2
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
õóâèàð õºãæèí àæ ¿éëäâýð ºðãºíººð òºðºëæèæ èðýõèéí õàìò õóäàëäààíû<br />
êàïèòàë, ¿éëäâýðèéí êàïèòàëòàé íèéëñíýýð êàïèòàëèñò õàðèëöàà ¿¿ñäýã íü<br />
èëýðõèé áèëýý.<br />
̺í㺠õ¿¿ëýõ êàïèòàë íü àæ ¿éëäâýðèéí êàïèòàëààñ ò¿ð¿¿íä ÿâæ óã<br />
¿éëäâýðëýëèéí õóó÷èí àðãûã ººð÷èëäºãã¿éã òýìäýãëýæ, Ê.Ìàðêñ äîð äóðäñàí<br />
÷óõàë ñàíàà㠺㿿ëñýí íü:<br />
“Çàäðàëòûí ýíý ïðîöåññ þóíä õ¿ðãýäýã, ººðººð õýëáýë, ¿éëäâýðëýëèéí<br />
õóó÷èí àðãûí îðîíä ÿìàð øèíý àðãà áóé áîëäîã íü õóäàëäààíààñ áèø,<br />
÷óõàìõ¿¿ ¿éëäâýðëýëèéí àðãààñ øàëòãààëíà” 178 ãýæýý.<br />
Ìîíãîë óëñàä õóäàëäàà õºãæèæ áàéñàí òýð íü ãîë òºëºâ ãàäààäûí<br />
êàïèòàëèñòóóä, îðîí íóòãèéí õ¿í àìûí õîîðîíä õÿòàäûí õóäàëäàà÷äààð<br />
äàìæèí ÿâàãäàæ áàéæýý. Òóñ îðîíä ¿íäýñíèé âàëþò áàéñàíã¿é, çàõ çýýë<br />
äýýð ãàäààäûí ÿíç á¿ðèéí îðíû ìºí㺠ºðñºëäºæ, õ¿í àìä ¿ëýìæõýí õîõèðîë<br />
ó÷ðóóëæ áàéâ. Ìîíãîëûí õóäàëäààã öààøèä õºãæ¿¿ëýõýä ôåîäàëûí àëáûã<br />
ìºí㺺ð àâàõ ÿâäàë ÷óõàë ¿¿ðýãòýé áàéæýý.<br />
Ìîíãîëûí í¿¿äëèéí àæ àõóé, øèíýýð òºðæ áàéñàí ¿íäýñíèé õºðºíãºòíèé<br />
¿¿ñýëò, òóñ îðíû ìºíãºíèé õàðüöààíû ºñºëòºä ãàäààäûí êàïèòàë íèëýýä<br />
õýìæýýãýýð íºëººëæ áàéñàí áîëîâ÷ ôåîäàëûí õóâèà àðãàöààñàí àæ àõóé,<br />
êàïèòàëèñò àæ àõóéãààð ñîëèãäñîíã¿é. Òóñ îðíû ýäèéí çàñàã ¿íäñýíäýý<br />
íàòóðàë õýâýýð áàéâ. “Ìîíãîëûí ºðõ íýã á¿ð íýãýí æèëèéí õýðýãöýýò<br />
õ¿íñíèé á¿õ ç¿éëèéíõýý ãóðàâíû õî¸ð îð÷ìûã ººðèéíõºº àæ àõóéãààñ àâ÷<br />
áàéñàí áà çºâõºí 3-íû 1-èéã õóäàëäàí àâäàã áàéæýý” 179 .<br />
Ìîíãîëä ¿íäýñíèé àæ ¿éëäâýð áàéãóóëàãäààã¿é áèëýý. Õàðèí äýâøèëò<br />
¿çýëòýé çàðèì ôåîäàëóóä ãàäààäûí êàïèòàëûí íºëººãººð øèíý÷ëýõ º÷¿¿õýí<br />
ñàíàà÷ëàãà ãàðãàäàã áàéâ. Ãýâ÷ òýð íü èõ òºëºâ íî¸äîä öàëèí ï¿íë¿¿ îëãîõ,<br />
öýðýã áîëîí óëñûí àïïàðàòûí çàðäëûí õýðýãöýýã õàíãàõûí ¿¿äíýýñ ë ãàð÷ áàéâ.<br />
Ôåîäàëóóä ýëäýâ àëáà ãóâ÷óóðààñ îðîõ îðëîãîî õîðîãäóóëàõã¿éí<br />
òóëä îðëîãûí ººð øèíý ýõ ñóðâàëæèéã ýðýí õàéæ áàéâ. ¯éëäâýðèéí ãàçàð<br />
áàéãóóëàõàä ìºí㺠õºðºíãº, òóðøëàãàòàé ìýðãýæèëòí¿¿ä áàéõã¿é áàéñàí,<br />
áàñ ñ¿ì õèéäèéí ç¿ãýýñ øèíý ç¿éë áèé áîëãîõîä õîðèãëîõ, ìºí òýð÷ëýí<br />
õÿìä ¿íýýð ºíäºð àøèã îëîõûã ãàäààäûí êàïèòàë õè÷ýýäýã áàéñàí çýðýã<br />
øàëòãààíààñ äýýðõ ýõëýëòèéí èõýíõ íü áèåëýãäñýíã¿é àæýý.<br />
Ãýðèéí ÷àíàðòàé ¿íäýñíèé ãap óðëàë ôåîäàëûí áàéãóóëëûí íºõöºë,<br />
ìºí õÿòàäûí ÿíç á¿ðèéí ãàð ¿éëäâýðò õàâ÷èãäàæ, ìýäýãäýõ¿éö õºãæèæ<br />
÷àäñàíã¿é. ¯íäýñíèé ãàð óðëàë äîðîéòîæ áàéãàà òàëààð “Íèéñëýë õ¿ðýýíèé<br />
ñîíèí áè÷èã”-ò 1919 îíä çîâíèí áè÷èæ áàéæýý 180 .<br />
Ýíý ¿åä õÿòàäûí 15 ìÿíãà îð÷èì ãàð óð÷óóä ìîíãîëûí õîò ñóóðèí<br />
ãàçðóóäàä àæèëëàæ áàéæýý. Õÿòàäûí ýäãýýð ¿éëäâýðèéí æèæèã ãàçðóóäàä<br />
ýìýýë, òýðýã, õóâèí, àëò, ìºíãºí ýäëýë, àðüñ íýõèé ýëäýõ çýðýã ìîíãîë÷óóäûí<br />
178<br />
Ê.Ìàðêñ. Êàïèòàë. Ò. Ø- õóóä. 344.<br />
179<br />
È.Ì.Ìàéñêèé. Õóâüñãàëûí ºìíºõºí ¿åèéí Ìîíãîë îðîí. 144-ð òàë.<br />
180<br />
Óã ñîíèí. 1919 îí. ¹ 99.<br />
66
Change language