SPIS RZECZY

FinaŁ czyli kryzysKryzysowi mogło zapobiec, albo przynajmniej go złagodzić,przeciwdziałanie kradzieży przez prawo. To jednak okazało się dziurawe,a istniejący nadzór bankowy – pobłażliwy. Skąd ta tolerancja?Bezpośrednią przyczyną była zapewne pewnego rodzaju korupcja.Decydenci nadzoru bankowego to koledzy dyrektorów banków, międzytymi branżami istnieje przepływ. Nadgorliwy kontroler nie dostanie potembajecznej posady... Ponieważ w USA wpłaty na kampanie wyborcze są jawne,71Pieniędzy nie przybyło, ale zabiera się jeogółowi obywateli po trochu. Po to, żebyuratować spekulantów oraz ich ofi ary.wiemy, że sektor bankowy to największy donator obu głównych partii. Bankifinansujące kampanię dostały potem ogromne wsparcie państwa. Nie tylkou nas biznes liczy na wdzięczność polityków.Nie znaczy to, że uczestnicy tego procederu mieli złą wolę. Chodziło raczejo samooszustwo. Można się domyślić, że wierzyli oni w pożytek z ekspansjikredytowej. Teorie Keynesa głoszą bowiem bardzo wygodną dla państw i bankówtezę, że wydawanie jest motorem rozwoju gospodarczego. Popularność tej teoriidowodzi niestety, że ekonomia nie osiągnęła jeszcze rangi nauki.Studiowałem kiedyś fizykę, tam z wynalazcami perpetuum mobile się niedyskutuje. Tymczasem w takiej ekonomii można wierzyć, że w gospodarcepowstaje coś z niczego, że pusty pieniądz w formie popytu wykreuje podażrzeczywistych dóbr, towarów i usług. Że da się obejść prawo podaży i popytu.Tak się dzieje, ale chwilowo: oszustwo wychodzi na jaw, a gospodarka popadaw stagnację, albo dochodzi do krachu. Taka ekonomia popytu ma wymiarmoralny. Producenci fałszywych pieniędzy nabywają bowiem za nie realnedobra, co oczywiście stanowi pewną formę kradzieży.Głównym wytwórcą pieniędzy bez pokrycia są rządy, ale jak widać naprzykładzie amerykańskim, uczestniczą w tym również instytucje finansowe,jeżeli ich nie ogranicza prawo karne. Tymczasem karząc detalicznychzłodziejaszków, nie ściga się aferzystów na skalę kraju.Etyczne źródła kryzysu gospodarczego