The Performance of Seaport Clusters - RePub - Erasmus Universiteit ...

Nederlandse Samenvatting 267
Leader firms
Leader firms zijn bedrijven die zowel de prikkels als het vermogen hebben om investeringen
te doen die positieve gevolgen hebben voor andere bedrijven in de cluster. Leader firms
hebben in het algemeen een vooraanstaande marktpositie, zijn redelijk groot en
bovengemiddeld innovatief. De aanwezigheid van deze bedrijven in een havencluster draagt
sterk bij aan de performance ervan. De aanwezigheid van leader firms wordt na vertrouwen
beschouwd als de belangrijkste governance variabele. In Rotterdam zijn relatief veel
voorbeelden van leader firm gedrag te vinden, maar dat geldt ook voor de havenclusters van
Antwerpen en Hamburg. Durban scoort beter dan Richard’s Bay, terwijl de LMPC juist veel
minder leader firms heeft dan Houston.
Collectieve actie regimes
Collectieve actie regimes zijn nodig als er sprake is van een ‘collectief actie probleem’, het
probleem dat gezamenlijke investeringen niet tot stand komen, doordat elk afzonderlijk
bedrijf kan besluiten niet mee te investeren, zonder uitgesloten te kunnen worden van de
voordelen van de investeringen. Een collectief actie regime omvat alle arrangementen om
gezamenlijke investeringen te laten plaatsvinden.
De experts geven aan dat dergelijke regimes in havenclusters nodig zijn op vijf gebieden:
achterlandbereikbaarheid, innovatie, training en onderwijs, marketing en promotie van de
haven, en internationalisering van het havenbedrijfsleven. Al deze regimes zijn belangrijk
voor de performance van havenclusters. Over de kwaliteit van de regimes kunnen de
volgende conclusies getrokken worden:
• Het achterlandregime van Rotterdam is beter dan in Durban en de LMPC, met name
vanwege de grote inbreng van leader firms en de rol van overheden (met name het
gemeentelijk havenbedrijf).
• Het marketing en promotie regime is in Durban slecht, met name vanwege de geringe
inbreng van overheden en het bedrijfsleven. In Rotterdam is de organisatorische
infrastructuur goed, terwijl in de LMPC juist publieke actoren een goede inbreng
hebben.
• Het onderwijs- en trainingsregime is in Rotterdam het beste en in de LMPC het slechtst.
In de LMPC zijn er geen leader firms, in Rotterdam juist wel. Daarnaast is de
organisatorische infrastructuur in Rotterdam goed.