Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ÇËSHTJE TË SIGURISË - 12<br />
87<br />
në probleme që buronin prej kërcënimit, përdorimit dhe<br />
kontrollit të fuqisë ushtarake në kontekstin e konkurrencës<br />
ndërkombëtare shtetocentrike. 1 Por pas Luftës së Ftohtë<br />
koncepti i interesit kombëtar pësoi një transformim të<br />
dukshëm, duke u zhvendosur nga përsiatja e sigurisë shtetërore<br />
drejt përsiatjes së sigurisë 2 dhe mirëqenies së individit. Prioriteti<br />
i analizës së konceptit të sigurisë gjatë kësaj periudhe u<br />
zhvendos drejt asaj që u emërtua Siguri Njerëzore. 3 Siguria<br />
njerëzore luan rolin e një instrumenti konceptual që përpiqet<br />
t’i japë një përgjigje më të plotë në epokën bashkëkohore<br />
pyetjeve: “Çfarë do të thotë të jesh i sigurt? Po i pasigurt? Siguri<br />
nga se? Sa siguri?”, e kështu me radhë.<br />
Megjithatë ideja se njerëzit duhet të jenë të sigurt në jetën e<br />
tyre të përditshme nuk është as e re dhe as e papritur. Ajo<br />
është shfaqur që në mesin e viteve ’60, kur një grup shtetesh<br />
të pazhvilluara e përdorën atë si argument në favor të përsiatjes<br />
së interesave të tyre ekonomiko-sociale. Në fillim të viteve<br />
’90 siguria njerëzore si objekt analize mori trajtën e saj më të<br />
plotë, e pasqyruar në punimet e një grupi të gjerë studiuesish,<br />
të cilët nuk vinin tashmë vetëm nga fusha e marrëdhënieve<br />
ndërkombëtare, por edhe nga fusha të tjera, si ekonomia,<br />
mjedisi, shkencat ekzakte etj. Përkufizimi i parë i plotë i sigurisë<br />
njerëzore shfaqet në vitin 1994, kur Programi i Kombeve të<br />
Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në një deklaratë politike<br />
nën siglën e Kombeve të Bashkuara e përshkruan Sigurinë<br />
Njerëzore si: “… gjendje në të cilën individët lehtësohen nga<br />
traumat që rrethojnë zhvillimin njerëzor, ose ku këto trauma<br />
u mungojnë tërësisht” (UNDP 1994).<br />
Së pari, siguria njerëzore nënkupton siguri nga kërcënime<br />
kronike si uria, sëmundjet dhe represioni. Së dyti, ajo<br />
nënkupton mbrojtje prej prishjeve të papritura e të dëmshme<br />
të modeleve të jetës së përditshme - si në shtëpi, punë ose në<br />
1 Dan Henk, “Human <strong>Security</strong>: Relevance and Implications”, Parameters,<br />
Summer 2005, p. 91-106.<br />
2 Shih Arnold Wolfers, “National <strong>Security</strong> as an Ambiguous Symbol”,<br />
Political Science Quarterly, Vol. 67, No. 4 (Dec. 1952) f. 482.<br />
3 Shih G. King, K. Murray, “Rethinking Human <strong>Security</strong>”, Political<br />
Science Quarterly, Vol. 116, No. 4 (Winter 2001-2002), pp. 585-610.
Change language