2
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ìýä¿¿ëñýí áºãººä òýð íî¸í õÿòàäûí çàðèì ï¿¿ñ¿¿ä áîëîí ñ¿ì õèéäýä ººðèéí<br />
òºëáºë çîõèõ 20 ãàðóé ìÿíãàí ðóáëèéí ºðèéã òºë ãýæ øààðäæýý. ªºðèéí<br />
ñóìààñ 1000 ðóáëèéã ãàðãóóëàí òºë ãýæ Íàéäàíæàâ øààðäàõàä çàíãè Áàò-î÷èð<br />
òàòãàëçæýý. Ò¿¿íä íî¸í äóðã¿éöýæ Áàò-Î÷èðûã áóóäàæ àëñàí õ¿íä ìîðü ºãíº<br />
ãýæ àìàëñàí áàéâ. Òýð íî¸í, ëàì íàðûã ººðèéí òºëºº àæèëëóóëæ æàñ æàâûí<br />
ìàëûã áîðëóóëæ, áàñ àëáàò íàðàà òàð÷èëãàí çîâîîæ áàéñíûã çàðö ýìýãòýé<br />
ßíæèíõ¿¿ çýâ¿¿öýí áàéæýý.<br />
Íî¸í Íàéäàíæàâûí òàëààð ãàðñàí çàðãà ãîìäëûã øàëãàõ àæëààð Äîòîîä<br />
ÿàìíààñ òîìèëîãäîí ÿâñàí ò¿øìýë¿¿ä, õîøóóíû àëáàò õàðúÿàò íàðûí<br />
äóðã¿éöëèéã á¿ðýí òóñãàñàí Áàò-Î÷èðûí ìýä¿¿ëãèéã ¿íýí çºâ ãýæ íîòîëæýý.<br />
Íî¸íòîé çàðãàëäñàí ýíý ãîìäîë íü áàñ íî¸äîä çýýë îëãîæ ñóì, õîøóóíû àðä<br />
îëíûã ýëäýâ òàòâàð, ºð øèðýíä õýëìýãä¿¿ëæ áàéñàí ãàäààäûí õóäàëäàà÷èä<br />
áîëîí õ¿ðýý õèéäèéí ýñðýã ÷èãëýãäñýí áàéëàà.<br />
Ýä ìàòåðèàëûí òàëààð ãà÷èãäàí, äàðëàãäñàí Áàò-Î÷èð òýðã¿¿íòýé çàíãè,<br />
çàëàí, ëàì íàð, àðä Äàø, çàðö ýìýãòýé ßíæèíõ¿¿ íàðûí çýðýã àðäóóäûí<br />
èäýâõòýé òýìöýëä ò¿øèãëýí íî¸íûõîî ýñðýã òýìöýæ áàéæýý.<br />
Æèðèéí ëàì íàð áà àðäóóäûí äîòîð èìïåðèàëèñòóóä. õÿòàäûí<br />
õºðºíãºòí¿¿ä áà ìºí㺠õ¿¿ëýã÷ íàðûí ýñðýã ¿çýë ñàíàà òàðõàæ áàéâ.<br />
Óëèàñòàéä áàéñàí õààíò Îðîñûí êîíñóë 1918 îíû 1-ð ñàðä Ìîíãîë äàõü<br />
äèïëîìàò òºëººëºã÷èä áè÷ñýí íü: “Õÿòàäûí çàñãèéí ãàçðûí áàíê” ãýã÷èéã<br />
Óëèàñòàéä áàéãóóëàõ ãýñýí õÿòàäûí çàñãèéí ãàçðûí îðîëäëîãî òýð<br />
äîðõíîî àìæèëòã¿é áîëñîí áºãººä ¿¿íèé ãîë øàëòãààí íü îðîí íóòãèéí<br />
ìîíãîë õ¿ì¿¿ñýýñ òóñ îðíû ýíý òàëûí õýñýãò áýõæèõ ãýñýí ýíý áàíêèéã<br />
èòãýñýíã¿é áà óã áàíêíû òýìäýãò öààñ ã¿éãäýõ áàòàëãààã¿é áàéñàíä<br />
îðøèíî 208 ãýæýý.<br />
Ýíý íü àðä îëíûã òîíîí äýýðýìäýã÷ ìºí㺠õ¿¿ëýã÷èä áà áàíêíû ýñðýã<br />
÷èãëýãäñýí èìïåðèàëèñòóóäûã çñýðã¿¿öñýí õºäºë㺺í áàéñíû áàðèìò þì.<br />
Àðä îëíîîñ äîòîîäûí ôåîäàë áà ãàäààäûí êàïèòàëèñòóóäûí ýñðýã õèéñýí<br />
àíãèéí òýìöýë, óëàì çîõèîí áàéãóóëàëòòàé, õóðö øèíæ ÷àíàðòàé áîëæ, ãàíö<br />
íýã õ¿íèé òýìöëýýñ õýñýã á¿ëýã õ¿ì¿¿ñèéí òýìöýëä øèëæèæ, çàðèì ¿åä<br />
çýâñýãò òýìöýë áîëäîã áàéëàà.<br />
Àðä Àþóøààð òîëãîéëóóëñàí àðäûí õºäºë㺺í áîë õàìãèéí òîìîîõîí<br />
áºãººä çîõèîí áàéãóóëàëòòàé, îðîëöñîí õ¿íèé òîîãîîð ÷ íèéòèéí ÷àíàðòàé<br />
òýìöýë áàéëàà. Äýýð äóðäñàí ¸ñîîð 1911-1918 îíóóäàä ¿ðãýëæèëñýí Àþóø<br />
òýðã¿¿òýé àðäûí õºäºë㺺íèé ò¿¿õèéã Ø.Íàöàãäîðæ ñóäàëñàí áàéíà. Ýíý<br />
õºäºë㺺íèé 2-ð ¿å áóþó 1912-1918 îíóóäûí áàéäëûã áèä òîâ÷ àâ÷ ¿çüå.<br />
Àðäûí õºäºë㺺íèé 1-ð ¿å (1903-1912 îíä) XX çóóíû ýõíèé ¿íäýñíèé<br />
ýðõ ÷ºëººíèé õºäºë㺺íèé ¿íäñýí øèíæèéã òóñãàñàí áà ãîë òºëºâ ìºíãº<br />
õ¿¿ëýã÷äèéã ýñýðã¿¿öñýí øèíæ ÷àíàðòàé áàéæýý. Ýíý íü ýõëýýä õÿòàäûí<br />
õóäàëäàà÷èí Ò¿ìýíæàðãàëûí àãóóëàõûã ýâäýí áóñíèóëæ, äàðàà íü õÿòàäûí<br />
208<br />
ÖÃÀÎÐ. ô.2000, îï.7. ä.53.<br />
77
Change language