2
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ýíý áîë “Øèâýý õèàãò 475 ” ãýäýã äóó þì. 30 øàä, 8 áàäàã ýíý äóóíû ¿ãýíä<br />
Õèàãòûã àðäûí æóðàìò öýðýã õýðõýí ýçýëñíèéã ÿðóó òîä ä¿ðñëýí, ýíãèéí<br />
¿ãýýð ãàðãàñàí áèëýý.<br />
1921 îíû õóâüñãàëä îðîëöñîí õ¿ì¿¿ñýýñ 1956 îíä áèäýíä òîâ÷ ìýäýý<br />
èð¿¿ëñýí õ¿ì¿¿ñèéí 38 íü Õèàãòûã ÷ºëººëºõ äàéíä îðîëöñîí áàéëàà. Òýäãýýð<br />
38 õ¿í íü Ìîíãîëûí 20 õîøóóíû õàðüÿàò àðäóóä áàéñàí òóë Ìîíãîëûí á¿õ<br />
õîøóóäûí áàðàã çóðãààíû íýãèéí òºëººëºã÷èä Õèàãòûã ÷ºëººëºõ òóëàëäààíä<br />
îðîëöñîí ãýæ áîëîõ þì.<br />
Äýýð äóðäñàí 38 õ¿íèé 25 íü àëáàò, 6 íü õàìæëàãà, 7 íü øàâü áàéæýý.<br />
Òýäãýýð íü õºðºí㺠÷èíýýíèé õóâüä èõ òºëºâ ÿäóó, çàðö íàð áàéñàí àæýý.<br />
Á¿ðýí áèø ÷ ãýñýí íýãýí ãîë òóëàëäààíû ýíý áàðèìòààñ àâ÷ ¿çýõýä àðäûí<br />
õóâüñãàëûí õºäëºõ õ¿÷èí íü àðä ò¿ìýí ÿëàíãóÿà ò¿¿íèé õàìãèéí èäýâõèòýé<br />
õýñýã íü ÿäóó, çàðö àðäóóä áàéñàí íü òîäîðõîé áàéíà. Åð íü àðäûí çýâñýãã<br />
òýìöëèéí òýðã¿¿í ýãíýýíä àëáàò, õàìæëàãà, øàâèéí ÿäóó çàðö õ¿ì¿¿ñ ãîëëîí<br />
ÿâæ áàéæýý.<br />
Àìåðèêèéí ìîíãîë÷ Ðîáåðò Ðóïåí, çºâõºí õýäõýí öººí õ¿í ýðãýëò<br />
õèéñíýýð Ìîíãîëûí õóâüñãàë ýõýëñýí þì øèã ¿çäýã íü 476 çºâõºí ºâºð<br />
Õèàãòûã ýçýëñýí ýíýõ¿¿ áàðèìòòàé ÷ îãò àâöàëäàõã¿é, ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé<br />
òýìöëèéí à÷ õîëáîãäëûã áóóðóóëàõàä ë ò¿¿íèé àãóóëãà ÷èãëýãäñýí íü<br />
èëýðõèé áàéíà.<br />
Òîîãîîð öººí, òóðøëàãà äàäëàãà áàãà, çàëóó àðäûí öýðýã íü õýä äàõèí<br />
äàâóó èõ õ¿÷òýé äàéñíûã áààòàðëàãààð ÿëñàí øàëòãààí íü íýãä¿ãýýðò, ººðèéí<br />
¿íäýñòýí íèéãìèéã ÷ºëººëºõèéí òºëºº òýìöñýí àðäûí öýðãèéí äàé÷äûí àìü<br />
áèå õàéðã¿é áààòàðëàã çîðèã; õî¸ðäóãààðò, òýìöëèéã Àðäûí õóâüñãàëò íàì<br />
ãàðäàí óäèðäñàí; ãóðàâäóãààðò, èõ ¿éë õýðãèéã ºðãºí àðä îëîí äýìæñýí,<br />
äºðºâä¿ãýýðò, Îêòÿáðèéí õóâüñãàëûí õóâüñãàëæóóëàõ íºëºº áà çºâëºëò<br />
óëñààñ ñýòãýë ñàíàà, çýð çýâñýã çàðèì ¿åä ìýðãýæëèéí õ¿÷ýýð äýìæëýã<br />
¿ç¿¿ëñýí; òàâäóãààðò, ãàìèí öýðãèéí ýãíýýíä áàéñàí àæèë÷èí, òàðèà÷èä<br />
àìüäðàëûí íºõöºë áàéäàëäàà äóðã¿éöñýí çýðãýýñ áîëæýý.<br />
Ãàìèí öýðã¿¿ä õ¿íä íºõöºëä àìüäàð÷ áàéñàí, ¿¿íä õóâöàñ õóíàð<br />
õàíãàëòã¿é, õîîë õ¿íñ ìóó, îðîí ñóóöíû áàéäàë òýñâýðëýøã¿é äîðîé, îëîí<br />
ñàðààð öàëèí ìºí㺠àâäàãã¿é áàéæýý. Õèàãòûã ÷ºëººëºõ äàéí ýõëýõ ãýæ áàéõ<br />
475<br />
Ýíý äóóã õýçýý õýí çîõèîñîí òóõàé îäîî ÿã õýëýõ áàòòàé àëáàí áàðèìò ¿ã¿é áîëîâ÷, òýð ¿åèéí àõìàä<br />
ïàðòèçàí öýðã¿¿äèéí äóðäàòãàëààð Õèàãòûã ýçýëæ àâñíû äàðàà ìºí õîòûí Áóëèãààðûí çàâîäûí<br />
¿¿äýíä áàéñàí äýíë¿¿ã ïóëåì¸ò áóóíû ìýðãýæèëòýí Ãàâàð ãýäýã ñàíàìñàðã¿é õàãàëñàíä, íºõºä<br />
íü áóðóóøààí çýìëýõýä òýðõ¿¿ Ãàâàð íü Øèâýý Õèàãòûã àâñàí õîéíî, øèëýí äýíë¿¿ õýðýãã¿é ãýæ<br />
íºõ人 òàéòãàðóóëñíààð òýð äóó ãàðñàí ãýäýã áèëýý. ßìàð ÷ ãýñýí ýíý äóóã Õèàãòûã àðäûí æóðàìò<br />
öýðýã ÷ºëººëñíèé äàðàà àðäûí æóðàìò öýðãèéí àíãèéí òóõàéëáàë, ïóëåì¸ò ñóìàíãèéí áºãòºð<br />
Äàìäèíñ¿ðýíãèéí àíãèéí õýñýã íºõºä ñýäýâ÷ëýí ¿¿ñãýæ äóóëñàí ãýäýã. ¯¿íèé ¿ã öààøäàà íèéòýýð<br />
çàñàí çàëðóóëàãäñààð ñ¿¿ëäýý îëîíä òàðæ, àðäûí æóðàìò öýðýã Õèàãòûã ÷ºëººëñºí òóõàé õàìãèéí<br />
ñàéí óõóóëãà ìàãòààë áîëñîîð èðæýý.<br />
Ýíý äóóíû ¿ãèéã àíõ òåàòðûí äóó÷èí àãñàí òàëèéãàà÷ Èøäóëàì ãóàéãààñ áè÷èí àâ÷ 1929 îíä “Óðàí<br />
¿ãñèéè ÷óóëãà” ñýòã¿¿ëä õýâëýæýý.<br />
476<br />
P.Pyïåí “20-ð çóóíû ìîíãîë÷óóä” ãýäýã çîõèîëûí 5-ð á¿ëýã. 130-ð òàë.<br />
220
Change language