2
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ìîíãîëûí óìàðä õèëä àíõ áàéãóóëàãäñàí õóâüñãàëûí æèæèã ãîëîìò íü<br />
ààæìààð ºñºí ºðãºæñººð, Àðäûí íàì, Ò¿ð Çàñãèéí Ãàçàð, ïàðòèçàí öýðýã<br />
á¿õèé Àðäûí õóâüñãàëûí ñóóðü áààç áîëîí õóâèðàâ.<br />
Òýð ¿åä, Õèàãò õàâüä Õÿòàäûí ãàìèí öýðýã õóðàëäàæ, öàãààíòíû õýñýã<br />
áóñàã àíãèóä Ǻâëºëò-Ìîíãîëûí õèëèéí äàãóó èéø òèéø ñýëã¿¿öýí õîëõèæ<br />
áàéñàí ¿å áèëýý.<br />
Óëààí Àðìèéí àíãèàñ Óíãåðíèé ýñðýã õèéõ áàéëäààíû àæèëëàãàà õýäèéä<br />
ýõëýõèéã ëàâëàñàí çàõèäëûã Ñ¿õáààòàð 1921 îíû 3-ð ñàðûí ýõýýð Ǻâëºëòèéí<br />
õèëèéí ýðõ áàðèõ áàéãóóëëàãûí òºëººëºã÷äºä èëãýýæýý 451 .<br />
Ǻâëºëò çàñãèéí ãàçàð íü ÐÑÔÑÐ áà Ìîíãîëûí õºäºëìºð÷äèéí àëü àëèíû<br />
ýðõ àøãààñ ¿íäýñëýí õî¸ð îðíû àðä ò¿ìíèé íèéòèéí äàéñàí Óíãåðíèé ýñðýã<br />
òýìöýë õèéõýýð áîëñîí Ìîíãîëûí àðä ò¿ìýíä öýðãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõýýð<br />
øèéäâýðëýæýý.<br />
Àðäûí Íàìûí Òºâ Õîðîî, Ò¿ð Çàñãèéí Ãàçðààñ ïàðòèçàí öýðãèéí òîîã<br />
ºñãºõ áà ãàìèí, óíãåðí÷¿¿äèéí ýñðýã òýìöýëä õàìãèéí áîãèíî õóãàöààíä<br />
áýëòãýõèéí òóëä áîëîëöîî á¿õèé àðãà õýìæýýã àâ÷ áàéæýý. Íàìûí I èõ õóðàë<br />
õóðàëäàõààñ ºìíº áàéãóóëàãäñàí ïàðòèçàí öýðãèéí òîî ºäðººñ ºäºðò ºñºæ<br />
ò¿¿íèé ýãíýýíä þóíû ò¿ð¿¿íä ÿäóó çàðö àðäóóä ýõëýí îðæ áàéâ.<br />
Ìîíãîëûí ç¿¿í õîéò õèëèéí çàðèì õàðóóëûí õ¿ì¿¿ñ Àðäûí íàìûí<br />
óðèàëãûã õ¿ëýýí àâ÷ ïàðòèçàí öýðýãò íýìýí ýëññýýð áàéâ. Òýä èíãýæ ïàðòèçàí<br />
öýðýãò ýëññýí íü òýäãýýð õàðóóëûí àëáàíû àðäóóä ÿìàð ÷ ýðõ ìýäýëã¿é,<br />
çîâîí ç¿äýð÷ àìü çóóæ áàéñíààñ ãàäíà òýäíèé îëîíõ íü Ǻâëºëò Îðîñûí<br />
õèëèéíõýíòýé õàðèëöàõ áîëîëöîîòîé áàéñíû õóâüä öàãààíòíû çîðèëãî<br />
áà Ñèáèðüò Óëààí Àðìè ÿëàëò õèéñýí òóõàé òîäîðõîé ìýäýæ áàéñàíòàé<br />
õîëáîîòîé õýðýã àæýý.<br />
Ïàðòèçàí Ëóâñàíãèéí Çàãä, Äîðæïàëàìûí Åðýíòýé (Àðõàíãàé àéìàã),<br />
Äýìáýðýëèéí Äàìáà, Áàÿðûí Áàòàà, Ìàøèéí Öýäýâ, Äàãâûí Äàâàà<br />
(Ñýëýíãý àéìàã), Ïàíäèéí Æèãìèä çýðýã áóñàä îëîí ïàðòèçàí íºõäèéí<br />
äóðäàòãàëààñ 452 ¿çýõýä õàðóóëûíõàí áà àðäóóä ººðñäèéí óíàëãà ìîðü, çýð<br />
çýâñãèéí õàìò ïàðòèçàí öýðýãò ýëñ÷ áàéæýý. Ïàðòèçàí öýðýãò íóòãèéí õ¿í<br />
àì ÷àäàõ ÷èíýýãýýðýý òóñëàæ áàéâ. ĺíãºæ ýëññýí öýðã¿¿ä íü áàéëäààíû<br />
ñóðãóóëü õèéæ áàéæýý. Ñ¿õáààòàð, ×îéáàëñàí, Äàìáàäîðæ íàð öýðã¿¿äèéí<br />
äóíä õóâüñãàëûí ¿çýë ñàíàà, ò¿¿íèé áàéëäààíû çîðèëòûã áèåýð òàéëáàðëàí<br />
òàíèëöóóëæ áàéâ.<br />
Æèðýãòýéãýýñ Óÿëãà õ¿ðòýëõ õàðóóëûíõàíä õàíäàæ, Ñ¿õáààòàðààñ<br />
ÿâóóëñàí áè÷èãò: “...Îéðûã áîäîæ ñàéä Ýðäýíý âàí, ÿëãóóí áààòàð, áýéñ<br />
Ñóìüÿà íàðûí õîøóóä áà ç¿¿í òàâàí õàðóóëààñ 500 öýðýã ýëñãýí àâ÷, ýíý<br />
öàãààí ñàðûí 15-íààñ ýõëýí Õèàãòûí õÿòàä öýðãèéã äàéëààð ìîðäóóëñíû<br />
451<br />
Ä.Ñ¿õáààòàð. Çàõèäàë, áè÷ã¿¿ä. Óëààíáààòàð, 1952 îí. 41-43-ð òàë.<br />
452<br />
1921 îíû õóâüñãàëä îðîëöñîí òóõàé äóðäàòãàë áà áèåèéí íàìòðûí òîâ÷ ìýäýýã 1956 îíä áèäíèé<br />
õ¿ñýëò ¸ñîîð èõýíõ ïàðòèçàí íàð èð¿¿ëñýí áèëýý. Õîéøèä “1956 îíä ïàðòèçàí íàðààñ àâñàí òîâ÷<br />
ìýäýý” ãýæ áè÷èõ áîëíî.<br />
209
Change language