Petronii Cena Trimalchionis, con studii illustrativi e note di Paolo ...
Petronii Cena Trimalchionis, con studii illustrativi e note di Paolo ...
Petronii Cena Trimalchionis, con studii illustrativi e note di Paolo ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
- 87 -<br />
tanta est animi beatitudo. reliquos autem collibertos<br />
eius cave <strong>con</strong>temnas. valde sucossi sunt. vides illum<br />
qui in imo imus recumbit : ho<strong>di</strong>e sua octingenta possidet.<br />
de nihilo crevit. modo solebat collo suo ligna portare,<br />
sed quomodo <strong>di</strong>cunt — ego nihil scio, sed au<strong>di</strong>vi<br />
— quom Incuboni pilleum rapuisset, [et] thesaurum invenit.<br />
ego nomini invideo, si quid deus de<strong>di</strong>t. est tamen<br />
sub alapa et non vult sibi male, itaque proxime<br />
casam hoc titulo proscripsit ; " C. Pompeius Diogenes<br />
ex kalen<strong>di</strong>s luliis cenaculum locat; ipse enim domum<br />
. emit" quid ille qui libertini loco iacet, quam bene<br />
se habuit. non impropero illi. sestertium suum vi<strong>di</strong>t<br />
decies, sed male vacillàvit. non puto illum capillos<br />
liberos habere, nec mehercules sua culpa ; ipso enim<br />
homo melior non est; sed liberti scelerati, qui omnia<br />
ad se fecerunt. scito autem : sociorum olla male fervet,<br />
et ubi semel res inclinata èst, amici de me<strong>di</strong>o, et<br />
quam honestam negotiationem exercuit, quod illum<br />
sic vides. libitinarius fuit. solebat sic cenare, quo-<br />
tinta <strong>di</strong> porpora <strong>di</strong> <strong>con</strong>chiglia o <strong>di</strong> cocciniglia (cocoum) ,,—Tanta<br />
est animi beatitudo, " egli può aver tutto ciò che il suo cuore<br />
desidera ,,—In imo imus : all'ultimo posto del terzo letto- (imus<br />
lectus).—Octingenta, se. sestertia: 800,000 sest. (=200,000 lire).—<br />
Incuboni : specie <strong>di</strong> folletto. Se<strong>con</strong>do la credenza popolare , gli<br />
si strappava il berretto per costringerlo a mostrare il tesoro.—<br />
Sub alapa: lezione incerta. Nell'atto <strong>di</strong> affrancare uno schiavo,<br />
gli si dava uno schiaffo (alapa) ; onde est sub alapa potrebbe<br />
significare: " è liberto da poco in qua ,,.—Kalen<strong>di</strong>s luliis: giorno<br />
<strong>di</strong> cambiamento <strong>di</strong> abitazione.— <strong>Cena</strong>culum , " la soffitta ,,. —<br />
Libertini loco : forse quello del liberto preferito, accanto al padrone.—<br />
Sestertium decies (se. centena miUia): 1.000.000 <strong>di</strong> sest.<br />
(= circa 250.000 lire) era il censo senatorio.— Omnia ad se fecerunt,<br />
" han preso tutto per sé ,,. — Sociorum olla male fervet,<br />
" la pentola iu comune bolle male ,, : cioè, una sostanza amministrata<br />
in comune da parecchi va a male—Honestam, "onorevole<br />
,,. Libitinarius, " appaltatore <strong>di</strong> pompe funebri,, -. me-