SPIS RZECZY

125Trzeba dodać, że konsekwencje owych dwu i pół roku spędzonych przezJezusa wraz z ludźmi na ziemi są nieobliczalne. Odkąd św. Paweł zacząłgłosić, że w Chrystusie nie ma już żyda, ani poganina, mężczyzny, anikobiety, niewolnika, ani też człowieka wolnego, poczęła się rozwijaćjedna z największych rewolucji społecznych w dziejach ludzi – upadekniewolnictwa. Oto jak opisuje sytuację Rzymu tamtych czasów GustaveBardy: „Na ostatnim miejscu w społeczeństwie i, przynajmniej po części,bliżej zwierząt niż ludzi znajdują się niewolnicy. Nie są osobami, tylkoprzedmiotami, obiektami posiadania, które się nabywa i sprzedaje, którychsię używa do woli, a kiedy już ich się nie potrzebuje, najzwyczajniej się ichpozbywa… Niewolnikowi nie wolno założyć rodziny, ani też pielęgnowaćwłasnych narodowych obrzędów” 19 .U podstaw zmiany tej sytuacji nie znalazła się żadna ideologia społecznaczy polityczna, ale imię jednego człowieka: Jezus. Dobrze o tym wiedziałpapież Paweł II, który w następstwie odkrycia Ameryki w bulli SublimisDeus z 2 czerwca 1537 roku podjął decyzję o skruszeniu zawczasu apetytówniewolniczych nowych konkwistadorów z Europy, stwierdzając: Indios veroshomines esse. Ci bowiem, którzy chcieli budować nowy system niewolniczegowykorzystania, podpierali się teoriami o etnicznych mieszkańcach obuAmeryk jako dzikusach, a nie prawdziwych ludziach, czego dowodemmiał być fakt, iż nie są oni wyznawcami wiary chrześcijańskiej. Papież nietracił czasu na dyplomację: ci, którzy tak myślą, są „wspólnikami diabła,pragnącymi upajać się chciwością”.Przed nadejściem Jezusa sporządzano kontrakty małżeńskie, w których niebyła brana pod uwagę ludzka miłość, lecz żona stawała się własnością męża.Położenie kobiety w tamtej epoce nie było godne pozazdroszczenia. Ojciecdysponował prawem do życia lub śmierci własnej córki. Pewien rzymskiobywatel Poncjusz Aufidianus zabił swą córkę po tym, jak odkrył, iż zostałaona zgwałcona. Były także przypadki przewidziane w prawie rzymskim, kiedyto małżonek, albo nawet i teść, mieli prawo zabić żonę. Przykładem IgnatiusMercenius, który uderzeniami kija pozbawił życia swoją małżonkę za to, żepiła wino. I wcale nie został pociągnięty z tego powodu do odpowiedzialności.Grzech cudzołóstwa dawał też mężczyźnie prawo zabicia swej małżonki,przy czym zależność ta nie funkcjonowała w drugą stronę. Znane są takżeinne drastyczne praktyki cywilizacji rzymskiej, choćby ten, gdy Katon19 G. Brody, La conversione al. cristianesimo nei primi secoli, Milano 2002, s. 19-20.Największy sekret ludzkości. Tajemnica Jezusa Chrystusa