SPIS RZECZY

że to nowe twierdzenie o «potencjalnym życiu ludzkim» zbiegło się mniejwięcej w czasie z powstaniem grup interesu związanych z badaniami nadwczesnymi embrionami ludzkimi” 48 . Nie tylko ilościowe dane dotyczącemnogości argumentów przemawiają za tą tezą. Również natura niektórychargumentów zdradza, o co w nich chodzi. Swoimi uwagami na ten tematpodzielił się biolog Lee Silver: „Zdradzę wam sekret. Termin preembrion (preembryo)został gorąco przyjęty przez lekarzy wykonujących zabiegi in vitroz przyczyn politycznych, nie naukowych. Nowy termin stosowany jest, abywywołać wrażenie, że jest coś kompletnie różniącego sześciodniowy embrion,a embrion szesnastodniowy. Termin ten używany jest na arenie politycznej– gdzie podejmowane są decyzje, czy dopuścić eksperymenty na wczesnychembrionach – jak i w gabinetach lekarskich, gdzie stosowany jest dozłagodzenia moralnych obaw wyrażanych przez pacjentów poddających sięin vitro” 49 . Sztuczne rozróżnianie na (a) embrion z prawem do życia i embrionbez prawa do życia, (b) osobę i istotę ludzką pozbawioną statusu osobowego,a ostatnio na (c) życie ludzkie i potencjalne życie ludzkie (w żadnymwypadku podział ten nie jest tak klarowny) zdradza szerokie tendencje, któreodpowiadają dążeniom eugenicznym silnie obecnym w pierwszej połowieXX wieku.Wreszcie trzeci rodzaj traktowania statusu embrionu dopełniaobrazu. Hannah Arendt uważała, że Niemcy zanim mogli dokonać zagładyna Żydach, pozbawili ich najbardziej podstawowego ze wszystkich praw:„prawa do posiadania praw”. Prawo to funkcjonuje w społeczeństwiew warunkach pluralizmu, który definiowany jest przez dwie inne cechy:równości i odmienności. Równość w rozumieniu Arendt nie oznaczałajednak ani „abstrakcyjnej równości Rewolucji Francuskiej”, ani „moralnejrówności przed Bogiem”. Równość ta oparta była na równej zdolności do„komunikowania i rozumienia się nawzajem”. Komunikowanie pozwalałoprzezwyciężać różnice. Pozbawiając Żydów możliwości komunikacji, Niemcywykluczali ich spod fundamentalnej zasady równości, upewniając się przytym, przed „ostatecznym rozwiązaniem”, że nikt się o nich nie upomni 50 .Rozumowanie to, oczywiście na zasadzie analogii, da się zastosowaćdo sytuacji nienarodzonych. Przemilczanie albo odrzucanie, wbrewdowodom oraz zdrowemu rozsądkowi, człowieczeństwa embrionu to nie48 R.P. George, Ch. Tollefsen, dz. cyt., s. 174.49 Za: W.L. Saunders Jr., Embryology: Inconvenient Facts, „First Things”, December 2004, archiwum internetowe:www.firstthings.com.50 Zob. S. Parekh, Hannah Arendt and the Challenge of Modernity. A Phenomenology of Human Rights, New York& London 2008.