Een kosten-baten analyse van wetgeving en zelfregulering - SEO ...

Conclusies 87
In paragraaf 2.2.2 bleek al dat bij een generieke vergelijking tussen zelfregulering en wetge-
ving, de meeste verschillen betrekking hebben op de reguleringskosten (de totstandkomings-
, nalevings- en aanpassingskosten). Deze constatering op basis van de literatuur is in de cases
bevestigd: verschillen in reguleringskosten spelen in nagenoeg alle cases, terwijl in elke case
verschillende directe en indirecte effecten een rol spelen. Over directe en indirecte effecten is
in zijn algemeenheid dus niet veel te zeggen – zo spelen in de taxicase andere (publieke)
belangen dan in de kinderopvangcase en zijn er ook andere effecten aan de orde. Over
reguleringskosten is in algemene zin wel iets te zeggen: in de KBA van wetgeving en zelfre-
gulering zijn de reguleringskosten van zelfregulering veelal lager. Dat wil dus nog niet zeggen
dat zelfregulering altijd goedkoper is dan wetgeving. Immers, er is in de afweging rond de
reguleringskosten nog geen rekening gehouden met de directe en indirecte effecten.
Waardoor zijn de reguleringskosten lager bij zelfregulering? Bij zelfregulering zijn de totstandkomingskosten
veelal minder hoog dan bij wetgeving. 91
- Ten eerste omdat het opstellen en invoeren van zelfregulering minder tijd kost dan de
vaak langdurige wetgevingstrajecten (men kan gemakkelijker bij elkaar komen en er hoeven
minder bureaucratische wegen bewandeld te worden om regels vast te kunnen stellen).
92 Dit geldt ook in situaties waar betrokken partijen het niet snel met elkaar eens zijn
over de invulling van de regulering; de wetgever dient immers ook met meerdere
belangen rekening te houden.
- Ten tweede omdat het bij de totstandkoming van zelfregulering gemakkelijker is om de
regulering te laten aansluiten bij de in de sector aanwezige kennis en ervaring (bijvoor-
beeld omdat er meer draagvlak is en men eerder bereid is om mee te werken en informatie
ter beschikking wil stellen). 93
91 Een uitzondering bestaat bijvoorbeeld als een branche-organisatie (zelf-)regulering opstelt om zo
haar eigen bestaansrecht te onderstrepen. In dat geval zal meer zelfregulering dan nodig is ontstaan
en zijn daar ook allerlei onnodige kosten aan verbonden. Dit geldt echter niet zo zeer voor
geconditioneerde zelfregulering (het bestaanrecht van zelfregulering is dan een bepaald publiek
belang en ligt niet bij de branche-organisatie), maar meer voor vrije zelfregulering omdat de
naleving in dat geval alleen een zaak is van de branche-organisatie en niet ook van de overheid.
Zie in dit verband ook paragraaf 2.2.2.1 bij element (4).
92 Overigens kan de ‘conditionering’ van zelfregulering wel veel tijd kosten, omdat daarbij ook sprake
is van een wettelijke regeling die als kader dient waarbinnen de zelfregulering tot stand kan
komen.
93 Overigens blijkt uit een recent rapport van het ‘Meldpunt strijdige regels’ dat er ook bij zelfregulering
(opgesteld door brancheverenigingen) sprake kan zijn van conflicterende eisen in verschillende
regelingen. Ook kan er sprake zijn van dubbele regulering: zowel zelfregulering als wetgeving.
In het rapport wordt een voorbeeld genoemd van een installatiebedrijf dat bij de verwijdering
van asbest dient te werken met een gecertificeerde verwijderaar, maar daarnaast van de
gemeente ook nog een vergunning moet aanvragen (kosten €200).