The Performance of Seaport Clusters - RePub - Erasmus Universiteit ...

260
The Performance of Seaport Clusters
karakteristieken van een cluster, zoals de mate van internationalisatie van bedrijven in de
cluster, de aantallen toe- en uittreders in een cluster en de heterogeniteit van de cluster
beter worden onderzocht.
In dit proefschrift is een methode ontwikkeld om clusters af te bakenen aan de hand van
twee ‘grenzen’ van de cluster: de functionele en de geografische grens van een cluster. Het
afbakenen van een cluster vind plaats in vier iteratieve stappen:
1. Keuze van een breed gedefinieerde ‘kernspecialisatie’ en geografische schaal van de
clusteranalyse. Zo kan bijvoorbeeld een clusteranalyse gemaakt worden voor ‘de
scheepsbouwcluster in Noord-Nederland’ of ‘de tuinbouwcluster in het Westland’. Pas
nadat deze keuze is gemaakt kan een cluster afgebakend worden.
2. Identificatie van de set met cluster activiteiten, op basis van een analyse van relaties
tussen economische activiteiten, met behulp van input-output analyse, een analyse van
de ruimtelijke concentratie van verschillende economische activiteiten, een analyse van
de structuur en het ledenbestand van collectieve belangenorganisaties en een analyse
van relaties in waardeketens. Deze set geldt voor alle clusters met dezelfde
kernspecialisatie.
3. Het vaststellen van de relevante clusterregio, op basis van een analyse van de mate
waarin clusteractiviteiten geconcentreerd zijn in gemeenten (of provincies). Gemeenten
met een concentratie boven een bepaalde grens vormen een onderdeel van de
relevante clusterregio.
4. Identificatie van de bedrijven die gezamenlijk een cluster vormen. Deze bedrijven zijn
zowel gevestigd in de relevante clusterregio als actief in één van de clusteractiviteiten.
Variabelen voor de performance van clusters
In dit proefschrift wordt beargumenteerd dat de toegevoegde waarde (TW) die gecreëerd
wordt in een cluster de beste maatstaf is voor de cluster performance. Een voorspoedige
ontwikkeling van de TW op de lange termijn geeft aan dat de cluster een goede
performance kent. De TW van een cluster verandert door twee verschillende effecten: door
veranderende toegevoegde waarde gecreëerd door de al aanwezige bedrijven in de cluster,
en het ‘populatie effect’. Dit effect omvat de toegevoegde waarde die ontstaat door de komst