóëààí äýýðýìäýõäýý º÷¿¿õýí òºäèé ýñýðã¿¿öñýí àðäóóäûã<br />
õóóëü áóñààð çîäîæ çàí÷äàã áàéâ. Äýýð äóðäñàí õîøóóíû òóñëàã÷ ò¿øýý<br />
ã¿í Íàâààííàìæèëààñ Ò¿øýýò õàí àéìãèéí òºëººëºã÷èä ãàðãàñàí ãîìäîë<br />
áè÷èãò ãàìèí öýðãèéã ýñýðã¿¿öñýí îëîí ò¿ìíèé äóðã¿éöýë, ýñýðã¿¿öëèéã<br />
èëýðõèéëæýý. Èéìýðõ¿¿ ÿâäàë Ò¿øýýò õàí àéìãèéí áóñàä õîøóóíä ÷ îëîíòàà<br />
ãàðäàã áàéæýý. Æèøýý íü Ò¿øýýò õàí àéìãèéí Ñýöýí ã¿í (Ñýöýí âàí)-èé<br />
õîøóóíû àðäóóä 1920-1921 îíä ãàìèí öýðýãò äýýðýìäýãäýí õîîñîð÷, îëîíõè<br />
íü ̺ðºãöºã õýìýýõ ãàçàð õàâèéí óóëàíä á¿ãýí õîðãîäîæ áàéæýý 390 .<br />
Õ¿ðýýíèé õ¿í àìûí îëîíõè íü õàðèéí ýçýðõýã öýðãèéí õàðãèñ äýãëýì,<br />
ãàìèí, óíãåðí÷¿¿äèéí äýýðýìäëýãýýñ áîëæ õ¿íñ òýæýýëýýð áàðàã òàñàð÷<br />
áàéñàí áà... áàÿëàã àðâèí ìàëòàé Ìîíãîë íü áààõàí çóóð áàëìàä õî¸ð<br />
çàíäàë÷íû èäýø áîëñîîð áàðøã¿é õîõèðîë õ¿ëýýæ õîöîðñíûã áàðàãöààëáàë<br />
õî¸ð çóóí áîä ìàë, ãóðâàí çóóí õîíüòîé õ¿ì¿¿ñ òàâèàä áîä, çóóãààä õîíüòîé<br />
387<br />
ÌÓÀ. Àâòîíîìèéí ñàí 4-ð àíãè. 26-ð õýñýã, 801-ð á¿ñ. Ç¿¿í õÿçãààðò ò¿øìýë öýðýã ìîðäóóëñàí<br />
òóõàé. 1919 îí.<br />
388<br />
Â.È.Âèëåíñêèé (Ñèáèðÿêîâ) ¯íäýñòíèé àñóóäàë ýðõýëñýí Àðäûí Êîìèññàðèàòûí äýðãýäýõ Á¿õ<br />
Îðîñûí Äîðíî äàõèíû ñóäëàëûí ýðäýì øèíæèëãýýíèé àññîöèàöèéí õýâëýë. 1923 îí. 117-ð òàë.<br />
389<br />
Ãàìèíãèéí ¿åä Æàìñðàí, çàéñàí Æàìáàë íàð ãàìèí öýðãèéí òºëººíºº äàé÷ëàí áàðüñàí ìàëûí òîî,<br />
1920 îí.<br />
390<br />
Òºâ àéìãèéí Äýëãýðõààí ñóìûí 9-ð áàãèéí àðä Ëóâñàíäîðæèéí äóðäàòãàëûã 1955 îíä òóñ íîìûã<br />
çîõèîã÷èéí õ¿ñýëò ¸ñîîð Íàíçàäûí Öýðýííàäìèä áè÷èæ àâ÷ýý.<br />
168
Change language