2
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Òóñ çîõèîëûí ñýäýâò àëü íýã òàëààð õàìààðàõ ãàðûí àâëàãà, ºã¿¿ëýë,<br />
ýðäìèéí çýðýã õàìãààëñàí çîõèîëä ìîíãîëûí õóâüñãàëûí ýçýðõýã ò¿ðýìãèé<br />
áà ôåîäàëûã ýñýðã¿¿öñýí øèíæ ÷àíàð, ìîíãîëûí õóâüñãàë äàõü Îêòÿáðèéí<br />
õóâüñãàëûí íºëººëºë, ìîíãîë àðäûí õóâüñãàëûí õºäëºõ õ¿÷ íü àðä ò¿ìýí<br />
áàéñàí, õóâüñãàëä Àðäûí õóâüñãàëò íàìûí óäèðäàõ ðîëèéí òóõàé çîõèîã÷äûí<br />
ãàðãàñàí ñàíàë åðºíõèé人 òîõèð÷ áàéëàà.<br />
Ìîíãîë ýðäýìòäèéí çîõèîëóóä íü ìàíàé îðíû ò¿¿õèéí óõààíû õºãæëèéã<br />
òóñãàí õàðóóëæ áàéäàã áºãººä çîõèîã÷ íýã á¿ð öàã ¿åèéíõýý øèíæëýõ óõààíû<br />
õºãæëèéí õèð õýìæýýíä òóëãóóðëàí, øèíý ìàòåðèàë àøèãëàí ºìíºõ ¿åèéí<br />
ýðäýìòäèéí á¿òýýëèéã íýìýí áàÿæóóëæ áàéäãààðàà óëñ îðíûõîî ò¿¿õèéí<br />
øèíæèëãýýíèé èõ õýðýãò çîõèõ õóâü íýìðýý îðóóëæ áàéäàã áèëýý.<br />
Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä ò¿¿õèéí ¿íäñýí à÷ õîëáîãäîë á¿õèé ººð÷ëºëò¿¿äýýð<br />
áàÿëàã Ìîíãîëûí íýí øèíý ¿åèéí ò¿¿õèéã ºðíºäèéí îðíû øèíæýý÷èä<br />
ñîíèðõîõ ÿâäàë ÷ èõ áîëæýý. Ìîíãîëûí òàëààð çîõèîë áè÷èæ õýâë¿¿ëñýí<br />
òýäãýýð ò¿¿õ÷äèéí çàðèì íü ò¿¿õèéí ¿íýí ¿éë ÿâäàëä èõ ë áîäèòîé õàíäàõûã<br />
õè÷ýýñýí ¿çýãäýíý.<br />
1980-ààä îíîîñ õîéø ÇÕÓ-ûí ýðäýìòýä õýä õýäýí á¿òýýë¿¿ä íèéòë¿¿ëñíèé<br />
äîòðîîñ 1921-1924 îíû ò¿¿õýíä õîëáîãäîë á¿õèé çîõèîë áîë Å.À.Áåëîâûí<br />
áè÷ñýí “Ðîññèÿ è Ìîíãîëèÿ (1911-1919 ãã)” õýìýýõ á¿òýýë þì. Òýðáýýð<br />
ýíý íîìîíäîî îëîí ÷óõàë ñàíàà äýâø¿¿ëñíèé äîòîð 1915 îíû ãóðâàí<br />
óëñûí ãýðýýíä Õÿòàäûí ç¿ãýýñ Ìîíãîëä öýðãýý ¿ë îðóóëàõ, öýðýã áà çàñàã<br />
çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã áóé áîëãîõã¿é ãýñýí ñàíààã òýìäýãëýñíýýñ ãàäíà<br />
õÿòàäûí õàðãèñ öýðýã àâòîíîìèòèéã óñòãàõäàà íºëºº á¿õèé çàðèì ôåîäàëûí<br />
ýòãýýäèéã òàëäàà òàòàõ òàëààð õèéæ áàéñàí àðãà çàëèéã àðõèâûí øèíý<br />
áàðèìòààð òîäðóóëàí çààæýý.<br />
Ñ.Ã.Ëóçÿíèíû 1997 îíä íèéòë¿¿ëñýí “Ðîññèÿ, Ìîíãîëèÿ, Êèòàé:<br />
âíåøíåïîëèòè÷åñêèå îòíîøåíèÿ â 1911-1946”, Ñ.Ê.Ðîùèíû “Ìîíãîëûí<br />
óëñ òºðèéí ò¿¿õ (1921-1940 ãã)” çýðýã çîõèîëóóäàä Àðäûí õóâüñãàëûí ¿åòýé<br />
õîëáîãäñîí ò¿¿õèéã øèíý áàðèìòóóäààð áàÿæóóëàí òîäðóóëæýý 39 .<br />
̺í ìîíãîëûí ò¿¿õ÷èä íýëýýí õýäýí á¿òýýë ãàðãàñíààñ Ë.Áàò-Î÷èðûí<br />
áè÷ñýí “×îéáàëñàí (Íàìòðûí áàëàðõàé òîäðóóëàõóé)” çýðýã ñîíèðõîëòîé<br />
çîõèîëóóä ãàðñàí áàéíà.<br />
Àíãëèéí çîõèîã÷, ñýòã¿¿ë÷ À.Ìîíòåãüþ Ìîíãîëä çî÷èëñîí òóõàé<br />
íàéðàãëàëäàà, 1921 îíû àðäûí õóâüñãàë áîë ¿íäýñíèé áà íèéãìèéí äàðëàëûí<br />
ýñðýã ÷èãëýñýí áºãººä 1921-1924 îíä ôåîäàëûí ýðõ ìýäëèéã ýâäýëæýý ãýæ çºâ<br />
òýìäýãëýæýý 40 .<br />
Àìåðèêèéí íýðò çîõèîë÷ Îóýí Ëàòòèìîð Ìîíãîëä ìàíæèéí íî¸ðõîë<br />
òîãòñîí öàãààñ ýõëýí (XVII çóóíû 2-ð õàãàñààñ) XX çóóíû 2-ð õàãàñûí ýõ<br />
39<br />
Ñ.Ê.Ðîùèí. Ïîëèòè÷åñêàÿ èñòîðèÿ Ìîíãîëèè (1921-1940 ãã). Ìîñêâà. 1999<br />
40<br />
A.Montage. Land of Biue Sky (apor trait of modern Mongolia) London. 51, 58-p òàë. À.Ìîíòåãüþ ººðèéí<br />
çîõèîëäîî ÁÍÌÀÓ-ûí óëñ òºð, ýäèéí çàñàã, ñî¸ëûí àìæèëòóóäûã òîäîðõîé áè÷ýýä, ýíõ òàéâíûã<br />
ýðõýìëýã÷ ýíý îðíûã ͯÁ-ä ãèø¿¿íýýð ýëñ¿¿ëýí àâàõ íü õóóëü ¸ñíû õýðýã ãýñýí ä¿ãíýëòýíä õ¿ð÷ýý.<br />
19
Change language